Η κατάσταση είναι χειρότερη απ’ ό,τι πιστεύαμε και επιδεινώνεται ταχύτερα απ’ ό,τι φοβόμασταν, υπογραμμίζει στη νέα έκθεσή της η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Αλλαγή του Κλίματος. Η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη μπορεί να φτάσει το όριο του +1,5 βαθμού Κελσίου γύρω στο 2030, δέκα χρόνια νωρίτερα από τις εκτιμήσεις, απειλώντας με νέες «πρωτοφανείς» καταστροφές την ανθρωπότητα, που ήδη πλήττεται από διαδοχικούς καύσωνες και πλημμύρες.
Σε δημοσίευμά του το “enikos”, αναφέρει ότι τα κύματα ακραίου καύσωνα, που έπλητταν παλιότερα μία φορά κάθε 50 χρόνια, αναμένεται τώρα να συμβαίνουν μία φορά τη δεκαετία λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας, ενώ οι νεροποντές και οι ξηρασίες έχουν ήδη γίνει συχνότερες.
Ήδη τα επίπεδα των αερίων, που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, είναι αρκετά υψηλά στην ατμόσφαιρα ώστε να θεωρείται σίγουρο πως θα επιφέρουν διαταραχές του κλίματος για δεκαετίες, αν όχι για αιώνες, προειδοποιούν οι επιστήμονες στην έκθεση της Διακυβερνητικής επιτροπής του ΟΗΕ για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC, GIEC) που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.
Λιγότερο από τρεις μήνες πριν από την διάσκεψη GOP26 για το κλίμα που θα πραγματοποιηθεί στη Γλασκώβη, αυτή η διαπίστωση σοκ των εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ ηχεί σαν κάλεσμα για να λάβουμε θέσεις μάχης: οι άνθρωποι είναι «ασυζητητί» υπεύθυνοι για την κλιματική απορρύθμιση και δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να μειώσουν δραστικά τις εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αν θέλουν να περιορίσουν τις ζημιές.
Αυτή η πρώτη έπειτα από επτά χρόνια έκθεση, που υιοθετήθηκε την Παρασκευή από 195 χώρες και αντλεί στοιχεία από περισσότερες από 14.000 επιστημονικές μελέτες, εξετάζει πέντε σενάρια για τις εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, από το πιο αισιόδοξο –ορισμένοι το θεωρούν ουτοπικό– μέχρι το χειρότερο.
Σε όλες τις περιπτώσεις, ο πλανήτης αναμένεται να φθάσει το όριο του +1,5 βαθμού Κελσίου σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή γύρω στο 2030. Δέκα χρόνια νωρίτερα απ’ ό,τι προβλεπόταν στην προηγούμενη εκτίμηση της Διακυβερνητικής, το 2018.
Στη συνέχεια, μέχρι το 2050, η αύξηση προβλέπεται ότι θα συνεχιστεί πολύ πέραν του ορίου αυτού –που είναι ένα από τα όρια-κλειδιά της Συμφωνίας του Παρισιού– ακόμη κι αν ο κόσμος καταφέρει να μειώσει κατά πολύ τις εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Και αν οι εκπομπές αυτές δεν μειωθούν δραστικά, θα ξεπεράσουμε τους +2 βαθμούς Κελσίου στη διάρκεια του αιώνα. Κάτι τέτοιο θα σηματοδοτούσε την αποτυχία της Συμφωνίας του Παρισιού και του στόχου της να περιοριστεί η άνοδος της θερμοκρασίας «πολύ κάτω» από τους +2 βαθμούς Κελσίου, ει δυνατόν στον +1,5 βαθμό Κελσίου.
