Οι κρίσιμες πρώτες ύλες, σημαντικός παράγοντας στην εξίσωση της βιώσιμης ανάπτυξης
Η παγκόσμια στροφή προς τη βιωσιμότητα και τις υπεύθυνες επιχειρηματικές πρακτικές είναι πιο επιτακτική από πότε, με τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και σχετικά με την εταιρική διακυβέρνηση ζητήματα (ESG), να βρίσκονται στο επίκεντρο των εταιρικών αποφάσεων. Οι εταιρείες καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες στην κατεύθυνση της ευθυγράμμισης των στρατηγικών τους με τους παράγοντες ESG, προκειμένου να ελαχιστοποιήσουν το αποτύπωμα άνθρακα, να εξοικονομήσουν πόρους, να προωθήσουν την κοινωνική ισότητα και να διατηρήσουν την αποτελεσματική διακυβέρνηση.
Σε αυτό το ταξίδι προς τη βιωσιμότητα, οι κρίσιμες πρώτες ύλες έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο, καθώς αποτελούν τη βάση για την ανάπτυξη πολλών τεχνολογιών που σχετίζονται με τη μετάβαση σε μια οικονομία μηδενικών εκπομπών (net zero), όπως η ηλεκτροκίνηση, η ανάπτυξη νέων δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας και τεχνολογιών ΑΠΕ, αλλά και σε άλλους τομείς, όπως η μεταποίηση, η ιατρική, η γεωργία, οι κατασκευές, η πληροφορική κ.α.
Η Ευρώπη είναι ένας σημαντικός καταναλωτής ορυκτών πρώτων υλών, αλλά δεν είναι αυτοδύναμη στην παραγωγή τους. Αυτό την καθιστά ευάλωτη σε διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού της, παρόμοιες με αυτές που προκάλεσε η πανδημία και οι γεωπολιτικές αναταράξεις μετά τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Η προώθηση της βιωσιμότητας και της κυκλικότητας κρίσιμων πρώτων υλών θα ενισχύσει την Ευρώπη και θα της επιτρέψει να ανταποκριθεί με αυτονομία και επάρκεια στην αυξανόμενη ζήτηση για ορυκτές πρώτες ύλες, στο δρόμο προς μια ψηφιακή και πράσινη οικονομία.
Προς αυτή την κατεύθυνση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θεσπίσει την Πράξη για τις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες, η οποία περιλαμβάνει μέτρα για τη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από τρίτες χώρες και τη βελτίωση της κυκλικότητας των κρίσιμων πρώτων υλών. Η περαιτέρω προώθηση αυτών των προσπαθειών θα βοηθήσει την Ευρώπη να διασφαλίσει την ενεργειακή και οικονομική της ασφάλεια, να προστατεύσει το περιβάλλον και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας.
Η κρίσιμη σύνδεση μεταξύ ESG και ορυκτών πρώτων υλών υπογραμμίζει την ανάγκη για τις επιχειρήσεις του κλάδου να ευθυγραμμιστούν με βιώσιμες πρακτικές. Πολλές Ευρωπαϊκές εταιρείες, πρωτοπόρες στον τομέα της βιωσιμότητας στον μεταλλευτικό κλάδο, αναπτύσσουν τη δραστηριότητά τους μέσα από βιώσιμες πρακτικές, αποδεικνύοντας ότι είναι δυνατή η εξόρυξη ορυκτών πρώτων υλών με βιώσιμο τρόπο για το περιβάλλον και τις κοινωνίες. Η βρετανική εταιρεία εξόρυξης Glencore για παράδειγμα έχει δεσμευτεί για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα κατά 30% έως το 2030 και προς αυτή την κατεύθυνση επενδύει σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και σε τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας. Η σουηδική Boliden, έχει αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα κυκλικότητας που περιλαμβάνει την ανακύκλωση των μεταλλευτικών καταλοίπων και την επαναχρησιμοποίηση των υλικών.
Στην Ελλάδα, η Ελληνικός Χρυσός αναπτύσσει τα Μεταλλεία Κασσάνδρας στη ΒΑ Χαλκιδική στη βάση των αρχών της Υπεύθυνης Μεταλλευτικής Δραστηριότητας (Responsible Mining), ενσωματώνοντας στην πράξη τις πλέον υπεύθυνες πρακτικές του κλάδου. Οι δεσμεύσεις της εταιρείας για τη Βιωσιμότητα αποτυπώνονται στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Βιωσιμότητας (SIMS), το οποίο καθοδηγεί τη συνολική λειτουργία της προς την επίτευξη των επιμέρους στόχων βιώσιμης ανάπτυξης, προκειμένου να διασφαλίζεται η συμμόρφωση με διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα.
Η προσήλωσή της Ελληνικός Χρυσός σε θέματα ESG επιβεβαιώθηκε πρόσφατα μέσα από τα εξαιρετικά αποτελέσματα που σημείωσε στην πρώτη της αξιολόγηση συμμόρφωσης έναντι των προτύπων του πλαισίου «Προς μία Βιώσιμη Μεταλλευτική Δραστηριότητα» (Towards Sustainable Mining – TSM) της Ένωσης Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων του Καναδά (MAC), της οποίας αποτελεί μέλος μέσω της μητρικής της Eldorado Gold, για τις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις στην Ολυμπιάδα Χαλκιδικής.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το εν εξελίξει έργο των Σκουριών είναι σχεδιασμένο με τα υψηλότερα σχεδιαστικά πρότυπα σε επίπεδο λειτουργίας, ασφάλειας και περιβαλλοντικής διαχείρισης που θα εξασφαλίζει μέγιστη περιβαλλοντική προστασία με το χαμηλότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα μέσα από καινοτόμες τεχνολογίες όπως αυτή της Ξηρής Απόθεσης μεταλλευτικών καταλοίπων.
Η Ευρώπη διαθέτει συνολικά ισχυρό δυναμικό για να γίνει ένας παγκόσμιος ηγέτης στην παραγωγή και προμήθεια κρίσιμων πρώτων υλών. Με την εφαρμογή βιώσιμων πρακτικών και την ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας, ο ευρωπαϊκός μεταλλευτικός κλάδος μπορεί να διασφαλίσει τη διαθεσιμότητα των υλικών που απαιτούνται για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, ενώ ταυτόχρονα προωθεί τη βιωσιμότητα και την κοινωνική ευημερία.
