ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΥΘΟΣ || mythos@eroticos.gr
H Δήμητρα Γαλάνη, με άποψη και θέση, συνεχίζει να μας χαρίζει μελωδίες και τραγούδια, με την ελπίδα κάτι να αλλάξει
Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Χατζηνάσιος, Ξαρχάκος, Μικρούτσικος, Τσιτσάνης είναι κάποιοι από τους μεγαλύτερους Έλληνες συνθέτες που έχει συνεργαστεί και έχει ερμηνεύσει τραγούδια τους. Από τις μεγαλύτερες τραγουδίστριες και συνθέτριες της χώρας μας, η Δήμητρα Γαλάνη, πάντα με άποψη και θέση, συνεχίζει να μας χαρίζει μελωδίες και τραγούδια, με την ελπίδα κάτι να αλλάξει. Κι αν δεν μπορεί να αλλάξει την κατάσταση που βιώνουμε, βάζει ένα χαμόγελο και στα χείλη ένα “αχ”…
Στις μέχρι τώρα συνεργασίες σας δείχνετε συνομήλικη με τα νέα παιδιά. Παράλληλα, ο κόσμος αισθάνεται ότι σας γνωρίζει μια ολόκληρη ζωή. Αν κοιτάξουμε λίγο πίσω, βέβαια, βλέπουμε ότι είσαστε ένα άγημα πολιτισμού από τον Μούτση, τον Ξαρχάκο, τον Τσιτσάνη, τον Χατζιδάκι, τον Θεοδωράκη…
Η συγκυρία με έφερε σε αυτό. Δεν τα ορίζεις εσύ. Το πότε γεννιέσαι και πότε ξεκινάς… Η συγκυρία με έφερε να γευτώ και να καθίσω δίπλα σε αυτούς τους ανθρώπους. Αυτό το ύφος είναι μέσα στο DNA. Τώρα το κατά πόσο θα παίξω ρόλο εγώ στον πολιτισμό αυτής της χώρας είναι κάτι που θα το δει η Ιστορία. Εγώ απλώς πράττω όπως αισθάνομαι. Με χαροποιεί, βέβαια, να ακούω από νέους ανθρώπους ότι με αισθάνονται συνομήλική τους. Δεν με μετράτε για μια μεγάλη κυρία, που όντως είμαι (γέλια).
Ίσως γιατί καταφέρατε να συνδυάσετε το παρελθόν με το παρόν και να του βάλετε σύγχρονο ήχο
Ναι, γιατί παρακολουθώ. Δεν είμαι κομμένη κεφαλή. Και επειδή είμαι μουσικός, ντύνομαι κάθε φορά με ό,τι έρχεται. Ό,τι έρχεται σαν απόηχος καινούριος το παίρνω σαν ρούχο και το βάζω ανάλογα. Το ευχάριστο είναι ότι δεν σταματάει αυτή η σχέση με το παρελθόν μας και το πιο ευχάριστο είναι ότι τα τελευταία χρόνια παράγονται συνεχώς καινούρια πράγματα. Νέα παιδιά που σκύβουν πάνω στην παράδοσή μας και δίνουν μια άλλη οπτική. Βέβαια καμιά φορά ξεπερνάν τα όρια, έχω ακούσει σε swing το «μην απελπίζεσαι και δεν θα αργήσει» που δεν μπορώ να πω ότι είμαι πανευτυχής, αλλά υπάρχουν και πράγματα μαγικά. Βλέπεις ότι το ανανεώνουν και δεν μένει ένα μουσειακό πράγμα το λαϊκό μας τραγούδι. Σε όλο τον κόσμο έχει γίνει αυτό. Οι λαϊκές μουσικές προσαρμόζονται στα καινούρια δεδομένα. Στην Ελλάδα είχαμε καθυστερήσει λιγάκι, αλλά τώρα οι νέες γενιές είναι πιο ανοιχτές.
