Ποσό αυθόρμητα είναι τα συναισθήματα που εκφράζουμε στην καθημερινότητά μας; Κατά πόσο οι κοινωνικές νόρμες διαμορφώνουν ακόμα και τον τρόπο που θα σκεφτούμε;
Πώς ένας ηθοποιός θα δημιουργήσει έναν χαρακτήρα μυθοπλασίας και κατά πόσο οι εγκεφαλικές λειτουργίες διαφέρουν από την μετάβαση του ηθοποιού στον άνθρωπο;
Αυτά ήταν κάποια από τα ερωτήματα που έθεσε στον εαυτό του ο Γέσπερ Γιουστ που σκηνοθετεί τον Ματ Ντίλον στην νέα του τανίια που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.
Οι δύο καλλιτέχνες παραβρέθηκαν στα εγκαίνια της ταινίας «Interfears» στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών στο λιμάνι σε έναν ανοικτό καλλιτεχνικό διάλογο για την τέχνη, τα συναίσθημα και την ανατομία.
Στη νέα του ταινία, ο Γέσπερ Γιουστ επιχειρεί να καταγράψει το συναισθηματικό τοπίο του εγκεφάλου ενός ηθοποιού μέσα σε έναν μαγνητικό τομογράφο.
Ενσωματωμένος σε έναν σαρωτή fMRI, ο Ματ Ντιλον απαγγέλλει έναν μονόλογο, ενώ το μηχάνημα καταγράφει και αποτυπώνει τα εγκεφαλικά του κύματα σε τρισδιάστατες αναπαραστάσεις.
Την ανοικτή συζήτηση πριν την προβολή της ταινίας, άνοιξε ο Γιούστ που έφερε στην μνήμη του την πρώτη συνάντησή τους, λίγα χρόνια πριν στο Βερολίνο.
«Ήθελα να κινηματογραφήσω τον εγκέφαλο ενός ηθοποιού καθώς βιώνει πολλά συναισθήματα. Έτσι, όταν βρεθήκαμε με τον Ματ, τον κάλεσα σε γεύμα και εκείνος δέχτηκε».
«Μου είπε πως ήθελε να τραβήξει κάποια πλάνα από τον εγκέφαλο μου την ώρα που εγώ έπαιζα σε μια δραματική ερμηνεία. Το συζητήσαμε και έγινε πραγματικότητα. Μάλιστα η διαδικασία ήταν παρά πολύ ενδιαφέρουσα» προσθέτει ο Ντίλον.
Ο Δανός καλλιτέχνης εξήγησε την συλλογιστική γύρω από την ιδέα της δημιουργίας της ταινίας αλλά και την διαδικασία των γυρισμάτων.
«Αναζητούσα να καταλάβω την λειτουργία του εγκεφάλου ενός ηθοποιού όταν αυτός ερμηνεύει. Ήθελα να υπάρχει και ο διάλογος αλλά και τα συναισθήματα και οι χημικές αντιδράσεις και τα εγκεφαλικά κύματα την ώρα που διαδραματίζεται όλη αυτή η διαδικασία.
Ήθελα επίσης να δείξω τη διαφορά μεταξύ των συναισθημάτων που υπάρχουν κατά τη διάρκεια μιας ερμηνείας και των αληθινών συναισθημάτων ενός ανθρώπου. Να αναδείξω με αυτόν τον τροπο ότι όλα τα συναισθήματα είναι παραστατικά.
Φυσικά αυτό δεν πρόκειται για επιστήμη, καθώς για το πείραμα θα έπρεπε να είχαμε 200 ηθοποιούς που θα περνούσαν από αυτόν τον τομογράφο. Είναι όμως μια πολύ πετυχημένη συνάντηση μυθοπλασίας και ανατομίας.»
Απευθυνόμενος στον Ματ Ντίλον, ο Γιουστ αναρωτήθηκε αν ο ηθοποιός έχει κάποια συγκεκριμένη μέθοδο που δημιουργεί συναισθήματα. Αν εμπνέεται από προσωπικές εμπειρίες και καταστάσεις και προσωπικές αντιδράσεις.
Με τον Ντίλον να απαντά ότι δεν πρόκειται για ένα πράγμα, αλλά για ένα κοκτέιλ έμπνευσης και διαφόρων παραγόντων. Στην ουσία, θεωρεί ότι η αυθεντικότητα και το τεχνικό κομμάτι πάνε μαζί. Υπάρχει μια αρχή και μια βάση, που είναι το σενάριο. Υπήρχε φυσικά και συζήτηση με τις ιδέες του σχετικά με το σενάριο, όμως η βάση ήταν πολύ καλή και η δουλειά του έγινε πολύ εύκολη. «Άλλωστε αυτό ψάχνουμε οι ηθοποιοί, ένα σενάριο που θα είναι πηγή συγκίνησης.» κατέληξε ο Ντίλον.
Ο Γέσπερ Γιουστ έκανε ειδική αναφορά στο πώς μια μουσική μελωδία λειτουργεί και «ερεθίζει» τον εγκέφαλο.
«Κατά τη διάρκεια του set, ζήτησα από τον Ματ να φανταστεί το πως θα είναι να ακούει μουσική ενώ σε δεύτερη λήψη του βάλαμε να ακούσει μια πραγματική μελωδία. Αυτό που είδαμε στο monitor είναι ότι η αντίδραση του εγκεφάλου ήταν πολύ παρόμοια. Δεν ξέρω πως ακριβώς λειτουργεί και αν έχει να κάνει με το ακουστικό κανάλι, αλλά η παρατήρηση και το αποτέλεσμά της ήταν παρά πολύ ενδιαφέρον.
Το γύρισμα είχε ένα επιπλέον ενδιαφέρον καθώς ο Ματ είναι κλειστοφοβικός. Φυσικά μου έκανε τεράστια τιμή που δέχτηκε να το κάνει καθώς στη διαδικασία του γυρίσματος μπορέσαμε να αποτυπώσουμε την πλευρά της υποκριτικής αλλά και τον πραγματικό φόβο που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος».
Ο Ματ Ντιλον αναμένεται να κλείσει τον κύκλο των εμφανίσεων του στο Φεστιβάλ με την βράβευσή του με τιμητικό Χρυσό Αλέξανδρο που θα του απονεμηθεί απόψε πριν την προβολή της ταινίας « Πόλη των Φαντασμάτων» που σκηνοθέτησε και πρωταγωνίστησε το 2002.
