ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΥΘΟΣ || mythos@eroticos.gr
Μεγάλος, σημαντικός, σπουδαίος, καταξιωμένος… Αναρίθμητα επίθετα που και πάλι δεν αρκούν για να προσδιορίσεις έναν καλλιτέχνη με το σπουδαιότερο ρεπερτόριο, έναν ερμηνευτή που έχει σφραγίσει με τη δωρική και συνάμα λυρική φωνή του το ελληνικό τραγούδι και με το προσωπικό του ήθος και ύφος τον τραγουδιστικό πολιτισμό μας.
Τον άνθρωπο που μας συστήθηκε «Στην Ελευσίνα» μια φορά και μέσα στα επόμενα 40 χρόνια «ρίζωσε» στις καρδιές και στα χείλη μας στίχους κορυφαίων ποιητών και μελωδίες των πιο σπουδαίων συνθετών της χώρας μας.
Το τραγούδι πάντα υπήρξε για τον Έλληνα όχι μόνο μέσο έκφρασης, αλλά ένα μέσο να βγάλει όλα του τα αισθήματα. Να διεκδικήσει εργασιακές σχέσεις, πολιτικές σχέσεις. Το τραγούδι ήταν πάντα μπροστά. Κομμάτι της ζωής μας, μέρος του σώματός μας.
«Εξ αδιαιρέτου», με αυτόν τον τίτλο ντύσατε τη μουσική παράστασή σας με τον Σταύρο Σιόλα και τη Γεωργία Νταγάκη στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Μοίρασμα, λοιπόν.
Είναι γεγονός. Πρέπει να τα μοιράζουμε στη ζωή μας πια όλα. Να έχουμε όλοι την ίδια αφετηρία και να κάνουμε πράγματα καλύτερα. Καταρχήν να πω ότι είναι δύο εξαίρετοι καλλιτέχνες, σπουδαίοι σαν ταλέντα, σπουδαίοι σαν άνθρωποι, ο δε Σταύρος πιστεύω ότι είναι και ένας καταπληκτικός συνθέτης. Ετοιμάζω κάποια τραγούδια μαζί του και είμαι ευτυχής, γιατί έχει ταλέντο δημιουργίας. Το «μαζί» μάς έχει μείνει. Μας έχει μείνει ακόμα ανθρωπιά μέσα μας. Εμείς οι Έλληνες περνάμε δύσκολες στιγμές, διαφέρουμε όμως από όλους τους άλλους λαούς. Απόδειξη; Η υποδοχή που κάναμε στους πρόσφυγες. Ήταν συγκινητική η υποδοχή των ανθρώπων στα σύνορα και η εικόνα με τους πρόσφυγες. Αυτό δεν το κάνει κανένας άλλος λαός στον κόσμο. Είναι η ανθρωπιά που υπάρχει ακόμα μέσα μας.
Αλίμονο αν δεν φερόμασταν σαν άνθρωποι στη δυστυχία αυτών των ανθρώπων. Εμάς δεν φύγανε οι πρόγονοί μας και πήγανε στην ξενιτιά; Δεν δουλέψανε στην ξενιτιά; Δεν δημιούργησαν στην ξενιτιά και γύρισαν πίσω; Εγώ έχω ζήσει καταστάσεις στο χωριό μου φοβερές. Όταν έφευγαν και πηγαίνανε στη Γερμανία την δεκαετία του 60 και έκλαιγαν οι μανάδες και οι πατεράδες που φεύγανε τα παιδιά τους. Μιλάμε για σπαρακτικές στιγμές.
Αλίμονό μας λοιπόν, αν σήμερα εμείς δεν ανοίγαμε την αγκαλιά μας σ’ αυτούς τους ανθρώπους. Τώρα, εάν η πολιτεία δεν έκανε αυτά που πρέπει να κάνει, είναι έτερον εκάτερον, εμείς όμως σαν άνθρωποι και σαν Έλληνες δείξαμε ότι έτσι έπρεπε να κάνουμε.
