Το ξενοδοχείο Βιέννη υπήρξε ένα από τα πολυτελή ξενοδοχεία της Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου.
Στα τέλη του 19ου αιώνα η αγορά της πόλης με τα εμπορικά καταστήματα και τα εργαστήρια άρχισε να αναπτύσσεται στα δυτικά της πόλης γύρω από τον Βαρδάρη και την Εγνατία οδό και ο σιδηρόδρομος καθιστά την περιοχή κέντρο εισόδου της πόλης.
Το ξενοδοχείο χτίστηκε στην καρδιά της πυρίκαυστης ζώνης της Θεσσαλονίκης, μετά από τη μεγάλη φωτιά του 1917 που κατέκαψε 9.500 σπίτια και κτήρια, άφησε περισσότερους από 70.000 άστεγους και άλλαξε την εικόνα της για πάντα.
Μέχρι και το 1930 στο κέντρο της πόλης υπήρχαν 80 ξενοδοχεία και μετά την καταστροφική πυρκαγιά κάποια συνεχίζουν να λειτουργούν στην ίδια θέση, ενώ παράλληλα στη δυτική είσοδο της πόλης λειτουργούν καινούργια που ακολουθούν την παραδοσιακή τυπολογία.
Το σχέδιο Εμπράρ- που δεν εφαρμόστηκε πλήρως ποτέ – διαμορφώνει ένα από τα πιο σημαντικά σημεία στην καρδιά της πόλης και δίπλα στο λιμάνι. Η πολυπολιτισμική Θεσσαλονίκη εκσυγχρονίζεται και γίνεται μητροπολιτικό κέντρο των Βαλκανίων. Μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ιδρύεται το Γραφείο Ξένων και Εκθέσεων, το οποίο αναλαμβάνει την εποπτεία των ξενοδοχείων, τη φροντίδα για τον εξωραϊσμό των πόλεων και των αρχαιολογικών χώρων, την ευθύνη και τη λειτουργία των λουτροπόλεων, μεριμνεί για τις συγκοινωνίες, οργανώνει και εποπτεύει γιορτές και παραστάσεις και διαφημίζει τη χώρα στο εξωτερικό. Το 1935 ιδρύεται το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο και το Γραφείο Ξένων και Εκθέσεων αναβαθμίζεται σε Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού.
Ξενοδοχεία και χάνια
Πριν τη φωτιά του 1917 υπολογίζεται ότι στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν 50 χάνια χωρητικότητας 100 ανθρώπων και 600 αλόγων, ενώ με την κατασκευή της προκυμαίας ύστερα από την κατεδάφιση του θαλάσσιου τείχους, αρχίζουν να χτίζονται παραλιακά ξενοδοχεία, με τα πιο σημαντικά το Imperial, το Royal, το Olympos Palace και το Grand Hotel d’ Angleterre αλλά και το ιστορικό Splendid Palace (στη σημερινή πλατεία Ελευθερίας), που κάηκαν στη φωτιά του 1917.
Η ιστορία του «Βιέννη»
Το κτήριο «Βιέννη», που σήμερα βρίσκεται στην οδό Εγνατία 2-4, περιοχή Κολόμπο, χτίστηκε στη θέση του ναού της Αγίας Κυριακής, την περίοδο 1929-1931 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Γεώργιου Καμπανέλλου και ιδιοκτήτης ήταν ο Κώστας Μανωλάς.
Η Αγία Κυριακή ήταν βυζαντινός ναός, που μετά την άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς, μετατράπηκε σε τέμενος με την ονομασία Μπουρμαλί Τζαμί. Μετά την απελευθέρωση της πόλης το 1912 ξαναλειτούργησε σαν εκκλησία και κάηκε ολοσχερώς στη μεγάλη πυρκαγιά.
