Παγκόσμια Ημέρα Επιστήμης για την Ειρήνη και την Ανάπτυξη, ως υπενθύμιση οτι η τεχνολογία πρέπει να τίθεται στην υπηρεσία και προς όφελος του ανθρώπου. Θεσπισμένη από την UNESCO το 2002.
ΓΕΓΟΝΟΤΑ
1775 Ιδρύεται το Σώμα των Πεζοναυτών, των Marines, που αποτελεί το πιο σκληραγωγημένο σώμα του στρατού των ΗΠΑ.
1836 Ο βασιλιάς των Ελλήνων Όθων νυμφεύεται την κόρη του μεγάλου δούκα του Ολδεμβούργου Μαρία, η οποία θα πάρει το όνομα Αμαλία.
1862 Διαδηλώσεις στην Αθήνα υπέρ της υποψηφιότητας για τον ελληνικό θρόνο του πρίγκιπα Αλφρέδου, δευτερότοκου γιου της βασίλισσας της Αγγλίας Βικτορίας.
1871 Ο δημοσιογράφος ερευνητής Χένρι Μόρτον Στάνλεϊ ανακαλύπτει στην καρδιά της Αφρικής μέσα σε μια σπηλιά στη ζούγκλα, το χαμένο για χρόνια Σκοτσέζο ιεραπόστολο και εξερευνητή, Ντέιβιντ Λίβινγκστον. Ιστορική έχει μείνει η πρώτη φράση του Στάνλεϊ: «Ο δρ. Λίβινγκστον να υποθέσω;».
1885 Στη Γερμανία, ο Γκότλιμπ Ντάιμλερ, που αργότερα θα ιδρύσει τη Mercedes, κατασκευάζει την πρώτη μοτοσικλέτα. Είναι μόλις 264 κ.εκ. και «πιάνει» μέγιστη ταχύτητα 12 χλμ. την ώρα. Την οδηγεί ο γιος του Πάουλ.
1913 Η τουρκική κυβέρνηση κλείνει 7 ελληνικές εφημερίδες στην Κωνσταντινούπολη. Διαμαρτύρεται το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
1918 Ιδρύεται στην Ελλάδα το «Σοσιαλιστικόν Εργατικόν Κόμμα της Ελλάδος», το ΣΕΚΕ.
1924 Ταραχές και συγκρούσεις ξεσπούν στην Καβάλα, μεταξύ καπνεργατών από τη μία πλευρά, και στρατού και χωροφυλακής από την άλλη. Στη διάρκεια των επεισοδίων σκοτώνονται μία εργάτρια και ένας αξιωματικός της Χωροφυλακής.
1939 Το πρώτο αυτοκίνητο με κλιματισμό παρουσιάζεται σε έκθεση στο Σικάγο των ΗΠΑ.
1940 Ο Γουόλτ Ντίσνεϊ γίνεται «ρουφιάνος» του FBI και καταδίδει στον επικεφαλής του, τον Έντγκαρ Χούβερ κομμουνιστές καλλιτέχνες στο Χόλιγουντ.
1945 Ο κομμουνιστής Εμβέρ Χότζα αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της Αλβανίας.
1949 Ο ΟΤΕ αποκτά τον πρώτο του συνδρομητή!
1972 Αεροπειρατεία στην πτήση της Southern Airways από την Αλαμπάμα που κινδυνεύει να συντριβεί σε πυρηνικές εγκαταστάσεις. Μετά από δύο ολόκληρες ημέρες, το αεροπλάνο προσγειώνεται στην Αβάνα της Κούβας, όπου οι αεροπειρατές φυλακίζονται από τον Φιντέλ Κάστρο.
1973 Η Μαρινέλλα, μόλις έχει αποκτήσει την μοναχοκόρη της Τζωρτίνα, όταν παντρεύεται σαν σήμερα τον δεύτερο σύζυγό της, τον τραγουδιστή Τόλη Βοσκόπουλο.
1983 Ο Μπιλ Γκέιτς παρουσιάζει τα Windows 1.0.
1989 Ο Τεοντόρ Ζίβκοφ εγκαταλείπει την ηγεσία της Βουλγαρίας και του βουλγαρικού Κομμουνιστικού Κόμματος, μετά από 35 χρόνια στην εξουσία.
