Πολλοί μύθοι και αρκετά παράδοξα συνοδεύουν την ιστορία του Κόκκινου σπιτιού στην πλατεία Αγίας Σοφίας. Δεν είναι λίγες οι φωνές που μιλούν για την «κατάρα» του Μεγάρου Λόγγου, που στη μακραίωνη ιστορία του έχει στοιχειωθεί από χρεοκοπίες, πλειστηριασμούς, θανάτους, μία αυτοκτονία και με το πρόσφατο θανατηφόρο ατύχημα ενός εργάτη κατά τη διάρκεια εργασιών.
Το μεγαλοπρεπές κτήριο, Μέγαρο Ιωάννη Λόγγου, πλέον πέρασε στα χέρια του ισχυρού άνδρα της Θεσσαλονίκης, Ιβάν Σαββίδη, και φαίνεται ότι θα γίνει το στρατηγείο του σε ένα από τα πιο όμορφα και κεντρικά σημεία της πόλης.
Τον τελευταίο χρόνο έχουν τοποθετηθεί σκαλωσιές και προστατευτικά για την ανακαίνιση και αποκατάσταση του κτηρίου από την εταιρεία Atlantis Park Properties B.V, με στόχο να στεγαστούν τα γραφεία της εταιρείας στους ορόφους και καταστήματα στο ισόγειο.
Δυστυχώς την περασμένη Τρίτη και ενώ ήταν σε εξέλιξη οι εργασίες ανακαίνισης, ένας 65χρονος εργάτης έπεσε από τον 3ο όροφο του κτηρίου στο κενό, με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του.
Μεγαλοπρεπές και εμβληματικό κτήριο
Η ιστορία του κτηρίου ξεκινάει το 1926-1928 λίγα χρόνια μετά τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917 στη Θεσσαλονίκη. Το οικόπεδο ανήκε στην πυρίκαυστη ζώνη και η επιλογή του από τον επιχειρηματία Ιωάννη Λόγγο δεν ήταν καθόλου τυχαία, μιας και βρισκόταν πάνω στο νέο ρυμοτομικό σχέδιο και απέναντι από τον Ι.Ν Αγίας Σοφίας, σύμβολο της πόλης. Την κατασκευή του κτηρίου ανέλαβε η νεοϊδρυθείσα εταιρεία «Ανώνυμος Οικοδομική Εταιρειών Νέων Χωρών» με υπεύθυνο μηχανικό τον Π. Στάη, ενώ κατά άλλους τη μελέτη ανέλαβε ο Ιταλός αρχιτέκτονας L.Gennari.
Το μεγαλοπρεπές κτήριο με τα κόκκινα τούβλα αναπτύσσεται σε 4 επίπεδα, 3 ορόφους και ισόγειο, με τον κάθε όροφο να χωρίζεται σε 2 διαμερίσματα. Πρόκειται για δείγμα εκλεκτικισμού με έντονα βυζαντινίζοντα στοιχεία και πλούσιο εσωτερικό ζωγραφικό και ανάγλυφο διάκοσμο. Έντονα τοξωτά ανοίγματα και πυργοειδή σχήματα χαρακτηρίζουν το Μέγαρο με βυζαντινού και κορινθιακού τύπου κιονόκρανα και επίκρανα, που σε συνδυασμό με τα διακοσμητικά εξωτερικά στοιχεία δημιουργούν έναν ιδιότυπο ζωηρό ρυθμό. Ο τελευταίος όροφος προοριζόταν για την κατοικία Λόγγου-Καραμπέρη, ενώ ο πρώτος και ο δεύτερος για εκμετάλλευση. Ο τρίτος όροφος είναι ένα διαμέρισμα αρκετά ευρύχωρο με μεγάλη σαλοτραπεζαρία και 3 δωμάτια, ενώ υπήρχαν και βοηθητικοί χώροι και χώροι διαμονής του βοηθητικού προσωπικού. Χαρακτηριστικό είναι ότι εκείνη την εποχή το κτήριο διέθετε πλήρη ηλεκτρική εγκατάσταση και λεβητοστάσιο για κεντρική θέρμανση. Το οικόπεδο ανήκε στον τομέα 1 της πυρίκαυστης ζώνης, ο οποίος ήταν περιζήτητος και προοριζόταν για κατοικίες μεσαίου και υψηλού εισοδήματος.
