Χαρακτηριστικό μνημείο και συχνά σημείο συνάντησης, η Καμάρα, ή αλλιώς Αψίδα του Γαλερίου, βρίσκεται στην καρδιά της Θεσσαλονίκης.
Είναι κτίσμα του 305 μ.X. και αποτελεί ουσιαστικά σύμβολο θριάμβου, καθώς κατασκευάστηκε για να τιμήσει τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Γαλέριο, όταν επέστρεψε νικητής από τον πόλεμο κατά των Περσών. Η αψίδα βρίσκεται στο πάνω μέρος της Εγνατίας και αποτελεί τμήμα του Γαλεριανού συγκροτήματος, δηλαδή των Ρωμαϊκών ανακτόρων, που συνέδεε τη Ροτόντα με τον Ιππόδρομο.
Από την αψίδα διερχόταν η πομπική οδός με κιονοστοιχίες. Ξεκινούσε από τη βόρεια όψη και κατέληγε στη νότια πύλη της Ροτόντας. Από εκεί διερχόταν και ο άξονας της Εγνατίας που περνούσε ανάμεσα από τους κεντρικούς πεσσούς και κατέληγε στο ύψος της πλατείας Συντριβανίου.
Αφιερωμένη στις νίκες του Γαλερίου
Η αψίδα έχει διακοσμηθεί με σκηνές πολεμικού και θριαμβικού χαρακτήρα και αποτελούν αφήγημα της νίκης του Γαλερίου εναντίον των Περσών.
Στον βορειοδυτικό πεσσό παριστάνονται σκηνές από μάχες, ενώ στον βορειοανατολικό παριστάνονται σκηνές μετά τη μάχη. Η κάθε ζώνη έχει διαφορετικό πλάτος και χωρίζεται από ζωνάρια με ανάγλυφα κοσμήματα από φύλλα άκανθας, ρόδακες, δαφνόφυλλα και αστραγάλους και στο επάνω μέρος τελειώνει με «κοσμήτη» (γείσο).
Χαρακτηριστική είναι η σκηνή που παρουσιάζει τον αυτοκράτορα Γαλέριο να επιτίθεται έφιππος, με έναν αετό να τον προσεγγίζει και να τον πλαισιώνει με ένα νικηφόρο στεφάνι.
Οι Πέρσες στρατιώτες εμφανίζονται σημαντικά μικρότεροι σε μέγεθος, καθώς επισκιάζονται από τη μορφή του αυτοκράτορα.
To Γαλεριανό Συγκρότημα
Το Γαλεριανό Συγκρότημα χτίστηκε στο τέλος του 3ου με αρχές του 4ου μ.Χ. αι., όταν ο Αυτοκράτορας Γαλέριος επέλεξε ως έδρα του ανατολικού τμήματος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τη Θεσσαλονίκη. Το Ανακτορικό Συγκρότημα ήταν η «καρδιά» της Ρωμαϊκής Θεσσαλονίκης. Περιλάμβανε τη Ροτόντα, τη Θριαμβική Αψίδα (Καμάρα), τα Ανάκτορα και το Οκτάγωνο καθώς και τον Ιππόδρομο. Συνολικά καταλάμβανε πάνω από 150.000 τμ.
Τα ευρήματα που έφεραν στο φως οι ανασκαφές
Η ανασκαφική έρευνα στο Γαλεριανό Συγκρότημα έφερε στο φως εξαιρετικά ευρήματα, πολλά από τα οποία φιλοξενούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.
Η ανασκαφή ξεκίνησε το 1917 από τον Γάλλο αρχιτέκτονα Ernest Hébrard, ο οποίος πίστευε πως υπάρχουν σημαντικές αρχαιότητες κάτω από τη Ροτόντα, την Αψίδα και τη σημερινή πλατεία Ναυαρίνου.
Το κυρίως Ανάκτορο αποκαλύφθηκε μετά από αρκετές δεκαετίες, το 1960, και τοποθετείται στην περιοχή της σημερινής πλατείας Ναυαρίνου. Οι επισκέπτες μπορούν να δουν ό,τι έχει απομείνει από το ανάκτορο περπατώντας την οδό Δημητρίου Γούναρη.
