Εάν κάτι αναδεικνύει ο πόλεμος στην Ουκρανία στο οικονομικό πεδίο είναι το πόσο επιβλαβείς είναι οι εξαρτήσεις.
Εξαρτήσεις ενεργειακές, επενδυτικές και γενικά οικονομικές.
Βέβαια σε ένα διασυνδεδεμένο και παγκοσμιοποιημένο κόσμο κανείς δεν είναι αυτόνομος και ανεξάρτητος 100%.
Ούτε να παράγεις τα πάντα μπορείς, αλλά ούτε και να εισάγεις τα πάντα είναι βιώσιμο και ασφαλές.
Ωστόσο για ορισμένα κρίσιμα προϊόντα και παραγωγικούς κλάδους μία χώρα, έτσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, θα πρέπει να διαθέτει έστω κάποιους πόρους και μία δυνατότητα εκμετάλλευσης τους σε συνθήκες ανάγκης.
Η ενεργειακή παράμετρος του πολέμου κατέδειξε πως η Ελλάδα είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από πηγές εκτός χώρας.
Είτε για αγορά φυσικού αερίου, είτε ακόμη και για προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος.
Δεν υπάρχει εύκολα η δυνατότητα αναπλήρωσης αυτών των εξωτερικών πηγών (του φυσικού αερίου βασικά), καθώς εσωτερικά η χώρα διαθέτει μόνο λιγνίτη και υδροηλεκτρικά.
Σε ανάλογη μοίρα είναι και πολύ πλουσιότερα κράτη, όπως η Γερμανία, η οποία εισάγει πολύ ρωσικό φυσικό αέριο.
Η Ελλάδα επέλεξε την απολιγνιτοποίηση, για την οποία κανείς δεν μπορεί να είναι αντίθετος μεσοπρόθεσμα ιδιαίτερα με κριτήριο την προστασία του περιβάλλοντος.
Με το κριτήριο της ασφάλειας όμως ορισμένα ζητήματα χρήζουν επανεξέτασης.
Μία από τις οδούς διέλευσης φυσικού αερίου προς την Ελλάδα διέρχεται από τουρκικό έδαφος.
Πόσο ασφαλές είναι κάτι τέτοιο σε μία πιθανή κρίση με την γειτονική χώρα;
Είναι προφανές πως δεν χρειάζονται υστερίες, αλλά σχέδιο και προνοητικότητα για να διαχειριστείς τόσο σύνθετα θέματα σε βάθος χρόνου.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, εκτός από την τραγικότητα και την ανθρωπιστική διάσταση του, η οποία κορυφώνεται όσο περνούν οι ημέρες, μας διδάσκει πως όταν έρθει η ώρα της μάχης είσαι μόνος είτε πολεμικά, είτε και οικονομικά.
Επίσης μας διδάσκει πως μία χώρα χρειάζεται να είναι αυτάρκης σε κάποια βασικά αγαθά και να διαθέτει εναλλακτικές δυνατότητες στο ενεργειακό πεδίο.
Με έναν γείτονα όπως η Τουρκία η Ελλάδα το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να βρίσκεται διαρκώς σε κατάσταση αφύπνισης.