1994 Με επίσημο ανακοινωθέν του Σαντάμ Χουσεΐν, το Ιράκ αναγνωρίζει την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την πολιτική ανεξαρτησία του κράτους του Κουβέιτ και υπόσχεται ότι δε θα παραβιάσει τα σύνορά τους.
1997 Αρχίζει τη λειτουργία της η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Ο σεβασμός και η προστασία της αξιοπρέπειας, της ιδιωτικής ζωής και της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας αποτελούν θεμελιώδη και πρωταρχική επιδίωξη κάθε δημοκρατικής κοινωνίας.ριστόφορος, επίτιμος Σύμβουλος της Επικρατείας.
2008 Διαγράφεται από το κόμμα και την κοινοβουλευτική ομάδα της «Νέας Δημοκρατίας» ο βουλευτής Αρκαδίας, Πέτρος Τατούλης, έπειτα από συνέντευξή του σε εφημερίδα, όπου άσκησε έντονη κριτική κατά του πρωθυπουργού, Κώστα Καραμανλή.
2020 Η Ευρωπαϊκή Ένωση κατά της Amazon. Κατηγορεί την εταιρεία ότι καταχράστηκε τη θέση της ως κορυφαίος διαδικτυακός λιανοπωλητής στη Γαλλία και τη Γερμανία, χρησιμοποιώντας δεδομένα για να καθορίσει ποιες προσφορές θα κάνει και ποια προϊόντα θα λανσάρει.
2021 Το YouTube αφαιρεί το δημόσιο «dislike» από όλα τα βίντεο του YouTube, σε μια προσπάθεια να προστατεύσει τους δημιουργούς περιεχομένου από συντονισμένες «επιθέσεις dislike».
ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ
1483 Μαρτίνος Λούθηρος, Γερμανός μοναχός και θρησκευτικός μεταρρυθμιστής
1759 Φρίντριχ Σίλερ, Γερμανός συγγραφέας και ιστορικός
1919 Μιχαήλ Καλάσνικοφ, Ρώσος στρατιωτικός και σχεδιαστής όπλων
1919 Σπύρος Πισσάνος, Έλληνας αεροπόρος
1925 Ρίτσαρντ Μπάρτον, Ουαλός ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου που προτάθηκε επτά φορές για βραβείο Όσκαρ (6 φορές για Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου και μια για Όσκαρ Β’ Ανδρικού Ρόλου) χωρίς όμως ποτέ να καταφέρει να κερδίσει.
Είχε όμως κερδίσει το Βραβείο της Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου (BAFTA) το 1966, δύο φορές τη Χρυσή Σφαίρα (το 1953 για τον καλύτερο πρωτοεμφανιζόμενο ηθοποιό και το 1978 για τον καλύτερο ηθοποιό) και Βραβείο Τόνυ για τον καλύτερο ηθοποιό το 1961.
Παρά το γεγονός ότι ο ηθοποιός δεν είχε σπουδάσει υποκριτική, ήταν ένας από τους καλύτερος και πιο ακριβοπληρωμένους ηθοποιούς του Χόλιγουντ. Οι σημαντικότερές του ταινίες ήταν: Η εξαδέλφη μου Ραχήλ, Ο χιτών, Ο Μέγας Αλέξανδρος, Κλεοπάτρα, Ο κατάσκοπος που γύρισε απ’ το κρύο, Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ;, Η Άννα των χιλίων ημερών και Έκβους.
Παντρεύτηκε πέντε φορές, δύο με την ηθοποιό Ελίζαμπεθ Τέιλορ, με την οποία είχε μία θυελλώδη σχέση που κοσμούσε συχνά τα πρωτοσέλιδα των περιοδικών. Οι δύο ηθοποιοί παντρεύτηκαν πρώτη φορά στο Μόντρεαλ, στις 15 Μαρτίου του 1964, δημιουργώντας ένα από τα πιο διάσημα ζευγάρια στο Χόλιγουντ.