Οι παλιοί, βέβαια, αυτοί που έτυχε να συνεργαστείτε, είχανε μια άλλη αρχοντιά. Μια ευγένεια…
Ναι, δεν ήταν τόσο «φύγε εσύ, έλα εσύ». Εγώ επειδή έχω προλάβει τους πιο παλιούς από εμάς, αυτοί οι άνθρωποι ρε παιδί μου είτε ήτανε σκεπτόμενοι άνθρωποι και με μια άλλη καλλιέργεια είτε ήταν λαϊκοί άνθρωποι αλλά πάλι με σκέψη, δεν είχανε λιγούρα με τη δόξα. Η δόξα ήταν κάτι-καλώς να έρθει-, αλλά τη διαχειρίζονταν με κάποιον τρόπο. Σαφώς υπήρχαν και οι εξαιρέσεις που την «ψωνίζανε», αλλά ως επί το πλείστον οι γενιές οι προηγούμενες είχαν ένα άλλο ηθικό υπόβαθρο. Άλλοι έχουν φύγει, όπως ο Μπιθικώτσης και η Μοσχολιού, άλλοι υπάρχουν ακόμη, όπως η Μαρινέλα, που τη βλέπεις, έχει ένα άλλο ήθος. Είναι χορτάτοι. Η κα Λίντα, η παλιά γενιά, βλέπεις ότι δεν είναι άπληστες με το χάρισμά τους. Έχουν μια ταπεινότητα και ευχαριστούν και τον Θεό γι’ αυτό. Γιατί το να σου χαρίζουν κάτι και να νομίζεις ότι είναι δικό σου είναι λάθος. Ένα χάρισμα είναι χάρισμα. Αυτό σημαίνει και η λέξη. Δεν είναι δικό σου, είναι ένα DNA που μεταφέρεται, είναι μια συνέχεια στα πράγματα. Λίγο να γυρίσεις το κεφάλι σου και να κοιτάξεις πίσω, βλέπεις αριστουργήματα. Οπότε το μόνο που έχεις να κάνεις γι’ αυτό είναι να εργάζεσαι με ταπεινότητα, λαχτάρα και θάρρος. Δεν μιλάμε να είσαι παθητικός. Εγώ έτσι έχω διδαχθεί. Δεν θα ξεχάσω όταν πρωτοξεκινούσα, είχα έρθει στη Θεσσαλονίκη μάλιστα για τη δεύτερη συναυλία με τον Μούτση και τον Μπιθικώτση. Και τότε ξέρεις οι εφημερίδες δεν έκαναν στους τραγουδιστές συνεντεύξεις, δεν ήταν φιλικοί, αλλά στον Μπιθικώτση δώσανε μια ολόκληρη σελίδα. Και αφού είπε πέντε πράγματα γι’ αυτόν, ξεκίνησε να μιλάει για μένα. Στη μισή συνέντευξη έλεγε για μένα. «Και θα δείτε τι θα γίνει με αυτό το κορίτσι και το πόσο σημαντικό είναι…». Ή αργότερα όταν δούλεψα με τη Βίκυ Μοσχολιού, είχε τσακωθεί με αυτόν που έφτιαχνε τη μαρκίζα έξω από τον «Ζυγό», γιατί ήταν μια κάθετη μαρκίζα και το «ΓΑΛΑΝΗ» έχει πιο λίγα γράμματα από το «ΜΟΣΧΟΛΙΟΥ». Ο άνθρωπος λοιπόν είχε συμπτύξει το όνομά μου και το Μοσχολιού φάνταζε μεγαλύτερο. Και του έκανε φασαρία, γιατί έπρεπε να αραιώσει τα γράμματα στο όνομά μου και να είναι ίδια τα μεγέθη. Σου λέω δηλαδή για πράγματα που είναι αδιανόητα. Εγώ έτσι μπήκα στο τραγούδι.
Ναι, αλλά δεν την «ψωνίσατε».
