ΜΑΡΙΑ ΣΑΜΟΛΑΔΑ || maria_samolada@yahoo.gr
Αποκλειστική συνέντευξη του πρώτου πληροφοριοδότη, Ρούντολφ Έλμερ στην ThessNews
Εδώ και 13 χρόνια βιώνει τον κοινωνικό και οικονομικό θάνατο, επειδή αποφάσισε ότι η συνείδησή του δεν του επιτρέπει να «κρύβει» ίσως τη μεγαλύτερη «κλοπή» στην ιστορία του κόσμου.
Ο Ρούντολφ Έλμερ ήταν ένας υψηλόβαθμος Ελβετός τραπεζίτης στα Νησιά Κέιμαν, όταν ανακάλυψε ένα τεράστιο δίκτυο φοροδιαφυγής εις βάρος όχι μόνο ιδιωτών αλλά και κρατών.
Έτσι, έγινε ένας από τους πρώτους «πληροφοριοδότες», όπως ονομάζονται οι «μάρτυρες δημοσίου συμφέροντος».«Σήμερα ξέρω ότι ένας πληροφοριοδότης είναι ένας “αντιρρησίας συνείδησης”, ένας παράγοντας αλλαγής και κυρίως ένας αφηγητής αλήθειας» αναφέρει o ίδιος στην ThessNews.
Η συντάκτρια της ThessNews Μαρία Σαμολαδά με τον πληροφοριοδότη Ρούντολφ Έλμερ (δεξιά) και τον ευρωβουλευτή Στέλιο Κούλογλου στην σχετική εκδήλωση στην Θεσσαλονίκη.
Τι σας οδήγησε να γίνετε πληροφοριοδότης;
Στην περίπτωσή μου ήταν μια μακρά διαδικασία. Το βασικό στοιχείο ήταν ότι έχασα την εμπιστοσύνη όχι μόνο στη διαχείριση της Julius Baer, αλλά στο νομικό σύστημα της Ελβετίας. Επίσης η διορατικότητα που έχω αποκτήσει κατά τη διάρκεια της διεθνούς επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας με οδήγησε να πιστεύω ότι η φοροδιαφυγή, η φοροαποφυγή μέσω οffshore κλπ, είναι η μεγαλύτερη κλοπή μεταξύ των κοινωνιών και των κρατών-γειτόνων στον κόσμο! Συνειδητοποίησα, έχοντας δουλέψει σε τόσους πολλούς οργανισμούς και χώρες, ότι το δημόσιο και το παγκόσμιο συμφέρον είναι απλά μεγαλύτερο από το συμφέρον της κάθε επιχείρησης και της κάθε χώρας να προστατεύσει την καταχρηστική μέθοδο του τραπεζικού απορρήτου. Στην περίπτωσή μου ήταν το ενδιαφέρον της Ελβετίας και των Νήσων Κέιμαν που ωφελούνται πάρα πολύ από βρώμικα μυστικά της.
Σκεφτήκατε στην αρχή της σταδιοδρομίας σας στον χρηματοπιστωτικό κλάδο ότι μπορεί να βρεθείτε σε αυτή τη θέση;
Καθόλου. Η καριέρα μου στον χρηματοπιστωτικό κλάδο ήταν εξαιρετική, διότι εργάστηκα για τις Credit Suisse, KPMG, Julius Baer, Noble και Standard Bank της Αφρικής και σε οκτώ υπεράκτιες δικαιοδοσίες. Ήμουν Ορκωτός Ελεγκτής-Λογιστής και λοχαγός στον Ελβετικό Στρατό για χρόνια. Ως εκ τούτου, κατά την έναρξη της καριέρας μου πιστεύω ότι ακόμα δεν ήξερα καν τι είναι ένας πληροφοριοδότης δημοσίου συμφέροντος. Σήμερα ξέρω ότι είναι ένας “αντιρρησίας συνείδησης”, ένας παράγοντας αλλαγής και κυρίως ένας αφηγητής αλήθειας.