Το ταξίδι ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη;
Βέβαια, εγώ είμαι από ένα χωριό της Χαλκιδικής δίπλα στη Θεσσαλονίκη. Εκεί έζησα τα καλύτερά μου χρόνια. Από εκεί ξεκίνησα την καριέρα μου. Εκεί είναι οι φίλοι μου. Είναι τα αδέρφια μου. Η Θεσσαλονίκη ήταν πάντα για εμάς, στο χωριό, η πρωτεύουσα. Για τα πάντα πηγαίναμε εκεί. Δεν την ξέραμε την Αθήνα. Στην Αθήνα κατέβηκα, γιατί το σύστημα ήταν τέτοιο. Μου είπανε «κατέβα να τραγουδήσεις, αν θέλεις να κάνεις κάτι». Εδώ είναι το σύστημα, εδώ είναι οι εταιρείες.
Κοπιάσατε όμως. Σήμερα υπάρχει το φαινόμενο «καλλιτέχνης πυροτέχνημα».
Σαχλαμάρες και αηδίες. Εγώ δεν ήμουν ποτέ έτσι. Για να γίνω τραγουδιστής, ήθελα να πάρω το ΟΚ των μεγάλων. Αφού βγήκα από τη φυλακή, ήμουν αναγκασμένος να δίνω το παρών μια φορά την εβδομάδα. Σηκώθηκα λοιπόν να πάω να βρω τον Μίκη Θεοδωράκη. Να μου πει αν αξίζω. Με άκουσε και μου λέει «προχώρα, πήγαινε στο εξωτερικό να βρεις το άλλο μου συγκρότημα, τη Φαραντούρη και τον Καλογιάννη». Αλλά δεν μπορούσα να φύγω με κανέναν τρόπο. Πήγα βρήκα τον Σταύρο Ξαρχάκο, μετά τον Μάνο Λοΐζο, του λέω «Μάνο, αξίζω να γίνω τραγουδιστής και να πάω στη μεγάλη δισκογραφική Columbia»; Δεν ήθελα να πάω αλλού. Και ενώ ήμουν άγουρο παιδί τραγουδιστικά, μου λέει ο Μάνος, «είσαι 70% έτοιμος να πετύχεις στην Columbia». Και να φανταστείς, τότε ήταν όλοι εκεί, Κόκοτας, Μοσχολιού, Γαβαλάς.
Η αλήθεια είναι ότι δεν γνώριζα για την περίοδο της φυλακής.
Μπήκα φυλακή επί χούντας. Ήμουν στο μεγαλύτερο στρατοδικείο της Ελλάδας. Τιμή μου και καμάρι μου που ήμουν στην υπόθεση Χαλκίδη. Μεγάλο σχολείο το Γεντί Κουλέ. Κατεβαίναμε για να δικαστούμε στην Έκθεση τότε, είχανε στήσει μια αίθουσα μέσα στη Δ.Ε.Θ., γιατί δεν χωρούσαμε στα δικαστήρια, περνούσαμε με τη συνοδεία της αστυνομίας από το Γεντί Κουλέ μέσα από όλη την πόλη και εμείς τραγουδούσαμε «Τη Ρωμιοσύνη» και έβγαινε ο κόσμος και μας κοιτούσε περίεργα. Το 1967, να φανταστείς.
Περάσατε εξαιρετικά από τη Βυζαντινή μουσική στο Λαϊκό τραγούδι. Μιλήστε μου γι’ αυτό το πάντρεμα.
Η πραγματική λαϊκή μουσική είναι απόρροια της Δημοτικής και Βυζαντινής μουσικής. Είναι απόλυτα συνδεδεμένα. Το έχει γράψει και ο Μίκης αυτό. Αν βάλουμε κάτω το «Τη Υπερμάχω» με τη «Συννεφιασμένη Κυριακή», είναι ακριβώς η ίδια μελωδική γραμμή. Έχει άμεση σχέση η γνήσια Ελληνική μουσική. Όχι η εισαγομένη του σήμερα. Μιλάμε για τη λαϊκή μουσική του Τσιτσάνη, του Βαμβακάρη, του Παπαϊωάννου, των ρεμπέτηδων και των δημοτικών τραγουδιών.