O Burton ήταν αλκοολικός, έπινε 3-4 μπουκάλια βότκα την ημέρα. Έκανε αποτοξίνωση αλλά στα 41 του χρόνια, αντιμετώπιζε ήδη σοβαρά προβλήματα υγείας και κίρρωση του ήπατος. Μανιώδης καπνιστής επίσης, θα πεθάνει από εγκεφαλική αιμορραγία στις 5 Aυγούστου 1984 στο σπίτι του στην Ελβετία στα 58 του μόλις χρόνια .
1928 Ένιο Μορικόνε, Ιταλός συνθέτης, ενορχηστρωτής, μαέστρος και πρώην τρομπετίστας, ο οποίος έχει γράψει μουσική για περισσότερες από 500 ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, καθώς και σύγχρονα έργα κλασικής μουσικής.
Η μουσική του Μορικόνε έχει χρησιμοποιηθεί σε περισσότερες από 60 βραβευμένες ταινίες. Γεννήθηκε στη Ρώμη και μέχρι τα 18 του είχε συνθέσει περισσότερα από 100 κομμάτια κλασικής μουσικής.
Για την δισκογραφική εταιρεία RCA ενορχήστρωσε πάνω από 500 τραγούδια. Όμως, έγινε παγκοσμίως γνωστός συνθέτοντας μουσική για ιταλικά γουέστερν από σκηνοθέτες όπως ο Σέρτζιο Λεόνε, Ντούτσιο Τέσαρι και Σέρτζιο Κορμπούτσι, όπως η Τριλογία των δολαρίων (Για μια χούφτα δολάρια, Μονομαχία στο Ελ Πάσο και Ο καλός, ο κακός και ο άσχημος). Έγραψε επίσης το επίσημο τραγούδι για το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 1978.
Από το τέλος της δεκαετίας του 1970, συνέθεσε μουσική για αρκετές ταινίες που κέρδισαν Όσκαρ, όπως τα Days of Heaven, The Mission, Οι αδιάφθοροι, Σινεμά ο Παράδεισος και Μπάγκσι. Ο Μορικόνε συνεργάστηκε επίσης με τον Ιταλό σκηνοθέτη Τζουζέπε Τορνατόρε. Στον 21ο αιώνα, η μουσική του ξαναχρησιμοποιήθηκε στην τηλεόραση και σε ταινίες όπως αυτές του Κουέντιν Ταραντίνο: Kill Bill, Death Proof, Άδωξοι μπάσταρδη και Django: Ο τιμωρός.
Το 2007, ο Μορικόνε παρέλαβε το τιμητικό Όσκαρ «για την μαγευτική και πολυπρόσωπη συνεισφορά του στην τέχνη της μουσικής για ταινίες». Είχε προταθεί για άλλα πέντε Όσκαρ την περίοδο 1979-2001. Επίσης παρέλαβε και το Όσκαρ Καλύτερης Πρωτότυπης Μουσικής το 2016 για τη μουσική της ταινίας «Μισητοί 8».
Είχε κερδίσει τρία βραβεία Γκράμι, τρεις Χρυσές Σφαίρες, έξι BAFTA, δύο Βραβεία Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, ένα τιμητικό Χρυσό Λέοντα και ένα Πολικό Μουσικό Βραβείο. Απεβίωσε στις 6 Ιουλίου του 2020, σε ηλικία 91 ετών, σε νοσοκομείο της Ιταλίας.
1969 Γενς Λέμαν, Γερμανός ποδοσφαιριστής
1969 Έλεν Πομπέο, Αμερικανίδα ηθοποιός, η πρωταγωνίστρια της σειράς «Grey’s Anatomy»
1985 Αλεξάνταρ Κολάροφ, Σέρβος ποδοσφαιριστής
ΘΑΝΑΤΟΙ
1891 Αρθούρος Ρεμπό, Γάλλος ποιητής
1938 Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, Τούρκος στρατιωτικός και πολιτικός, ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος της Δημοκρατίας της Τουρκίας.