Ποια ήταν η εμπειρία σας μετά από αυτήν την απόφαση;
Νομίζω ότι η εμπειρία μου είναι σημαντική, αλλά θα ήθελα να συνδέσω την εμπειρία μου με τις γνώσεις μου, ώστε να παρουσιάσω στον αναγνώστη με ακόμη μεγαλύτερη σαφήνεια το πώς δουλεύουν τα πράγματα σε κάθε φορολογικό παράδεισο και ιδιαίτερα της Ελβετίας. Η Ελβετία είναι ο εφευρέτης του Τραπεζικού Απορρήτου. Αντίστοιχα η έννοια “φορολογικός παράδεισος” τέθηκε σε ισχύ το 1934 με τον νόμο περί τραπεζικού απορρήτου. Σήμερα, η Ελβετία είναι ο Νο 1 φορολογικός παράδεισος σύμφωνα με το Financial Secrecy Index of Tax Justice Network του 2016. Γενικά μιλώντας, η κύρια διαπίστωσή μου είναι ότι παλεύω ένα σύστημα το οποίο είναι απίστευτα ισχυρό, διότι είναι εξαιρετικά οργανωμένο από διεθνείς οργανισμούς. Ονομάζω «συστημική διαφθορά» αυτό που κάνει αυτό το σύστημα. Όλοι γνωρίζουμε ότι το χρήμα κάνει τον κόσμο να γυρίζει, όμως, το σύστημα αυτό δεν είναι μόνο για τα χρήματα, αλλά και για την απληστία και την εξουσία. Οι ισχυροί παίκτες είναι οι τράπεζες και κυρίως οι πολυεθνικές, ορισμένοι εξαιρετικά υψηλού εισοδήματος ιδιώτες, οι τέσσερις μεγάλες εταιρείες ελέγχουν και το δικαστικό σύστημα. Ιδιαίτερα η Εισαγγελία που προστατεύει το σύστημα στην περίπτωση του τραπεζικού απορρήτου της Ελβετίας. Το τραπεζικό απόρρητο είναι μια από τις ιερές αγελάδες της Ελβετίας. Υπάρχουν πολλές ιερές αγελάδες σε αυτόν τον κόσμο, σε πολλές χώρες. Για παράδειγμα η αυτοκινητοβιομηχανία και η βιομηχανία όπλων στη Γερμανία, ο έλεγχος του Διαδικτύου από τις ΗΠΑ, η FIFA στην Ελβετία κλπ. Πώς οι εισαγγελικές αρχές προστατεύουν τις ιερές αγελάδες μιας οποιαδήποτε χώρας; Απλά, και αυτό είναι το κλειδί όσων έχω καταλάβει, διερευνούν μόνο όσες καταγγελίες θα μπορούσαν να βλάψουν τα συμφέροντα των ιερών αγελάδων και αγνοεί όσες θα μπορούσαν να βλάψουν την ύπαρξή τους. Ως Ελβετός με θλίβει να αναφέρω πως η χώρα μου λειτουργεί ως εγκληματίας σε ορισμένους τομείς, αλλά έτσι κάνουν και οι άλλες χώρες σε άλλους τομείς. Αισθάνομαι ότι είμαι εκτός νόμου και η οικογένειά μου και εγώ έπρεπε να βιώσουμε όλες τις ενέργειες εναντίον πληροφοριοδοτών της Julius Baer και του Ελβετικού δικαστικού συστήματος. Αυτό σημαίνει ότι έχω βιώσει τον κοινωνικό και οικονομικό θάνατο, έχασα όλους τους φίλους μου, με ελάχιστες εξαιρέσεις, πέρα από όλες τις νομικές δυσκολίες και την παρενόχληση που πέρασα κι εγώ και η οικογένειά μου – και εξακολουθώ να περνάω – εδώ και 13 χρόνια. Ακόμα και σήμερα, αισθάνομαι ότι απειλούμαι από το ελβετικό δικαστικό σύστημα και τις ελβετικές αρχές και εξακολουθώ να είμαι ως εκτός νόμου, ένας εγκληματίας, ακόμη και τρομοκράτης στα μάτια τους.