Πάνω στα αποκαΐδια του ναού χτίστηκε το ξενοδοχείο «Βιέννη», το οποίο αποτελούνταν αρχικά από 3 ορόφους και 55 δωμάτια. Σύμφωνα με τις τότε πολεοδομικές διατάξεις, έπρεπε το ένα τρίτο της επιφάνειας του οικοπέδου να μείνει ελεύθερο και γι’ αυτό υπάρχει το ελεύθερο τμήμα που περιλαμβάνεται μεταξύ του κτηρίου και της Εγνατίας, κάτι που σήμερα δεν βλέπουμε να συμβαίνει με τις όμορες πολυκατοικίες του ξενοδοχείου.
Φρουραρχείο των Γερμανών
Το κτήριο αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα εκλεκτικισμού, υπήρξε από τα πιο δημοφιλή ξενοδοχεία της εποχής και φιλοξένησε κατά καιρούς σημαντικές προσωπικότητες, υπουργούς και καλλιτέχνες όπως ο Τσιτσάνης και ο Βαμβακάρης. Λέγεται ότι οι πολιτικοί επέλεγαν το συγκεκριμένο ξενοδοχείο για τις προεκλογικές ομιλίες τους, με πλήθος κόσμου να συγκεντρώνεται κάτω από τα μπαλκόνια του.
Κατά την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου το κτήριο επιτάχθηκε από τους Γερμανούς και στεγάστηκε εκεί η Κομαντατούρ, ενώ τα υπόγεια του κτηρίου έγιναν τόπος βασανιστηρίων. Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, την αμέσως επόμενη μέρα, το κτήριο καταλήφθηκε για λίγο καιρό από τον ΕΛΑΣ, ο οποίος το χρησιμοποίησε ως αρχηγείο.
Η εγκατάλειψη
Μέχρι και το 1965 συνεχίστηκε η λειτουργία τ
ου ξενοδοχείου, ώσπου μετά εγκαταλείφθηκε τελείως. Τότε έγιναν κάποιες ατυχείς ενέργειες από τους 20 πλέον ιδιοκτήτες του να πουληθεί στο δημόσιο. Το 1973 σφραγίστηκαν όλοι οι όροφοι εκτός από το ισόγειο, όπου συνέχισαν να λειτουργούν καταστήματα.
Το 1994 το κτήριο αγοράζεται από τον Αθ. Μαντά και ανακαινίζεται στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 1997.
Εκλεκιστική αρχιτεκτονική
Ενώ το αρχικό σχέδιο περιλάμβανε ακόμη έναν όροφο, αυτό εφαρμόσθηκε μόνο κατά την ανακαίνισή του, που προστέθηκε και 4ος όροφος. Το νεοκλασικό κτήριο χαρακτηρίζεται από απόλυτη συμμετρία στους άξονες και τα ανοίγματα, με ψευδοπαραστάδες που χωρίζουν το κτήριο οπτικά σε ζώνες και ιωνικά επίκρανα.
Ακολουθεί τις εκλεκιστικές τάσεις της εποχής, με έντονα ροκοκό μενταγιόν να τονίζουν τον κεντρικό άξονα της εισόδου και ανάγλυφη διακόσμηση. Επιμήκη κτιστά φουρούσια στηρίζουν το γείσο πάνω από το οποίο υπάρχουν κτιστά τμήματα και μπαλαούστρες. Στο ισόγειο εκτός από τα καταστήματα υπάρχει και μια στοά που οδηγεί σε βοηθητικούς χώρους.
Το θέλουν Ισραηλινοί
Στο κτήριο φιλοξενήθηκαν για αρκετά χρόνια η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την ανασυγκρότηση των Βαλκανίων και το Σύμφωνο Σταθερότητας. Πλέον από το 2012 ως σήμερα στο εμβληματικό κτήριο στεγάζεται το Mediterranean College.
Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον από Ισραηλινούς επιχειρηματίες για την αγορά του ιστορικού κτηρίου, που παραμένει ένα στολίδι της Θεσσαλονίκης ανάμεσα σε πολυώροφες μονότονες πολυκατοικίες, σε μια περιοχή που συνδέει τη δυτική είσοδο με το κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Από το φύλλο της THESSNEWS #116 (28/07/2018-29/07/2018)
