Στην πρωτεύουσα του Μακεδονικού βασιλείου, στην αρχαία πόλη των Αιγών, τη σημερινή Βεργίνα, βρίσκεται το ανάκτορο του βασιλιά Φιλίππου Β’, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Οι Αιγές ιδρύθηκαν το 650 π.Χ. από τους Αργεάδες, αρχαίο ελληνικό βασιλικό οίκο με αρχηγό τον Πέρδικα Α’, ο οποίος έγινε μετέπειτα βασιλιάς των Μακεδόνων. Οι «Αιγεαί», που σημαίνει τόπος με πολλά κατσίκια, ήταν μια πόλη με μικρούς και μεγάλους οικισμούς νότια του ποταμού Αλιάκμονα, στους πρόποδες των Πιερίων, και πρωτεύουσα του Μακεδονικού βασιλείου.
Το ανάκτορο των Αιγών χτίστηκε στα χρόνια του βασιλιά Φιλίππου Β’ (359-336 π.Χ.) και είναι από τα σημαντικότερα κτήρια της κλασικής Ελλάδας. Οικοδομήθηκε πάνω σε ένα υπερυψωμένο σημείο πλαγιάς, ήταν τριπλάσιο σε μέγεθος από τον Παρθενώνα και ορατό από όλη τη γύρω περιοχή. Το μεγαλοπρεπές ανάκτορο έχτισε μάλλον ο αρχιτέκτονας Πύθεος, γνωστός τότε για τη συμμετοχή του στην κατασκευή του Μαυσωλείου της Αλικαρνασσού, ενός από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου.
Μεγαλοπρεπές ανάκτορο
Για την κατασκευή του μεγαλειώδους ανακτόρου χρησιμοποιήθηκε πολυτελές μάρμαρο, χιλιάδες κεραμίδια και εξαιρετικής ποιότητας ανάγλυφα ακροκέραμα, μοναδικά ψηφιδωτά που αποτελούν έργο τέχνης, χαλκός, πανάκριβες χρωστικές και κάθε είδους πολυτελές υλικό.
Το υπέροχο ανάκτορο, χτισμένο σε έκταση 9.250τμ, ήταν ισόγειο εκτός από ένα τμήμα που ήταν διώροφο. Διέθετε μεγάλο τετράγωνο περιστύλιο μαζί με χώρους που το περιέβαλλαν αρμονικά και από τις τέσσερις πλευρές του, πλαισιωνόταν από πρόπυλο με τις στοές του, όπου υπήρχε εντυπωσιακή δωρική κιονοστοιχία, και σε συνέχεια του ανακτόρου υπήρχε θέατρο. Καθώς διερχόταν κάποιος το προπύλαιο, βρισκόταν στο κέντρο γύρω από το οποίο αναπτύσσονταν οι χώροι και οι λειτουργίες του σπιτιού. Το τεράστιο περιστύλιο αποτελούνταν από 16 λίθινους δωρικούς κίονες που έφεραν δωρική ζωοφόρο. Η τεράστια αυλή χρησιμοποιούνταν για κοινωνικές και πολιτικές συναθροίσεις. Στην ανατολική πλευρά του ανακτόρου υπήρχε μεγάλη κυκλική αίθουσα, στην οποία βρέθηκαν αναθηματικές επιγραφές που αναφέρονται στον «Πατρώο Ηρακλή» (ο Ηρακλής τιμούνταν από τους ηγεμόνες της Μακεδονίας ως πρόγονός τους).Στο ίδιο σημείο βρέθηκε βωμός ή βάθρο που εξυπηρετούσε τις λατρευτικές ανάγκες του βασιλιά.
Πολυτέλεια και αίγλη
Τα υπέροχα ψηφιδωτά δάπεδα ήταν κατασκευασμένα από μικρά λευκά, μαύρα, γκρίζα, κίτρινα και κόκκινα βότσαλα. Ένα από αυτά σώζεται σήμερα σε πολύ καλή κατάσταση και αναπαριστά ένα ανθισμένο λουλούδι,ενώ γύρω του υπάρχουν ελικοειδή φυτικά μοτίβα.
