Η τετραήμερη εργασία δεν είναι απλά ένα σύγχρονο εργασιακό πείραμα. Είναι μια ιδέα που αμφισβητεί τις παραδοσιακές αντιλήψεις για τον χρόνο εργασίας, την παραγωγικότητα και την ισορροπία ζωής και εργασίας. Από το ξεκίνημά της μέχρι σήμερα, έχει προκαλέσει πληθώρα συναισθημάτων και αντιδράσεων, από ενθουσιασμό, ανακούφιση και χαρά μέχρι αμφισβήτηση και απαξίωση.
Πώς ξεκίνησε όμως η ιδέα για τετραήμερη εργασία;
Η ιδέα της τετραήμερης εργασίας δεν είναι εντελώς καινούργια. Ο οραματιστής επιχειρηματίας Henry Ford είχε μειώσει το ωράριο εργασίας των εργαζομένων του από 60 σε 40 ώρες την εβδομάδα, τη δεκαετία του 1920, πιστεύοντας ότι ο λιγότερος χρόνος εργασίας αυξάνει την παραγωγικότητα και την ευημερία.
Στη σύγχρονη εποχή, η τετραήμερη εργασία πρωτοεμφανίστηκε ως αντίδραση στις απαιτήσεις της ψηφιακής εποχής. Η Ισλανδία ήταν από τις πρώτες χώρες, που εφάρμοσαν εκτεταμένα πιλοτικά προγράμματα τετραήμερης εργασίας από το 2015 έως το 2019. Στο πείραμα συμμετείχαν 2.500 εργαζόμενοι, χωρίς μείωση μισθού και τα αποτελέσματα έδειξαν αύξηση της παραγωγικότητας και βελτίωση της ευεξίας των εργαζομένων.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο δεκάδες εταιρείες συμμετείχαν σε πιλοτικά προγράμματα, με πολλές να τα καθιστούν μόνιμα. Οι έρευνες έδειξαν αυξημένη ικανοποίηση εργαζομένων και σταθερή παραγωγικότητα.
Η Ιρλανδία εφάρμοσε ένα πιλοτικό πρόγραμμα που ξεκίνησε το 2023, καλύπτοντας το 6% των επιχειρήσεων, με θετικά πρώτα αποτελέσματα.
Στην Ισπανία η κυβέρνηση ξεκίνησε προγράμματα επιδοτούμενης τετραήμερης εργασίας, στοχεύοντας στη βελτίωση της ισορροπίας εργασίας και ζωής.
Στη Γερμανία από το 2024, πολλές εταιρείες έχουν δοκιμάσει την τετραήμερη εβδομάδα εργασίας με πλήρεις μισθούς. Η ανταπόκριση των εργαζομένων και των επιχειρήσεων ήταν σε γενικές γραμμές θετική.
Στη Νέα Ζηλανδία και στην Αυστραλία, εταιρείες όπως η Perpetual Guardian δοκίμασαν το μοντέλο, διαπιστώνοντας χαμηλότερα επίπεδα στρες και μεγαλύτερη δέσμευση των εργαζομένων.
Οι Σκανδιναβικές χώρες, όπως η Σουηδία και η Φινλανδία έχουν ενθαρρύνει παρόμοιες πολιτικές με στόχο την ισορροπία εργασίας-ζωής και τη μείωση της εβδομαδιαίας εργασίας.
Τα οφέλη της τετραήμερης εργασίας
Στα οφέλη της τετραήμερης εργασίας συγκαταλέγεται, σύμφωνα με έρευνες, η αύξηση της παραγωγικότητας. Αντίθετα με την κοινή πεποίθηση, λιγότερες ώρες εργασίας δεν σημαίνουν λιγότερη δουλειά. Οι εργαζόμενοι τείνουν να διαχειρίζονται καλύτερα τον χρόνο τους, αποφεύγοντας περιττές συναντήσεις και καθυστερήσεις.
Επίσης, η επιπλέον ημέρα ξεκούρασης βοηθά στη μείωση του άγχους και της εξουθένωσης, ενώ προσφέρει ποιοτικό χρόνο με την οικογένεια και με φίλους αλλά και χρόνο για προσωπικές δραστηριότητες.
Επιπλέον, οι εργαζόμενοι μπορούν να οργανώσουν τη ζωή τους με λιγότερη πίεση, γεγονός που οδηγεί σε αυξημένη αφοσίωση και λιγότερες παραιτήσεις.
Αναμφίβολα, λιγότερες ημέρες στο γραφείο σημαίνουν λιγότερες μετακινήσεις, μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και συνολικά, καλύτερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο.
Οι σκοτεινές πτυχές της τετραήμερης εργασίας
Υπάρχουν βέβαια και οι αντίθετες φωνές, οι οποίες είναι απαραίτητο να ακουστούν.
Κατ΄ αρχάς, ο φόβος για απώλεια αποδοτικότητας μπορεί να οδηγήσει σε συμπίεση του φόρτου εργασίας σε λιγότερες ώρες, προκαλώντας άγχος και εξάντληση.
Επίσης, το μοντέλο δεν είναι εξίσου εφαρμόσιμο παντού. Κλάδοι όπως η υγεία, η εστίαση και η βιομηχανία έχουν συνεχείς ανάγκες που καθιστούν δύσκολη τη μείωση των ημερών εργασίας.
Οι επιχειρήσεις χρειάζονται στρατηγικό σχεδιασμό για να εφαρμόσουν την τετραήμερη εργασία. Αυτό μπορεί να σημαίνει αυξημένα κόστη και πιθανούς κινδύνους κατά τη μεταβατική περίοδο.
Τέλος, υπάρχει ο κίνδυνος να ενισχυθούν οι ανισότητες, καθώς ορισμένοι εργαζόμενοι ενδέχεται να μην έχουν την ίδια πρόσβαση στα οφέλη του νέου μοντέλου.
Ποια θα είναι το μέλλον της εργασίας;
Σε έναν κόσμο όπου η τεχνολογία μειώνει την ανάγκη για ανθρώπινη εργασία και η ψυχική υγεία γίνεται προτεραιότητα, η τετραήμερη εργασία ίσως αποτελέσει μια φυσική εξέλιξη.
Ωστόσο, η επιτυχία της εξαρτάται από το πλαίσιο εφαρμογής και την προσαρμογή στις ανάγκες των κλάδων και των εργαζομένων. Αν και στην Ελλάδα η προσέγγιση αυτή είναι ακόμα σε πειραματικό στάδιο, το ενδιαφέρον για τη θεσμοθέτησή της αυξάνεται, ανοίγοντας τον δρόμο για μια νέα εποχή.
Εν τέλει, το ερώτημα δεν είναι αν η τετραήμερη εργασία μπορεί να εφαρμοστεί, αλλά αν οι επιχειρήσεις και οι κοινωνίες είναι έτοιμες να επαναπροσδιορίσουν τι σημαίνει πραγματικά «παραγωγικότητα» και «ευημερία». Αν γίνει σωστά, μπορεί να αλλάξει ριζικά τον τρόπο που εργαζόμαστε και ζούμε;
Comments are closed.