«Δεν είναι παρά η πρώτη ομοβροντία»
Παρόλο που η θερμοκρασία του πλανήτη έχει αυξηθεί προς το παρόν μόνο κατά 1,1 βαθμό Κελσίου, ο κόσμος βλέπει με τα μάτια του τις συνέπειες που ήδη εκδηλώνονται. Ακόμη περισσότερο το φετινό καλοκαίρι, με τις εικόνες από τις πυρκαγιές που πλήττουν τις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες, την Ελλάδα ή την Τουρκία, τις πλημμύρες σε περιφέρειες της Γερμανίας και της Κίνας ή το θερμόμετρο που αγγίζει τους 50 βαθμούς Κελσίου στον Καναδά.
«Αν νομίζετε ότι αυτό είναι σοβαρό, θυμηθείτε πως αυτό που βλέπουμε σήμερα δεν είναι παρά η πρώτη ομοβροντία», σχολιάζει η Κριστίνα Νταλ, της οργάνωσης Union for Concerned Scientists.
Ακόμη και με τον +1,5 βαθμό Κελσίου, οι καύσωνες, οι πλημμύρες και άλλα ακραία φαινόμενα θα αυξηθούν με «άνευ προηγουμένου» τρόπο σε όρους έκτασης, συχνότητας, εποχών του έτους και πληττόμενων ζωνών, προειδοποιεί η Διακυβερνητική.
«Κρύος ιδρώτας θα πρέπει να λούσει όποιον διαβάζει την έκθεση αυτή (…) Δείχνει πού βρισκόμαστε και πού πηγαίνουμε με την κλιματική αλλαγή: βρισκόμαστε μέσα σε μια τρύπα, την οποία εξακολουθούμε να σκάβουμε», σχολίασε ο κλιματολόγος Ντέιβ Ριέι.
Μπροστά σ’ αυτό το μέλλον που μοιάζει με Ημέρα της Κρίσης, οι εκκλήσεις για δράση πολλαπλασιάζονται.
«Η σταθεροποίηση του κλίματος θα απαιτήσει μια ισχυρή, ταχεία και με διάρκεια μείωση των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου για να φθάσουμε στην ουδετερότητα άνθρακα», επιμένει ο Πανμάο Ζάι, συμπρόεδρος της ομάδας των εμπειρογνωμόνων που επεξεργάστηκε αυτή την πρώτη πτυχή της έκθεσης της Διακυβερνητικής.
Η δεύτερη πτυχή της σχετικά με τις επιπτώσεις, η οποία προβλέπεται για τον Φεβρουάριο του 2022, δείχνει λεπτομερώς πώς η ζωή στη Γη θα αλλάξει αναπόδραστα μέσα σε 30 χρόνια, ακόμη και νωρίτερα, σύμφωνα με μια προκαταρκτική εκδοχή της που έχει στη διάθεσή του το Γαλλικό Πρακτορείο.
Η τρίτη πτυχή σχετικά με τις λύσεις αναμένεται τον Μάρτιο. Όμως η οδός που πρέπει να ακολουθηθεί είναι ήδη ευρέως γνωστή για να γίνει η μετάβαση προς μια οικονομία απαλλαγμένη από τον άνθρακα.
«Η έκθεση αυτή οφείλει να σημάνει το τέλος του άνθρακα και των ορυκτών καυσίμων πριν καταστρέψουν τον πλανήτη μας», υπογράμμισε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, κατηγορώντας τα καύσιμα αυτά και την καταστροφή των δασών ότι «κάνουν τον πλανήτη να ασφυκτιά».
Προς τους +4 ή τους +5 βαθμούς, με τον σημερινό ρυθμό
Ενώ θα πρέπει να μειώσουμε τις εκπομπές του CO2 κατά το ήμισυ μέχρι το 2030 για να παραμείνουμε στον +1,5 βαθμό Κελσίου, όλα τα βλέμματα στρέφονται πλέον προς τη Γλασκώβη, όπου θα συνεδριάσουν τον Νοέμβριο οι ηγέτες ολόκληρου του κόσμου.
«Δεν υπάρχει χρόνος για να περιμένουμε και δεν υπάρχει χώρος για δικαιολογίες», επέμεινε ο Αντόνιο Γκουτέρες, ζητώντας «να επιτύχει» η GOP, έπειτα απ’ αυτό τον «κόκκινο συναγερμό» για την ανθρωπότητα που σήμανε η Διακυβερνητική.
