Ο Πυθαγόρας Παπασταματίου γεννήθηκε το 1930 στο Αγρίνιο. Οι γονείς του ήρθαν πρόσφυγες από τη Σμύρνη και οι πλούσιες διηγήσεις τους από την προσφυγιά και την Μικρασιατική καταστροφή θα ήταν η «μαγιά» της στιχουργικής του.
Στα 14 του κατατάχτηκε στον ΕΛΑΣ και ανέβηκε αντάρτης στο βουνό. Με τη λήξη του πολέμου τελείωσε το Γυμνάσιο και πήγε στην Αθήνα για σπουδές.
Φοίτησε στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών με δάσκαλο τον Ροντήρη. Αποφοίτησε με άριστα, αλλά γρήγορα κατάλαβε πως η συγγραφή στίχων είναι το μεράκι του. Έγραψε δεκάδες στίχους για επιθεωρήσεις, κινηματογραφικά σενάρια και τραγούδια.
Η δισκογραφική εταιρεία MINOS τον πίστεψε, συνεργάστηκε μαζί του και ο Πυθαγόρας έγινε γρήγορα ένας απ’ τους πιο περιζήτητους στιχουργούς του χώρου.
Στα τραγούδια του η λαϊκή θυμοσοφία, η ηθογραφία ακόμα και το χιούμορ είναι παρόντα. Ίσως αυτά είναι τα στοιχεία που τον κάνουν μέχρι σήμερα έναν από τους πιο πολυτραγουδισμένους στιχουργούς του ελληνικού τραγουδιού.
Οι συνεργασίες
Συνεργάστηκε σχεδόν με όλους τους ερμηνευτές και συνθέτες της εποχής. Με τον Χρήστο Νικολόπουλο:
Μη με κρατήσεις μονάχα από συμπόνια
το κρύο το συνήθισα θʼαντέξω και τα χιόνια
«Αγριολούλουδο», 1968 (μουσική: Χ. Νικολόπουλος, ερμηνεία: Σ. Καζαντζίδης)
Το 1972 συνάντησε τον Απόστολο Καλδάρα και αυτή η γνωριμία θα γεννήσει τον αριστουργηματικό δίσκο «Μικρά Ασία». Σ’ αυτόν, ο Πυθαγόρας αποτυπώνει όλες τις μνήμες από τις διηγήσεις των γονιών του για τον ξεριζωμό και την προσφυγιά.
Κυνηγημένος μιαν αυγή ετράβηξα τους δρόμους
φωτιά στα πόδια μου η γη κι η μοναξιά στους ώμους
Φέρτε μου νερό να ξεδιψάσω και μια πέτρα για να ξαποστάσω
τι να θυμηθώ τι να ξεχάσω απ’ όσα πέρασα
«Τι να θυμηθώ τι να ξεχάσω», 1972 (μουσική: Α.Καλδάρας, ερμηνεία: Γ. Νταλάρας)
Μια συνεργασία ζωής ήταν αναμφίβολα εκείνη με τον συνθέτη και κουμπάρο του, Γιώργο Κατσαρό.
Είν’ η ζωή μια θάλασσα
κι εμείς καπεταναίοι
κι είναι στ’ αλήθεια τυχεροί
όσοι πεθαίνουν νέοι
Κάθε λιμάνι και καημός
κάθε καημός και δάκρυ
κι είναι η ζωή του καθενός
θάλασσα δίχως άκρη
«Κάθε λιμάνι και καημός», 1963 (μουσική: Γ. Κατσαρός, ερμηνεία: Π. Γαβαλάς & Ρ. Κούρτη)
Με τον Γιάννη Σπανό φτιάξανε τραγούδια διαχρονικά κι αγαπημένα:
Φταίμε κι οι δυο
που ζούμε χώρια,
κάτω απ τον ίδιο ουρανό,
και μας ξυπνά η στεναχώρια
και λέει βραχνά
φταίμε κι δυο!
«Φταίμε κι οι δυο», 1978 (μουσική: Γ. Σπανός, ερμηνεία: Γ. Πάριος)
Συνεργάστηκαν εξαιρετικά με τον Μάνο Λοΐζο:
Φέρτε μου ένα σέρτικο τσιγάρο
να φουμάρω, στο χάρο να δώσω ρουφηξιά.
Φέρτε μου κρασί για να ξεχάσω
πως μου βάλαν κι οι φίλοι μου καρφιά.
«Τέλι τέλι τέλι», 1979 (μουσική: Μ. Λοΐζος, ερμηνεία: Χ. Αλεξίου)
Eurovision
Ο Πυθαγόρας έγραψε τραγούδι …ακόμα και για την Eurovision. Το 1974 στο Μπράιτον της Αγγλίας η Μαρινέλλα τραγούδησε το Λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και τ’ αγόρι μου» και οι στίχοι ήταν του Πυθαγόρα, μελοποιημένοι από τον Γ. Κατσαρό.
Αρειμάνιος καπνιστής και απείθαρχος στις ιατρικές συμβουλές, πέθανε από έμφραγμα πριν κλείσει μισό αιώνα ζωής. Ήταν 12 Νοεμβρίου 1979.
«Δεν υπάρχει ευτυχία που να κόβεται στα τρία», 1972 (μουσική: Γ. Κατσαρός, ερμηνεία: Λ. Διαμάντη)