Όχι μόνο δεν την «ψώνισα», αλλά έσκυψα και το κεφάλι με ευγνωμοσύνη. Γιατί είδα ανθρώπους οι οποίοι ήταν πατημένοι 100% σε καριέρα. Αναγνωρισμένοι με δόξα, προσεκτικοί και διακριτικοί. Αυτό εγώ δεν μπορώ να το αφήσω πίσω. Έτσι έμαθα. Στην πορεία συνάντησα πολλούς από νεότερες γενιές, να το πω λιγότερο γενναιόδωρους, που δεν υπήρχε και λόγος δηλαδή στην τελική. Και πραγματικά εντυπωσιαζόμουν από τον τρόπο που «διεκδικούσαν» τη θέση τους και τη θέση στα πράγματα.
Πώς άλλαξαν όμως τα πράγματα με τους νέους καλλιτέχνες, ε;
Άλλαξαν όλα. Δεν είναι να πεις ότι άλλαξε μόνο αυτό. Δεν μου αρέσει να νοσταλγώ το παρελθόν. Δεν είμαι νοσταλγός και δεν υπήρξα ποτέ στη ζωή μου. Κοίταζα πάντα το τώρα και το εμπρός. Αλλά όταν το ανακαλώ, όπως καλή ώρα κάνουμε τώρα, βλέπω μια τεράστια ποιοτική διαφορά. Που την βλέπουμε σε όλη μας τη ζωή βέβαια και φοβάμαι ότι αυτήν την έκπτωση, όσο κι αν ακούγομαι κακιά, στον χώρο μας ιδιαίτερα την έφερε η τηλεόραση. Αυτό το απότομο που έχει η τηλεόραση. Να αναδεικνύει τους ανθρώπους με έναν χρόνο ο οποίος δεν είναι χρόνος πραγματικής κύησης αλλά βεβιασμένος. Κάνει ένας τραγουδιστής μια επιτυχία και τον παίζουν τα μέσα και ξαφνικά ένας άνθρωπος που δεν τον ξέρει ούτε η μάνα του μπορεί να έχει γίνει φίρμα. Ή ένας ηθοποιός δεν περνάει από το σανίδι, κάνει ένα σίριαλ και βγαίνει κάνει θίασο. Χωρίς να έχει την πείρα του σανιδιού. Δεν λέω, σαφώς να δοκιμαστεί, γιατί φυσικά μπορεί να είναι καλός, δεν αμφισβητώ αυτό. Υπάρχει μια βιασύνη για τα πράγματα, ένας βιασμός του χρόνου.
Είναι και άδικο αυτό, όμως.
Είναι και άδικο, είναι και παρά φύση. Δεν αφήνουν και τα πράγματα να «κάτσουν». Και ο κόσμος δεν προλαβαίνει να αφομοιώσει. Αλλάζουν τα πρόσωπα με έναν τρόπο βεβιασμένο. Όπως αλλάζουν οι αριθμοί, τα δελτία ειδήσεων, οι τρόποι να τρομοκρατούμαστε, ο φόβος και ο τρόμος. Αλλάζουν και κάθε μέρα ακούς και κάτι καινούριο. Τη μια μέρα πεθαίνουν παιδιά και την άλλη μέρα ακούς να πεθαίνουν άλλα τόσα. Δεν ξέρεις πού να το βάλεις. Δεν ξέρεις γιατί να πρωτοπονέσεις. Και φτάνεις να γίνεσαι ένας αδιάφορος άνθρωπος σε αυτό που συμβαίνει, το οποίο είναι τραγικό. Υπάρχει ένας βιασμός της πραγματικότητας και της καθημερινότητας, που δυστυχώς τον έχει προξενήσει ο τρόπος ενημέρωσης.