Τι έχει αλλάξει στη ζωή σας;
Υπήρχαν δραστικές αλλαγές και ιδίως στις ζωές των μελών της οικογένειάς μου και των συγγενών μου. Αφού ενημέρωσα τη Φορολογική Αρχή του Κράτους της Ζυρίχης και της Ελβετίας το 2004, ενεπλάκη η Εισαγγελία το 2005 και εγώ και η οικογένεια φύγαμε από την Ελβετία το 2005 λόγω του κυνηγιού μαγισσών που συνέβαινε. Επίσης, δεν βοήθησε το γεγονός ότι υπέβαλα καταγγελία κατά της Julius Baer στην Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Δίωξης. Η καταγγελία αυτή απορρίφθηκε σχεδόν αμέσως. Έφυγα από την Ελβετία όταν δεν μπορούσα να βρω μια δουλειά πια στη χώρα. Η Julius Baer είχε χαλάσει τη φήμη μου χρησιμοποιώντας τα ελβετικά μέσα ενημέρωσης. Όταν απέρριψα την προσφορά 500.000 ελβετικών φράγκων και το κλείσιμο όλων των δικαστικών υποθέσεων εναντίων μου με τον όρο να παραμείνω σιωπηλός για χρόνια, δεν είχα άλλη επιλογή και η οικογένειά μου αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Ελβετία. Με αυτό τον τρόπο νιώθω σαν πρόσφυγας! Αν είχα συμφωνήσει με τους όρους που προσφέρονται από την τράπεζα και την Εισαγγελία, θα είχα βρει εύκολα μια άλλη δουλειά στην Ελβετία. Ωστόσο, απέρριψα την προσφορά και αποφάσισα να αντιμετωπίσω τις ποινικές κατηγορίες για να στείλω σημαντικά μηνύματα για την παγκόσμια κοινωνία των πολιτών σχετικά με το πιο μυστικοπαθές τραπεζικό σύστημα στον κόσμο. Είχα βαρεθεί να είμαι μέρος αυτού του εγκληματικού περιβάλλοντος και να το βοηθώ προκαλώντας δυσκολίες στους απλούς πολίτες. Ξεκίνησα μια νέα καριέρα στον Μαυρίκιο το 2006. Ωστόσο, έπρεπε να φύγω από τον Μαυρίκιο, καθώς το 2010 η Julius Baer, ή όποιος άλλος, με διέβαλε και πάλι με σκοπό να με κάνουν παράδειγμα προς αποφυγή. Ό,τι παθαίνει δηλαδή ένας πληροφοριοδότης, ο οποίος αμφισβητεί το απόρρητο των ελβετικών τραπεζών στην πολιτεία της Ζυρίχης, όπου είναι τα κεντρικά γραφεία των μεγάλων ιδιωτικών τραπεζών, όπως η UBS, η Credit Suisse, Julius Baer κλπ. Παρόλα αυτά αποφάσισα να επιστρέψω στην Ελβετία και να αμφισβητήσω τα δικαστήρια της Ζυρίχης και το πιο σημαντικό, για να συνεχίσω τον αγώνα μου ως ακτιβιστής στο στόμα του λύκου! Σήμερα, η σύζυγός μου εργάζεται και υποστηρίζει την οικογένεια και εγώ έχω τη φροντίδα του σπιτιού.
Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τη μαζική φοροδιαφυγή;
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η φοροδιαφυγή κλπ μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με αυστηρά μέτρα τα οποία θεωρώ ως κλειδί για να αλλάξει η κατάσταση σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Πρέπει να υπάρξει αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών, αναφορές ανά χώρα, δημόσιοι κατάλογοι για τους πραγματικούς ιδιοκτήτες των εταιρειών, νομοθεσία προστασίας των πληροφοριοδοτών, αποκάλυψη των διευκολυντών που μπορεί να είναι τραπεζίτες, δικηγόροι, δικαστές, πολιτικοί, ακόμη και τα μέλη των τεσσάρων μεγάλων εταιρειών λογιστικού ελέγχου και μεγάλες ποινές φυλάκισης όταν πιαστεί κάποιος να στηρίζει τη φοροδιαφυγή, ξέπλυμα χρήματος κλπ. Οι εταιρείες λογιστικού ελέγχου πρέπει να επιβεβαιώνουν στους ελέγχους τους ότι δεν μεταβιβάζονται τα κέρδη σε άλλες τοποθεσίες. Πρέπει να υπάρξει ενιαία φορολόγηση των πολυεθνικών ομίλων, κυρώσεις κατά των χωρών όπως η Ελβετία κ.ά. Υπάρχουν πολλά περισσότερα, αλλά στο τέλος της ημέρας αυτό που πραγματικά κάνει τη διαφορά είναι η εφαρμογή των μέτρων αυτών και η πίεση για την εφαρμογή τους από τους πολίτες.
