Αντιθέσεις, συνήθειες και αντιλήψεις…
Στο «χωνευτήρι» των πολιτισμών του Μεσοπολέμου, στη Θεσσαλονίκη, εξελίσσεται το νέο έργο της Μίμης Ντενίση «Κι από Σμύρνη… Σαλονίκη».
Από τις 12 Ιανουαρίου 2024 στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης μάς συστήνεται ξανά η Φιλιώ Μπαλτατζή, η αρχόντισσα της Σμύρνης που με τα παιδιά της κατάφεραν να επιβιώσουν από τη Μικρασιατική Καταστροφή και να φτάσουν στην Ελλάδα. Έχουν χάσει τα πάντα και προσπαθούν να ξαναρχίσουν από το μηδέν.
Εκεί στη Θεσσαλονίκη συνυπάρχουν με άλλους λαούς και πολιτισμούς και βρίσκουν τρόπο να αγωνιστούν για μια καλύτερη ζωή.
Η Μίμη Ντενίση μάς ξεναγεί στα μυστικά του «Κι από Σμύρνη… Σαλονίκη»…
–«Κι από Σμύρνη… Σαλονίκη». Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης από τις 12-28 Ιανουαρίου. Ποιο είναι το κεντρικό θέμα του έργου;
-Είναι το πρώτο έργο που έχει γραφτεί αμιγώς για τη Θεσσαλονίκη. Είναι ένα έργο που περιγράφει την ιστορία της πόλης πέραν της προσωπικής ιστορίας της ηρωίδας, Φιλιώς Μπαλτατζή, και της οικογένειάς της, που μας συστήθηκαν με την παράσταση «Σμύρνη μου Αγαπημένη», η οποία μεταφέρθηκε και στον κινηματογράφο με τον ίδιο τίτλο.
Το έργο μου «Κι από Σμύρνη… Σαλονίκη» εξελίσσεται από το 1923 έως το 1940, γιατί ελάχιστος κόσμος γνωρίζει πόσο σημαντική είναι αυτή η περίοδος για τη Θεσσαλονίκη. Όταν ξεκίνησα να γράψω το έργο, μελέτησα τις τότε συνθήκες και στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Η Αθήνα τότε είχε έναν πληθυσμό που ήταν οι Αθηναίοι και οι πρόσφυγες, η Θεσσαλονίκη όμως ήταν το κέντρο, το καζάνι που έβραζε, καθώς εκεί κατοικούσαν λίγοι ντόπιοι, 150 χιλιάδες πρόσφυγες και 80-85 χιλιάδες Εβραίων. Ήταν μία πόλη που το 1912 απελευθερώθηκε και έγινε ελληνική χωρίς ο ελληνικός πληθυσμός να αποτελεί τη συντριπτική πλειοψηφία. Αυτό μου προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί από τη Θεσσαλονίκη προέρχονται όλες οι ενδιαφέρουσες εξελίξεις της εποχής.
Είναι η συνέχεια του έργου “Σμύρνη μου Αγαπημένη”, που έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο και που ελπίζω το ίδιο να γίνει και με το 2ο μέρος του. Όσοι έχουν σωθεί από την οικογένεια της Φιλιώς Μπαλτατζή έρχονται στη Θεσσαλονίκη. Η Φιλιώ Μπαλτατζή, που την υποδύομαι εγώ, είναι μία αρχόντισσα της Σμύρνης, που είναι όμως πλέον πρόσφυγας και πάμπτωχη. Το έργο εξιστορεί τη ζωή τους στη Θεσσαλονίκη και πώς προσαρμόζονται σιγά-σιγά σε μία κοινωνία που δεν τους θέλει αρχικά, αλλά όχι μόνο τους δέχεται μετά, αλλά δημιουργούν τον νέο πολιτισμό στην Ελλάδα.
Η παράσταση είναι μια περιγραφή της πολιτικής και κοινωνικής κατάστασης που επικρατούσε στη χώρα και στην Ευρώπη, την οποία παρακολουθούμε μέσα από τις προσωπικές ιστορίες των ηρώων. Το έργο γράφτηκε μετά από έρευνα σε κείμενα ελληνικά και ξένα, που αφορούν την ταραγμένη εποχή του Μεσοπολέμου.
-Ποιοι είναι οι συντελεστές της παράστασης και ποια τα επιμέρους στοιχεία που συνέβαλαν στην υλοποίησή της;
-Είναι πολύ μεγάλη η παράσταση όσον αφορά στον αριθμό των ηθοποιών που συμμετέχουν. Έχουμε 25 ηθοποιούς και 20 τεχνικούς, γιατί όλη η παράσταση είναι και με 3D και διάφορα καινούργια τεχνολογικά μέσα. Είναι πολλοί οι πρωταγωνιστές και εκτός από εμένα ως ηθοποιό, συγγραφέα και σκηνοθέτη πρωταγωνιστούν οι Κατερίνα Γερονικολού, Ναταλία Δραγούμη, Μαρία Εγγλεζάκη, Κώστας Καζάκας, Κωνσταντίνος Καζάκος, Μέμος Μπεγνής, Όλγα Πολίτου, Πρόδρομος Τσουνίδης και Μαρία Φιλίππου. Επίσης οι: Χρήστος Βελιάνο, Μανώλης Γεραπετρίτης, Αλεξάνδρα Ζώη, Εστέλλα Κοπάνου, Μαρίλια Μητρούση, Αιμίλιος Μωισίδης, Γιώργος Νάτσιος, Νικόλας Νικολαΐδης, Ηλίας Νομικός, Έφη Σταυροπούλου και Ειρήνη Χατζηνίκου. Είναι υπερπαραγωγή, τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι του Μανώλη Παντελιδάκη και της Χαράς Τσουβαλά, οι φωτισμοί του Αργύρη Θέου, η μουσική του Αντρέα Κατσιγιάννη κτλ.