Χάσμα γενεών στο λαϊκό τραγούδι;
Γράφονται και σήμερα ωραία πράγματα, αλλά δεν τα βγάζουνε. Δεν υπάρχουνε εταιρείες, δεν υπάρχουν και οι λάτρεις της ελληνικής μουσικής. Να ποντάρουν, να βγουν μπροστά. Τώρα όλοι είναι ξενόφερτοι στη μουσική, κοιτάνε το εύκολο, το εφήμερο κέρδος.
Είχατε την τύχη να είσαστε μέσα σε αυτούς που βιώσατε τις καλές εποχές όμως. Αν και ξεκινήσατε δύσκολα.
Πραγματικά δύσκολα. Εμείς ήμασταν παιδιά της κατοχής. Στο σχολείο θυμάμαι τα συσσίτια, έστελναν οι Αμερικάνοι τα γάλατα και τα βούτυρα, για να τρώνε τα παιδιά στην ουρά. Φτωχικά χρόνια. Τα παντελόνια τα μπαλωμένα. Οι Έλληνες είχανε αγάπη όμως μεταξύ τους. Εμένα τα παιδικά μου χρόνια ήταν τα καλύτερά μου χρόνια. Τώρα το χρήμα έγινε το μέσο για την ευτυχία. Δεν είναι απόλυτο αυτό. Το χρήμα εξυπηρετεί καταστάσεις. Δεν φέρνει ευτυχία. Δες στον κόσμο πόσες οικογένειες διασήμων που είναι πλούσιοι είναι διαλυμένες και δυστυχισμένες.
Κρατήσατε την οικογένεια έξω απ’ όλα. Την προστατεύατε έτσι;
Είμαστε πολλά χρόνια έτσι αγαπημένοι. Μου άρεσε πάντα η οικογένεια, είχα καταβολές από τη δική μου οικογένεια και τις νουθεσίες του πατέρα μου. Δεν ήθελα να βάλω ποτέ την οικογένεια μπροστά για τη δουλειά μου. Τα ξεχώρισα. Άλλο το ένα και άλλο το τραγούδι. Και είχα την τύχη να έχω μια γυναίκα που με στήριξε στα δύσκολά μου χρόνια με το μυαλό της. Δεν ήταν μια γυναίκα που ήθελε να γυρνάει κάθε βράδυ να διασκεδάζει ή να παίζει χαρτιά. Ήταν σπίτι ή στο καμαρίνι μου. Πουθενά αλλού.
Ο γιος σας όμως δεν ακολούθησε το τραγούδι.
Είμαι περήφανος για τον γιο μου. Είναι ένας σπουδαίος οδοντίατρος, επιστήμονας. Προχθές βραβεύτηκε στο Λονδίνο, περιμένει να κάνει πανεπιστημιακή καριέρα. Είμαι όμως περήφανος, γιατί δεν ακολούθησε το δικό μου επάγγελμα. Κατάλαβε ότι έπρεπε να έχει παραπάνω ταλέντο από μένα. Και τον συμβούλεψα να κάνει κάτι άλλο, για να μην τον συγκρίνουν μαζί μου. Θα έπρεπε, αν το έκανε και ακολουθούσε αυτόν τον δρόμο, να είναι δύο φορές από μένα καλύτερος. Δυστυχώς θα υπήρχε πάντα η σύγκριση. Του το είπα αυτό. Δεν το πιστεύω ότι όσα παιδιά τραγουδιστών ακολούθησαν την καριέρα του πατέρα τους έχουν παραπάνω επιτυχία από τον πατέρα τους.
Από το φύλλο της THESSNEWS #27 (12-13/11/2016)