Ποιος νομίζετε ότι εξυπηρετείται κυρίως από αυτήν την κατάσταση και ποιες είναι οι συνέπειες για την κοινωνία;
Η παρούσα κατάσταση ωφελεί κάποιους εξαιρετικά πλούσιους (Ultra High Net Worth Individuals) πολυεθνικούς ομίλους και, τέλος, όσους ζουν σε έναν από τους 80 φορολογικούς παραδείσους (καλύτερος όρος για ένα φορολογικό παράδεισο είναι απόρρητη δικαιοδοσία, καθώς μια ποικιλία από καταχρηστικά επιχειρηματικά μοντέλα κλπ μένουν μυστικά). Αυτό φαίνεται στο εντυπωσιακό παράδειγμα των Νήσων Κέιμαν, όπου δεν επιβάλλεται φόρος εισοδήματος, εταιρικός φόρος, φόρος περιουσίας και φόρος κεφαλαίου ούτε σε ιδιώτες ούτε σε υπεράκτιες εταιρείες. Η κυβέρνηση των Κέιμαν βγάζει αρκετά χρήματα από τα τέλη που χρεώνει για τις εταιρείες, τράπεζες κλπ που έχουν την έδρα τους εκεί.Βρήκατε την υποστήριξη που περιμένατε όταν αποφασίσατε να γίνετε πληροφοριοδότης;
Aυτή ήταν η μεγαλύτερη απογοήτευση στη ζωή μου. Στην αρχή δεν είχα υποστήριξη σε τίποτε. Πάλευα μόνος και μόνο το 2008, όταν το WikiLeaks δημοσίευσε τα στοιχεία της Julius Baer Trust Company Ltd, έλαβα διεθνή υποστήριξη π.χ. από την εφημερίδα Guardian, όπου δημοσιεύθηκαν το 2009 δύο μεγάλα άρθρα σχετικά με τους αμφιβόλου ποιότητας πελάτες της Julius Baer. Ήταν απίστευτο ότι οι ελβετικές ΜΚΟ ή ακόμα και Ελβετοί πολιτικοί δεν υποστήριξαν την περίπτωσή μου, εκτός από πολύ λίγες εξαιρέσεις αριστερών κομμάτων. Αυτό δεν έχει αλλάξει ακόμα, όμως, έχω λάβει διεθνή υποστήριξη με τη δημοσίευση των απόψεών μου. Τον τελευταίο καιρό, ένα από τα ντοκιμαντέρ, το «Offshore: Elmer and Swiss Bank Secrecy», έχει χρηματοδοτηθεί από το Ελβετικό Ομοσπονδιακό Υπουργείο Πολιτισμού. Από την άλλη πλευρά, το περασμένο έτος ο επικεφαλής δικαστής στο Εφετείο της Ζυρίχης, κλείνοντας τη δίκη δήλωσε: «Δεν είστε ένας πληροφοριοδότης, είστε ένας συνηθισμένος εγκληματίας, το κάνατε μόνο για το προσωπικό σας όφελος». Ο σκοπός ήταν σαφώς να καταστρέψει την αξιοπιστία μου και την ακεραιότητά μου, για να με μετατρέψει σε αποδιοπομπαίο τράγο.
Τι πρέπει να γίνει για την προστασία των πληροφοριοδοτών και πόσο σημαντικό είναι;
Υπάρχουν πολλά να κάνουμε. Η κοινωνία των πολιτών πρέπει να καταλάβει ότι οι πληροφοριοδότες είναι αφηγητές αλήθειας, αντιρρησίες συνείδησης και παράγοντες αλλαγής για έναν καλύτερο κόσμο. Συγκεκριμένα χρειαζόμαστε:
- Νομοθεσία για την προστασία των πληροφοριοδοτών
- Ο νόμος πρέπει να εφαρμόζεται τουλάχιστον σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά ακόμα καλύτερα σε παγκόσμιο π.χ. από τα Ηνωμένα Έθνη, G7 και άλλα ισχυρά όργανα.
- Πρέπει να υπάρχει ισχυρή τιμωρία αν τρίτοι ασκούν πιέσεις, όπως η παρενόχληση, απειλές κ.λπ. στον πληροφοριοδότη. Όχι μόνο πρόστιμο, αλλά και φυλάκιση.
- Θα πρέπει να εκπαιδευτούν οι εισαγγελείς και οι δικαστές σε θέματα πληροφοριοδοτών, προκειμένου να παρέχεται στήριξη από την πρώτη ημέρα.
- Είμαι πολύ πεπεισμένος ότι αν υπάρξει ένας τέτοιος νόμος, θα επέτρεπε σε σκάνδαλα όπως της Volksvagen, Lux Leaks, Panama Papers να γίνουν γνωστά πολύ νωρίτερα χωρίς να προκαλέσουν τόσο μεγάλη ζημιά στην παγκόσμια κοινωνία μας.
Επιτρέψτε μου να κλείσω τη συνέντευξη με μια δήλωση: «Οι άνθρωποι αυτού του κόσμου απαιτούν το ευ αγωνίζεσθαι στον αθλητισμό! Γιατί να μην απαιτούν αυτό και από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τους πολυεθνικούς ομίλους και τους πάρα πολύ πλουσίους που διατηρούν ύποπτες εταιρείες σε υπεράκτια κέντρα;»
Από το φύλλο της THESSNEWS #50 (22/04/2017-23/04/2017)
