Εγκαταλελειμμένα και αλλοιωμένα από τον χρόνο, τα κτήρια των Μύλων Αλλατίνη βρίσκονται στην ανατολική πλευρά της Θεσσαλονίκης, σε οικόπεδο περίπου 26 στρεμμάτων, που περικλείεται από τις οδούς Ανθέων, Λασκαράτου και Κάλλας.
Από τα κτήρια ξεχωρίζει κανείς τη χαρακτηριστική παλιά καμινάδα, έργο κατασκευής Βέλγων ειδικών του 19ου αιώνα.
Η εργοστασιακή δραστηριότητα ξεκίνησε το 1854 στη Θεσσαλονίκη, όταν ιδρύθηκε από τον Γάλλο Darblay το πρώτο εργοστάσιο της εποχής, που ήταν ένας ατμόμυλος. Μέχρι το 1909, περίπου 7.000 εργάτες εργάζονται σε βιομηχανικές επιχειρήσεις στην πόλη. Η κεραμοποιεία και αλευροβιομηχανία «Αλλατίνη» ήταν η μεγαλύτερη. Ιδρύθηκε το 1883, με συνεργασία της αυστριακής τράπεζας Χιρς με τον ιταλικής υπηκοότητας Ισραηλίτη Μωυσή Allatini.
Στο ίδιο σημείο που βρίσκονται μέχρι και σήμερα τα κτήρια, υπήρχε πρώτα ένας άλλος μύλος που χτίστηκε πριν το 1882. Το 1896 το κτήριο καίγεται και ξαναχτίζεται και δύο χρόνια αργότερα ιδρύθηκε η εταιρεία αδελφών Αλλατίνη.
Στις 19 Σεπτεμβρίου 1900 γίνονται τα εγκαίνια, με τον μύλο να απασχολεί πλέον 200 εργάτες. Το νέο συγκρότημα περιλαμβάνει το κεντρικό κτήριο, αποθήκες, εργαστήρια και μικρούς βοηθητικούς χώρους.
Το τέλος μιας εποχής
Το 1923 ο Κοσμάς Πανούτσος, που δραστηριοποιείται στους χώρους της ναυτιλίας και εμπορεύεται σιτηρά από τη Ρωσία και τη Γαλλία, αγοράζει την πλειοψηφία των μετοχών της εταιρείας.
Άλλη μια πυρκαγιά σημειώνεται το 1950 και καταστρέφει μέρος του κτηρίου, το οποίο ξαναχτίζεται το 1954.
Μετά τον θάνατο του Κοσμά Πανούτσου, η εταιρεία περνά στα χέρια των δύο θυγατέρων του. Το 1987 η «Αλλατίνη Α.Ε», όπως ονομάστηκε, περνάει στον όμιλο Δαυίδ – Λεβέντη, ιδιοκτητών της Coca Cola 3E. Το ιδιοκτησιακό καθεστώς σήμερα φαίνεται να είναι πολύπλοκο, με την επιχείρηση να είναι «σπασμένη» σε μερίδια.
Τα κτήρια και ο περιβάλλων χώρος έχουν χαρακτηρισθεί διατηρητέα με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας και πλέον έχει απαγορευθεί οριστικά η ανοικοδόμησή τους.
Εγκαταλελειμμένα και επικίνδυνα τα κτήρια
Η επιχείρηση που άλλοτε έσφυζε από ζωή, σήμερα είναι εγκαταλελειμμένη, πλήρως αφημένη στην τύχη της.
Τα κουφάρια των κτηρίων σαπίζουν στο πέρασμα του χρόνου και έχουν σοβαρά προβλήματα στατικότητας. Δυστυχώς, παρά την επικινδυνότητα των κτηρίων, άτομα έμπαιναν μέσα για πολλά χρόνια, όταν τον Νοέμβριο του 2015 έγινε το μοιραίο. Ένα κορίτσι 15 χρονών, που είχε μπει στο κτήριο μαζί με φίλους της για να παίξει, πέφτει από τον 40ό όροφο του κτηρίου στον 3ο και χάνει τη ζωή του.
Μετά το τραγικό συμβάν, το οικόπεδο περιφράχτηκε καλύτερα, για να μην υπάρχει πια εύκολη πρόσβαση στους χώρους του Αλλατίνη.