Αυτό κάποια στιγμή θα καταλήξει όμως κάπου;
Θα σου δώσω ένα παράδειγμα από τη δουλειά. Η ψηφιακή εποχή καθρεφτίζει αυτό το πράγμα. Έχει μια ευκολία. Όλο αυτό το πράγμα έχει μειώσει κατά ένα μεγάλο μέρος την ποιότητα του αποτελέσματος. Βλέπεις λοιπόν ότι ο κόσμος ξαναγυρίζει στα βινύλια. Στα βινύλια ο ήχος είναι αναλογικός και είναι φιλικός στο ανθρώπινο αισθητήριο. Με τον ίδιο τρόπο νομίζω θα γίνουν όλα. Όσο θα γιγαντώνεται αυτή η παγκοσμιοποίηση, έτσι θα αρχίσουν να λειτουργούν κάτω από αυτό τον δεινόσαυρο μικρά πράγματα. Δηλαδή θα πηγαίνεις όλο και περισσότερο στο μικρό μπακάλικο της γειτονιάς παρά στο μεγάλο σούπερ μάρκετ. Νομίζω ότι η φύση του ανθρώπου θα τα αλλάξει. Το βλέπεις στους νέους ανθρώπους πια. Οι άνθρωποι που γεννήθηκαν μέσα στην κρίση και θα το πω λαϊκά, χέστηκαν αν έχουν λεφτά και περιουσία. Τους ενδιαφέρει να έχουν δουλειά και να ζουν με αξιοπρέπεια. Να μια μεγάλη διαφορά από τις προηγούμενες γενιές. Εμείς, που ήμασταν μετά τον πόλεμο, κοιτούσαμε να φτιάξουμε μια περιουσία να έχουμε να δώσουμε στα παιδιά μας. Έχω κολλήσει με ένα post στο twitter όταν ξεκίνησε η κρίση που έλεγε «Κάτσε καλά γιατί θα σου γράψω το ακίνητο». Είναι αυτό που λέγαμε παλιά σαν απειλή «θα έρθει ο μπαμπούλας». Ε, κάπως έτσι. Δεν τον νοιάζει τον νέο άνθρωπο. Θέλει απλώς κάπου να βάλει το κεφάλι του, να είναι ευτυχισμένος και να έχει αξιοπρέπεια με δουλειά. Αυτός είναι ο αγώνας. Το σύστημα είναι αδηφάγο. Και αν συνεχίσει έτσι, θα σκάσει μόνο του. Ήδη σκάει. Η κρίση του συστήματος είναι φανερή. Και ο πανικός του φυσικά. Γι’ αυτό και βγάζει το σκληρότερό του πρόσωπο. Πιστεύω ότι οι άνθρωποι αλλάζουν τα πράγματα. Πιστεύω στους ανθρώπους. Παρόλο που κάνουν τα πάντα για να τραβήξουν τους νέους ανθρώπους από τη σκέψη. Τους το ετοιμάζουν όλο μασημένο, χωνεμένο και το πλασάρουν έτσι. Ώστε να μην ψάχνει ο νέος άνθρωπος. Έλα όμως που δεν είναι όλοι έτσι, να το φάνε.
Το κάνουν γιατί αυτό είναι το target group που θα αντιδράσει.
Ε, βέβαια. Αυτούς προσπαθούν να εξαντλήσουν. Και όσο περνάνε τα χρόνια, όλο και μικρότερες ηλικίες. Το target group έχει γίνει 8 με 12. Θα την πατήσουν, να το ξέρετε. Αλλά μέχρι να γίνει, θα έχουμε γίνει λάσπη. Θα μας τσακίσουν.
Κρίση στον έρωτα;
Δεν θέλω να πιστεύω ότι υπάρχει εκεί. Ίσα ίσα, θέλω να πιστεύω ότι η κρίση τον δείχνει τον έρωτα πιο χρήσιμο. Οι κρίσεις αναδεικνύουν τα πραγματικά αισθήματα, παρόλη τη δυστυχία. Το μόνο που σκέφτεσαι εκείνη την ώρα, όταν είσαι ερωτευμένος, είναι πώς θα πας να βρεις την αγαπημένη σου να πέσεις στην αγκαλιά της και να χαθείς. Ή να φύγεις, να πάτε μια εκδρομή και να κάτσετε στο γρασίδι να τρώτε πρασινάδα. Είναι μέσα σε αυτόν τον κακό χαμό η μόνη σωτηρία. Η τέχνη και οι ανθρώπινες σχέσεις. Και τουλάχιστον από τη δική μας πλευρά, και από μένα και από τη Γιώτα και την Ελένη, η πορεία μας ήταν έτσι από την αρχή και θα συνεχίσει μέχρι τέλος. Αυτό που μας γιατρεύει την ψυχή θα το δίνουμε και στον κόσμο.