Όμως στο στάδιο αυτό, μόνον οι μισές από τις κυβερνήσεις έχουν αναθεωρήσει τις δεσμεύσεις τους για τις εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Η προηγούμενη σειρά δεσμεύσεων, που είχαν αναληφθεί μετά τη Συμφωνία του Παρισιού του 2015, θα οδηγούσαν σ’ έναν κόσμο με +3 βαθμούς Κελσίου, εφόσον γίνονταν σεβαστές, όμως με τον σημερινό ρυθμό ο κόσμος οδεύει μάλλον προς τους +4 ή τους +5 βαθμούς Κελσίου.
Μέσα σ’ αυτές τις ζοφερές προβολές, η Διακυβερνητική δίνει και μια ελπίδα για να κρατηθούμε απ’ αυτή.
Στο καλύτερο σενάριο, η θερμοκρασία θα μπορούσε να πέσει κάτω από το όριο του +1,5 βαθμού Κελσίου μέχρι το τέλος του αιώνα, με τη δραστική μείωση των εκπομπών και με την απορρόφηση περισσότερου CO2 απ’ όσο εκπέμπουμε. Όμως οι τεχνικές που επιτρέπουν τη δέσμευση σε μεγάλη κλίμακα του CO2 από την ατμόσφαιρα εξακολουθούν να βρίσκονται στο στάδιο της έρευνας, επισημαίνει η Διακυβερνητική.
Μη αναστρέψιμες συνέπειες
Ορισμένες συνέπειες της ανόδου της θερμοκρασίας είναι σε κάθε περίπτωση «μη αναστρέψιμες», επιμένουν οι συντάκτες της έκθεσης. Με το λιώσιμο των πάγων των πόλων, η στάθμη των ωκεανών θα συνεχίσει να ανεβαίνει για «αιώνες, ακόμη και χιλιετίες». Η θάλασσα, η στάθμη της οποίας έχει ήδη αυξηθεί κατά 20 εκατοστά από το 1900, θα μπορούσε να αυξηθεί περαιτέρω κατά περίπου 50 εκατοστά μέχρι το 2100, ακόμη και με +2 βαθμούς Κελσίου.
«Μοιάζει μακρινό, όμως εκατομμύρια παιδιά, που έχουν ήδη γεννηθεί, θα ζουν ακόμη τον 22ο αιώνα», υπογραμμίζει ο Τζόναθαν Μπάμπερ, ένας από τους συντάκτες της έκθεσης.
Για πρώτη φορά, η Διακυβερνητική του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή υπογραμμίζει επίσης πως «δεν μπορεί να αποκλείσει» το ενδεχόμενο να υπάρξουν «σημεία καμπής», όπως το λιώσιμο των πάγων που καλύπτουν την Ανταρκτική ή ο θάνατος δασών, τα οποία θα οδηγούσαν το κλιματικό σύστημα προς μια δραματική και αμετάκλητη αλλαγή.
Όμως αυτός δεν είναι λόγος για να εγκαταλείψουμε τη μάχη, το αντίθετο, επιμένουν επιστήμονες και οικολόγοι. Διότι η κλιματική αλλαγή δεν αποχαλινώνεται μαγικά πέρα από ένα ορισμένο όριο: κάθε κλάσμα του βαθμού έχει σημασία και ενισχύει τον αντίκτυπο.
«Δεν είμαστε καταδικασμένοι να αποτύχουμε», διαβεβαιώνει η Φριντερίκε Ότο, μία από τις συντάκτες της έκθεσης.
«Δεν θα επιτρέψουμε η έκθεση αυτή να μπει στο συρτάρι», επιμένει από την πλευρά της η Κάισα Κοσόνεν της Greenpeace. «Θα την έχουμε μαζί μας στα δικαστήρια».
Πώς αντέδρασε η Ε.Ε.