Οι ιδιοκτήτες και οι… ατυχίες
Το Κόκκινο σπίτι ανήκε στον Ιωάννη Κωνσταντίνο Λόγγο και στη σύζυγό του, Θωμαή Καραμπέρη. Ο Λόγγος ήταν γόνος της μεγάλης οικογένειας κλωστοϋφαντουργών της Νάουσας και δραστήριο μέλος της βιομηχανικής κοινότητας της Θεσσαλονίκης με ενεργή συμμετοχή στην πολιτική ζωή. Η Θωμαή Καραμπέρη ήταν κόρη καπνέμπορου με πολύ μεγάλη προίκα, την οποία διέθεσε για την κατασκευή του κτηρίου. Το ζεύγος δεν κατάφερε να χαρεί πολύ το σπίτι, διότι λίγα χρόνια μετά την αποπεράτωσή του ο Ιωάννης Λόγγος πέθανε στην Ελβετία και λίγο αργότερα και η σύζυγός του (ήταν ήδη και οι δύο σχετικά σε μεγάλη ηλικία). Παράλληλα, η εταιρεία που ανέλαβε την κατασκευή του κτηρίου χρεοκόπησε το 1931 λίγο μετά την ολοκλήρωση του μεγάρου και κάηκε ολοσχερώς η βιομηχανική μονάδα κλωστοϋφαντουργίας του Λόγγου στη Νάουσα. Το μέγαρο ήταν υποθηκευμένο στην Εθνική Κτηματική Τράπεζα και με αναγκαστικό πλειστηριασμό το 1934 πέρασε στα χέρια του κτηματία Στέργιου Μίσσιου από το Νυμφαίο Φλώρινας. Το ακίνητο παρέμεινε στην ιδιοκτησία της οικογένειας Μίσσιου ως το 2014, όταν και αγοράστηκε από τον ομογενή επιχειρηματία και μεγαλομέτοχο της ποδοσφαιρικής ομάδας του ΠΑΟΚ, Ιβάν Σαββίδη. Σύμφωνα με πληροφορίες ο Σαββίδης κατέβαλε το ποσό των 4.700.000 ευρώ για την αγορά του μεγάρου και δαπάνησε αρκετά ακόμα εκατομμύρια για την αναστήλωση του κτηρίου. Λόγω της εγκατάλειψης, έπρεπε να γίνουν σοβαρές επεμβάσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και εξωτερικά του κτηρίου, οι οποίες είναι στο στάδιο της ολοκλήρωσης.
Ιστορικό
Το 1983, με απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού το τριώροφο κτίσμα χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο. Το 2007, ο υπουργός Πολιτισμού, Γεώργιος Βουλγαράκης, αποφάσισε την έγκριση της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ή την απευθείας εξαγορά του διατηρητέου κτιρίου, «προκειμένου το υπουργείο Πολιτισμού να το προστατεύσει, να το αναδείξει και να το αποδώσει για πολιτιστικές χρήσεις» έπειτα από πρόταση της Εφορείας Νεοτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας την Διεύθυνση Νεότερης και Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς και του Κεντρικού Συμβούλιου Νεοτέρων Μνημείων. Ωστόσο το 2009 ο τότε υπουργός Πολιτισμού, Αντώνης Σαμαράς, ανακάλεσε την απόφαση του Γ. Βουλγαράκη λέγοντας ότι «δεν αιτιολογείται σήμερα ο σκοπός της δημόσιας ωφέλειας περί προστασίας του μνημείου».
Για αρκετά χρόνια το Μέγαρο Λόγγου ήταν ακατοίκητο. Πριν την οριστική εγκατάλειψή του στον τελευταίο όροφο του κτηρίου διέμενε μια εκ των ιδιοκτητών. Στο ισόγειο του κτηρίου παραμένει η ταμπέλα από το καφενείο «ΕΡΜΗΣ», ένα από τα πιο γνωστά της εποχής, που προσέλκυε δασκάλους και καθηγητές. Σχεδόν μέχρι πρόσφατα στο ισόγειο υπήρχε το εστιατόριο «Κουρδιστό Γουρούνι», ενώ μετά την πώληση του κτηρίου άνοιξε στο ισόγειο παράρτημα της boutique του ΠΑΟΚ.
Από το φύλλο της THESSNEWS #133 (24/11/2018-25/11/2018)