Επιστρέφω στη νέα γενιά και τις σχέσεις που έχετε μαζί τους.
Οι νέοι άνθρωποι είναι πηγή γνώσης. Και σέβομαι και το ένστικτο των νέων ανθρώπων. Είναι απαλλαγμένο από βάρη και κοινωνικές αναστολές. Το σέβομαι και το ακούω. Και η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές προσπαθώ και να το μιμηθώ.
Τι ανησυχίες έχετε;
Αυτήν την ανησυχία που έχουμε όλοι μας. Σκοτεινιάζει ο ορίζοντας. Αλλάζει το χρώμα του ορίζοντα. Τον έχω φωτογραφίσει τον ορίζοντα στο εξώφυλλο του Chronos. Εκεί που συναντιέται η θάλασσα με τον ουρανό και δεν ξέρεις αν υπάρχει διαχωριστική γραμμή. Εγώ αυτόν τον ορίζοντα ξέρω. Και ξαφνικά μας τον κάνουν περίεργο. Μας τον κάνουν γκρι, μωβ. Είχαμε πάει στη Φολέγανδρο για μια συναυλία και την ώρα που κάναμε πρόβα, γυρίζω το κεφάλι μου και βλέπω το εξώφυλλο στην πραγματικότητα. Άρα λοιπόν, όταν μπορείς και το έχεις φυσικά αυτό, δύσκολα θα σου σκοτεινιάσουν την ψυχή. Είμαστε προνομιούχοι στην Ελλάδα. Μέσα στη δυστυχία μας. Για φαντάσου τον νέο Γερμανό, που από παιδάκι είναι μέσα σε συμπληγάδες από το σύστημα. Τον έχουν κάνει από την ώρα που γεννήθηκε να είναι σε κουτάκι και δεν έχει αυτόν τον ορίζοντα. Δεν μπορεί να τον δει. Δεν ξέρει καν το χρώμα του. Κατεβαίνει στον νότο, σε αυτόν τον νότο που προσπαθούν να τον τσακίσουν και παίρνει και καμιά ανάσα, για να συνεχίσει τη ζωή του. Εγώ το θεωρώ μεγάλο δώρο το ότι ζω σε αυτήν την χώρα. Και το λέω για να το διαβάζουν νέοι άνθρωποι που πάνω στην απελπισία τους θέλουν να φύγουνε. Να μην το κάνουν. Γιατί αυτό που θα βρουν εκεί είναι διαφορετικό. Και το λέω με γνώσεις, γιατί ζω μεγάλα διαστήματα στη Γαλλία, παρόλο που είναι μια χώρα που έχει Νότο και είναι φιλική προς την Ελλάδα. Αλλά αυτό που συμβαίνει στον Βορρά και σε αυτό που λέμε οργανωμένο σύστημα ευρωπαϊκό, έχει δέκα καλά, ότι υπάρχει δηλαδή κάτι που λειτουργεί, κάτι που εδώ είναι χαοτική η κατάσταση, αλλά έχει μία κατήφεια. Βγαίνει λίγο ο ήλιος και βγαίνουν σαν τα σαλιγκάρια στους κήπους τους για να πάρουν ήλιο. Μπορεί να μοιάζει λίγο τουριστικό έτσι όπως το περιγράφω, ειδικά για έναν άνθρωπο ο οποίος είναι άνεργος και περνάει δύσκολα αυτός και η οικογένειά του, δεν ξέρουν αν θα τα βγάλουν πέρα και θα λένε «τι μας λες τώρα κι εσύ, μωρέ βολεμένη; Τι λες;» Άμα γινόταν όμως με έναν τρόπο να κλείσουν τα μάτια και να δουν ότι ζούνε σε αυτήν την χώρα που είναι μαγική, την οποία τώρα σιχτιρίζουν, θα τους έκανε πραγματικά καλό στην ψυχή τους. Κι όμως υπάρχει μεγάλο προνόμιο. Αυτό και η γλώσσα μας. Ότι μπορούμε να επικοινωνούμε μέσα από αυτήν τη γλώσσα. Και όταν λέμε μια φράση, να εννοούμε και άλλα δεκαπέντε πράγματα με ποιητικό τρόπο. Ναι, ρε παιδί μου, να ζήσει η ποίηση. Σε αυτήν τη σκληράδα και σε αυτόν τον ορθολογισμό, που τα κάνει όλα «σούπα», εγώ ψηφίζω αυτό.