Ουσιαστικά ανέλαβε πραξικοπηματικά μια διαμελισμένη Οθωμανική Αυτοκρατορία. Επί Ατατούρκ, ζητήθηκε από τις μειονότητες στην Τουρκία να μιλούν τουρκικά δημόσια, αλλά τους επιτρεπόταν να διατηρήσουν τη δική τους γλώσσα ταυτόχρονα. Τα μη τουρκικά τοπωνύμια και οι μειονότητες διατάχθηκαν να λάβουν τουρκικό επώνυμο σύμφωνα με τις τουρκικές παραδόσεις. Θεωρείται χαρισματικός ηγέτης, του οποίου η μορφή, σύμφωνα με τους ιστορικούς, συγκαταλέγεται ανάμεσα στις σημαντικότερες προσωπικότητες που επηρέασαν καθοριστικά με την παρουσία τους τον 20ό αιώνα. Το τουρκικό κοινοβούλιο του απένειμε το επώνυμο Ατατούρκ το 1934, που σημαίνει «Πατέρας των Τούρκων», σε αναγνώριση του ρόλου που έπαιξε στην οικοδόμηση της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας.
Πατέρας του, ο μουσουλμάνος Αλή Ριζά που πέθανε όταν ο Μουσταφά ήταν επτά ετών. Μητέρα του, η Ζουμπεϊντέ Χανούμ, με καταγωγή από τον Λαγκαδά. Λόγω της μεγάλης εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης κατά την οθωμανική περίοδο, πολλοί από τους ισλαμιστές αντιπάλους του που ενοχλήθηκαν από τις μεταρρυθμίσεις του ισχυρίστηκαν ότι ο Ατατούρκ είχε προγόνους του Ντονμέ (Εβραίοι που ασπάστηκαν το Ισλάμ δημόσια, αλλά εξακολουθούσαν να διατηρούν κρυφά την πίστη τους στον Ιουδαϊσμό.)
Γεννήθηκε μεταξύ 13 Μαρτίου 1880 και 12 Μαρτίου 1881 στην τότε οθωμανική Θεσσαλονίκη. Μετά τον θάνατο του πατέρα του, η μητέρα του κατέφυγε στο σπίτι του αδερφού της στο χωριό Σαρήγιαρ- Χρυσαυγή του Λαγκαδά. Έφυγε λίγα χρόνια αργότερα, επιστρέφοντας πάλι στη Θεσσαλονίκη όπου έζησε με τη θεία του, Χατιτζέ. Στα δώδεκά του χρόνια, και παρά τις αντιρρήσεις της μητέρας του, εισήχθη στην κατώτερη στρατιωτική σχολή της Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια φοίτησε στη Στρατιωτική Σχολή του Μοναστηρίου, για να καταλήξει το 1899 στην Αυτοκρατορική Στρατιωτική Ακαδημία της Κωνσταντινούπολης. Διακρίθηκε στα μαθηματικά και υιοθέτησε το όνομα Κεμάλ, που σημαίνει «τελειότητα».
Το 1905 ίδρυσε μυστικό πολιτικό σωματείο, το οποίο ονόμασε Vatan ve Hürriyet, που στα τουρκικά σημαίνει Πατρίδα και Ελευθερία. Κατάφερε να μυήσει αρκετούς αξιωματικούς και να δημιουργήσει παρακλάδια στη Θεσσαλονίκη. Το ξέσπασμα του Α΄ Βαλκανικού πολέμου τον βρήκε στην Καλλίπολη, όπου λίγο αργότερα προάχθηκε σε αντισυνταγματάρχη και διορίστηκε στρατιωτικός ακόλουθος στη Σόφια της Βουλγαρίας. Στις επιχειρήσεις του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου κατάφερε να διακριθεί, με αποτέλεσμα να γίνει διοικητής του 2ου Σώματος Στρατού, με το οποίο υπηρέτησε στον Καυκάσου στις επιχειρήσεις του 1916, και στη συνέχεια να προαχθεί σε Πασά.
Στις 17 Νοεμβρίου του 1922 ο Σουλτάνος Μωάμεθ Στ΄ εγκατέλειψε την Κωνσταντινούπολη, ουσιαστικά παραδίδοντάς την στην κυβέρνηση της Άγκυρας. Στις 29 Οκτωβρίου του 1923 ο Κεμάλ ορκίστηκε πρώτος πρόεδρος της, ενωμένης πια, Τουρκίας, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι και το 1938, ημερομηνία θανάτου του, αφού προηγουμένως είχε κερδίσει τις εκλογές του 1927, 1931 και 1935. Βέβαια, από το 1930 είχε καταργήσει τα αντιπολιτευόμενα κόμματα με αποτέλεσμα το δικό του, το Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα, να είναι μόνο του στη Βουλή.