Ο αρχιτέκτονας του πομπώδους ανακτόρου φρόντισε για το άψογο σύστημα ύδρευσης και αποχέτευσης, που εξυπηρετούσε όχι μόνο τους μόνιμους ενοίκους του κτηρίου, αλλά και τους πολυάριθμους επισκέπτες, αν σκεφτεί κανείς ότι στο ανάκτορο υπήρχαν 278 κλίνες.
Το βασίλειο των Αιγών, κέντρο των εξελίξεων
Οι Αιγές υπήρξαν το κέντρο των πολιτικών εξελίξεων και της πνευματικής δημιουργίας της εποχής. Το μεγαλοπρεπές ανάκτορο ήταν το λίκνο της Μακεδονίας σε μια περιοχή που άκμαζε και ήταν το επίκεντρο του σημαντικότερου ελληνικού κράτους. Ο αρχιτέκτονας του ανακτόρου κατάφερε να δημιουργήσει ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία, που ξεχώριζε για την αίγλη του, τη γεωμετρική του συνέπεια, τη μαθηματική σαφήνεια και την ιδιαίτερη καλαισθησία, καθιστώντας τον πρόδρομο για άλλα κτίσματα που θα ακολουθήσουν, χωρίς όμως να καταφέρουν να πλησιάσουν το μοναδικού κάλλους, από άποψη αρχιτεκτονικής και καλλιτεχνικής δομής, ανάκτορο.
Το τέλος της αυτοκρατορίας
Το 336 π.Χ. ο βασιλιάς Φίλιππος γιορτάζει στις Αιγές την παντοδυναμία του σε μια λαμπρή γιορτή, η οποία έμελλε να είναι και μοιραία, διότι κατά την είσοδό του στο θέατρο σε μια ιερή πομπή δολοφονείται με μαχαίρι μπροστά στα μάτια χιλιάδων παρευρισκομένων.
Ο Φίλιππος Β’ θάβεται στις Αιγές, ο Αλέξανδρος ανακηρύσσεται ο νέος βασιλιάς της Μακεδονίας και ξεκινάει τη μεγάλη εκστρατεία του από τη γη των Αιγών.
Το τέλος των Αιγών σφραγίζεται το 168 π.Χ., έπειτα από την ήττα από τους Ρωμαίους. Το βασίλειο σβήνει και οι Αιγές ξεπέφτουν, ώσπου σταδιακά ξεχνιούνται. Η αρχαιολογική ανασκαφή του Μανόλη Ανδρόνικου το 1977 φέρνει στο φως τον τάφο του βασιλιά Φιλίππου και οι Αιγές αποκτούν παγκόσμιο ενδιαφέρον.
Επισκέψεις μόνο τις καθημερινές
Στις αρχές Ιουνίου του 2018, άνοιξε για το κοινό το ανάκτορο του Φιλίππου Β’ και έγινε ξενάγηση από την έφορο αρχαιοτήτων Ημαθίας, Αγγελική Κοταρίδη.
Το 2007 ξεκίνησαν τα έργα αναστήλωσης του μνημείου, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ ύψους 10.300.000 ευρώ ως σήμερα και άλλα 10.000.000 ως το τέλος του έργου το 2022. Η αναστήλωση έχει ολοκληρωθεί κατά το ήμισυ και αναμένεται να ολοκληρωθούν οι εργασίες για το περιστύλιο, όπου θα τοποθετηθούν, με βάση το αρχέτυπο, 30 περίπου κολόνες και αναμένεται να γίνει ένα μεγάλο τεχνικό έργο για την αντιστήριξη του πρανούς της πλαγιάς.
Ένα μεγάλο μέρος του ανακτόρου πλέον είναι επισκέψιμο, αν και οι εργασίες είναι ακόμα σε εξέλιξη. Το κοινό θα μπορεί να ξεναγηθεί στο νότιο τμήμα του, όπου έχει ολοκληρωθεί το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών και θα μπορεί να θαυμάσει τα υπέροχα ψηφιδωτά που βρίσκονται σε αρκετά καλή κατάσταση.
Επειδή οι εργασίες δεν έχουν ολοκληρωθεί, το ανάκτορο θα είναι επισκέψιμο πλέον μόνο τις καθημερινές, Δευτέρα με Παρασκευή 10πμ με 14μμ. Τα Σαββατοκύριακα θα είναι κλειστό.
Από το φύλλο της THESSNEWS #109 (09/06/2018-10/06/2018)