Πρέπει δε να σημειώσουμε ότι είναι συμπαραγωγή του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης και της εταιρείας People Entertainment Group. Οι εγκαταστάσεις του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης δίνουν τη δυνατότητα να φιλοξενηθεί μία τόσο μεγάλη παραγωγή και εκεί είχε φιλοξενηθεί και η άλλη παράστασή μου, η “Σμύρνη μου Αγαπημένη”. Αυτό το έργο που θα παρουσιάσουμε τον Ιανουάριο του 2024 είναι η συνέχειά του και φυσικά δεν θα άλλαζα το Μέγαρο.
-Η Θεσσαλονίκη αποτελεί έμπνευση για εσάς;
-Η Θεσσαλονίκη και η ιστορία της ήταν προφανώς η έμπνευση για εμένα. Στη Θεσσαλονίκη γεννήθηκε ο Κεμάλ, που ήταν αυτός που πρωτοστάτησε στην καταστροφή του Μικρασιατικού Ελληνισμού και η Θεσσαλονίκη μετά αποτέλεσε τη σωτηρία των προσφύγων. Όλο το ενδιαφέρον αυτής της χρονικής περιόδου, δηλαδή από το 1923 έως το 1940, είναι εστιασμένο στη Θεσσαλονίκη. Ήθελα να γράψω τη συνέχεια του έργου “Σμύρνη μου Αγαπημένη”, αλλά δεν ήξερα πού να την τοποθετήσω. Μελετώντας όμως πολύ την ιστορία της Θεσσαλονίκης και της Εβραϊκής Κοινότητας άντλησα έμπνευση για να γράψω το νέο μου έργο.
Πολλές φορές οι ίδιοι οι Θεσσαλονικείς δεν γνωρίζουν την ιστορία της πόλης τους και είναι μία ευκαιρία το έργο να κάνει γνωστά όλα αυτά τα γεγονότα. Το έργο μετά θα το μετατρέψω και σε σειρά, γιατί θα ήθελα να γίνει και αυτό διεθνές, όπως έγινε η “Σμύρνη μου Αγαπημένη”.
-Και η σχέση της Μίμης Ντενίση με τη Θεσσαλονίκη;
-Έχω τόσο στενή σχέση με την πόλη, που πολλοί νομίζουν ότι είμαι Θεσσαλονικιά. Έρχομαι πολύ συχνά, με έχουν βραβεύσει πολλοί Δήμοι, διατηρώ προσωπικές φιλίες με πολλούς Θεσσαλονικιούς και από τα πρώτα μου χρόνια στο θέατρο την επισκεπτόμουν σχεδόν κάθε χρόνο. Έχω γνωρίσει πολύ μεγάλη αγάπη και επιτυχία στη Θεσσαλονίκη.
-Η συγκυρία της εποχής μας με τις εξελίξεις και τον πόλεμο στη Μέση Ανατολή αποτελούν ερέθισμα για εσάς;
-Η συγκυρία αυτή είναι ερέθισμα για εμένα όχι τώρα, αλλά εδώ και χρόνια. Πριν φουντώσει το προσφυγικό θέμα έγραψα την “Σμύρνη μου Αγαπημένη”. Έχω ασχοληθεί πολύ με το προσφυγικό ζήτημα και για αυτό με κάλεσαν και μίλησα στον ΟΗΕ. Η εποχή μας είναι πολύ ταραγμένη. Το ζήτημα που εξελίσσεται αυτή τη στιγμή στο Ισραήλ και στη Γάζα έχει άμεση σχέση και με το καινούργιο έργο μου. Και οι δύο λαοί έχουν τα δίκια τους, Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι, και δεν εμπλέκω καθόλου τα τρομοκρατικά στοιχεία στα όσα αναφέρω για αυτό το θέμα. Οι δύο λαοί υφίστανται αμφότεροι τις συνέπειες αυτής της κατάστασης.
-Και η τρέχουσα συγκυρία πώς επηρεάζει τον μέσο Έλληνα;
-Η άποψή μου είναι ότι οι Έλληνες πρέπει όταν ξυπνάμε κάθε πρωί, να βγαίνουμε στο μπαλκόνι, να κάνουμε τον σταυρό μας και να λέμε «δόξα τω Θεώ που ζούμε σε μία τόσο όμορφη χώρα με ήλιο 350 ημέρες τον χρόνο. Που ζούμε σε μία χώρα που είναι σε αυτό το καυτό σημείο και εξακολουθεί να έχει ειρήνη». Είναι πολύ σημαντικό που έχουμε ειρήνη, γύρω μας είναι μόνο πόλεμος. Ή πόλεμος ή κατάσταση τραγική. Προφανώς στη χώρα μας υπάρχει αυτήν τη στιγμή ανέχεια, προβλήματα κτλ. Όμως και πότε δεν υπήρχε; Ας σκεφτούμε τις παλαιότερες γενιές Ελλήνων, που έχουν υπομείνει ατελείωτους πολέμους, εμφύλιους, χούντα κ.ά. Είμαστε πολύ δυνατοί και θα τα ξεπεράσουμε και τα οικονομικά ζητήματα, καθώς ήδη φαίνεται ότι προσπαθούμε και πάμε καλύτερα.