Μακάρι να το ψηφίσουν κι άλλοι και να έχουμε ψηλά το κεφάλι.
Έχετε και τα νιάτα σας, είσαστε γεμάτοι ζωντάνια και κουράγια. Δεν πρέπει να «μασάτε». Δουλίτσα να υπάρχει. Αυτό είναι το θέμα μόνο. Είναι άσχημο ο άλλος να θέλει να δουλέψει και να μην μπορεί. Τα λέω μήπως, μήπως, λέμε τώρα, μήπως τα δει κάποιος από αυτούς που κυβερνούν και κάνει κάτι γι’ αυτό το πράγμα. Γιατί αν υπάρχει δουλειά, λες αλλιώς είναι. Θα σηκώσω τα μανίκια και θα πάω. Παλιά, στις γενιές τις δικές μας -και αυτό οφείλουμε να το μεταφέρουμε σαν πληροφορία στους νεότερους-, στην Ελλάδα δεν ήταν κανείς πλούσιος, εκτός από τον Ωνάση και κάτι τέτοιους, όλοι ήμασταν φτωχοί. Μεροκάματο ο πατέρας, η μάνα, σκάφες είχαμε και πλενόμασταν, δεν είχαμε μπανιέρες… Η Ελλάδα μετά τον πόλεμο ήταν ένα ρημάδι. Φτώχεια. Όμως περνάγαμε σαν πλούσιοι, ρε παιδί μου. Συναντιόμασταν τις Κυριακές με ό,τι είχαμε. Με ένα κρεμμύδι, ένα τυρί και κανένα ουζάκι, ε, ρε και τα γλέντια και τα τραγούδια. Και ήταν όλοι οι άνθρωποι ένα. Και τα περνάγαμε σαν πλούσιοι. Ανάθεμα τους πλούσιους δηλαδή, δεν μπορούσαν να ζήσουν όπως εμείς. Γιατί υπήρχε μια αίσθηση μέλλοντος, υπήρχε ένα όραμα ότι θα πάμε καλύτερα, γλυτώσαμε από το κακό του πολέμου και θα προχωρήσουμε μπροστά. Αυτά παραμένουν για μένα, γιατί πόλεμο ζούμε και τώρα. Πρέπει λοιπόν να δούμε μπροστά από αυτό. Να πετάξουμε τους διχασμούς και τις αντιπαλότητες στην άκρη, πρέπει να αισθανθούμε ο ένας τον άλλον. Και δεν είναι γραφικά αυτά, είναι ουσιαστικά. Έτσι θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την κάθε εξουσία που δεν ξέρει να κάνει τη δουλειά της. Ή κάνει ότι δεν ξέρει. Εγώ θέλω μέσα σε αυτό το σκοτάδι που περνάμε να εξακολουθώ να βλέπω ότι υπάρχει χαραμάδα από φως.
Από το φύλλο της THESSNEWS #21 (01-02/10/2016)
INFO
Δήμητρα Γαλάνη, Ελένη Τσαλιγοπούλου, Γιώτα Νέγκα στο Stage Live
Σάββατο 1 Οκτωβρίου έως Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016
Σάββατο: 22:30 || Κυριακή: 20:30
Τηλέφωνο κρατήσεων: 2310 566768
Stage Live: 26ης Οκτωβρίου 27, Θεσσαλονίκη