Ο Κεμάλ εκσυγχρόνισε την χώρα του, εφαρμόζοντας ριζοσπαστικές αλλαγές και επιδιώκοντας να τη μετατρέψει σε σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα, πλήρως απελευθερωμένη από τη θρησκεία.
Το 1924 έκλεισε τα ιδρύματα που λειτουργούσαν βάσει της ισλαμικής νομοθεσίας. Απαγόρευσε την πολυγαμία, τον φερετζέ και το φέσι, ενώ το 1928 επέβαλλε το λατινικό αλφάβητο στη θέση του αραβικού. Το 1938, με νόμο υποχρέωσε τον κάθε Τούρκο να αποκτήσει οικογενειακό επώνυμο, κρατώντας για τον εαυτό του το Ατατούρκ, δηλαδή πατέρας των Τούρκων. Αναβάθμισε τον ρόλο των γυναικών, δίνοντάς τους δικαίωμα ψήφου, και θέσπισε την ισότητα των δύο φύλων, ενώ επί της θητείας του καθιερώθηκε και το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Το 1934 επέτρεψε την εκλογή γυναικών στα δημόσια αξιώματα. Την ίδια χρονιά προτάθηκε για το Νόμπελ Ειρήνης από τον πρώην Έλληνα πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο.
Στο διπλωματικό κομμάτι, ο Κεμάλ προχώρησε με το σύνθημα «ειρήνη στο εσωτερικό και ειρήνη στον κόσμο», πολιτική η οποία σε γενικές γραμμές πέτυχε, αφού η Τουρκία διατήρησε ειρηνικές σχέσεις με τους γείτονες της. Αξίζει να σημειωθεί ότι το, 1936, η Τουρκία πέτυχε την υπογραφή της Συνθήκης του Μοντρέ, με την οποία ανέκτησε τον έλεγχο των Στενών και η οποία θεωρήθηκε σπουδαία επιτυχία της κεμαλικής εξωτερικής πολιτικής.
Είχε παντρευτεί το 1923 αλλά χώρισε δύο χρόνια αργότερα. Είχε υιοθετήσει 8 παιδιά, εκ των οποίων η Σαμπιχά Γκιοκτσέν έγινε μετέπειτα η πρώτη γυναίκα πιλότος στον κόσμο. Το σπίτι που γεννήθηκε ο Ατατούρκ, δωρήθηκε από τον Δήμο Θεσσαλονίκης στο τουρκικό κράτος, το 1935 και έκτοτε φιλοξενεί το Μουσείο Ατατούρκ.
1938 Γεώργιος Στρατήγης, Έλληνας συγγραφέας
1982 Λεονίντ Μπρέζνιεφ, Σοβιετικός πολιτικός
2006 Τζακ Πάλανς, Αμερικανός ηθοποιός
2007 Νόρμαν Μέιλερ, Αμερικανός συγγραφέας
2009 Νότης Περγιάλης, Έλληνας συγγραφέας
2010 Ντίνο ντε Λαουρέντις, Ιταλός κινηματογραφικός παραγωγός
2015 Χέλμουτ Σμιτ, Γερμανός πολιτικός
2023 Σπύρος Φωκάς, φεύγει στα 86 του, ο ωραίος ηθοποιός που έκανε καριέρα στο Χόλυγουντ. Το αληθινό του όνομα ήταν Σπύρος Ανδρουτσόπουλος και έκανε σημαντική καριέρα στο εξωτερικό καθώς έχει παίξει σε ταινίες, όπως «Ο Ρόκο και τ’ Αδέλφια του» του Λουκίνο Βισκόντι και «Το διαμάντι του Νείλου» με τον Μάϊκλ Ντάγκλας, την Κάθλιν Τέρνερ και τον Ντάννυ Ντε Βίτο.
Comments are closed.