Η έκθεση της διακυβερνητικής επιτροπής των εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ για το κλίμα (IPCC, GIEC) καταδεικνύει «την άκρως επείγουσα ανάγκη να δράσουμε τώρα», υπογράμμισε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς εκτιμώντας πως «δεν είναι πολύ αργά» για να «εμποδίσουμε μια ανεξέλεγκτη απορρύθμιση».
«Δεν είναι πολύ αργά για να τιθασεύσουμε την τάση και να εμποδίσουμε μια ανεξέλεγκτη απορρύθμιση της κλιματικής αλλαγής, με την προϋπόθεση ότι θα δράσουμε αποφασιστικά τώρα και όλοι μαζί», επέμεινε στο Twitter ο Φρανς Τίμερμανς, ο οποίος είναι αρμόδιος για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
Η διάσκεψη για το κλίμα COP26, που θα πραγματοποιηθεί σε λιγότερο από τρεις μήνες στη Γλασκώβη, «πρέπει να είναι η στιγμή που ο κόσμος θα πει ‘αρκετά!’», τόνισε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν.
«Όμως πρόκειται για μια παγκόσμια κρίση: η διατήρηση της ανόδου της θερμοκρασίας του πλανήτη στον +1,5 βαθμό Κελσίου απαιτεί την ουδετερότητα άνθρακα σε παγκόσμια κλίμακα και μια πολύ πιο γρήγορη ανάπτυξη πολιτικών για να την επιτύχουμε», επέμεινε ο Φρανς Τίμερμανς.
Η αντίδραση των ΗΠΑ – Τι δηλώνει ο Άντονι Μπλίνκεν
«Ο κόσμος δεν μπορεί πλέον να καθυστερεί την υιοθέτηση φιλόδοξων μέτρων για το κλίμα», μετά τη δημοσίευση της νέας έκθεσης-σοκ των εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ, δήλωσε σήμερα ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν.
«Η στιγμή αυτή απαιτεί από τους παγκόσμιους ηγέτες, τον ιδιωτικό τομέα και τα άτομα να δράσουν κατεπειγόντως από κοινού και να κάνουν όλα όσα είναι απαραίτητα για να προστατεύσουν τον πλανήτη μας και το μέλλον μας στη διάρκεια αυτής της δεκαετίας και πέραν αυτής», ανέφερε ο Αμερικανός υπουργός σε ανακοίνωση.
Σύμφωνα με την έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής των Εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ για το Κλίμα, που παρουσιάσθηκε σήμερα, η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη μπορεί να φθάσει το όριο του +1,5 βαθμού Κελσίου γύρω στο 2030, δέκα χρόνια νωρίτερα απ’ ό,τι υπολογιζόταν, ενώ οι άνθρωποι είναι «ασυζητητί» υπεύθυνοι για τις κλιματικές διαταραχές και δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να μειώσουν δραστικά τις εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αν θέλουν να περιορίσουν τις καταστροφές.
«Γι’ αυτό είναι σημαντικό όλες οι χώρες και κυρίως οι μεγάλες οικονομίες να κάνουν αυτό που τους αναλογεί στη διάρκεια αυτής της κρίσιμης δεκαετίας των χρόνων του 2020 για να βάλουν τον κόσμο σε μια πορεία που να καθιστά εφικτό το όριο του +1,5 βαθμού Κελσίου», δήλωσε ο Άντονι Μπλίνκεν.
«Γι’ αυτό οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν δεσμευθεί σε μια μείωση κατά 50-52% των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου το 2030 σε σχέση με το επίπεδο του 2005 και έδωσαν εντολή σε όλη την ομοσπονδιακή διοίκηση να καταπολεμήσει την κλιματική κρίση», πρόσθεσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, ενώ ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν
επέστρεψε στη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, από την οποία ο προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ είχε αποσύρει την Ουάσινγκτον, και εξέφρασε την πρόθεσή του να τεθεί επικεφαλής της μάχης κατά της ανόδου της θερμοκρασίας.
Comments are closed.