Καθαρά χριστιανικό το έθιμο, κρατάει από την εποχή της πρωτοβυζαντινής περιόδου και τα χρόνια του αυτοκράτορα Ουάλη, όταν στην Καισάρεια της Καππαδοκίας (το σημερινό Kayseri της Τουρκίας), έπαρχος ήταν ο αμείλικτος Μόδεστος.
«Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία..»
Αρχιεπίσκοπος την εποχή εκείνη ήταν ο Βασίλειος, ο μετονομαζόμενος Μέγας, και ένας από του τρεις ιεράρχες της Εκκλησίας.
Ο Μόδεστος ευθυγραμμιζόταν με την κεντρική διοίκηση που έγερνε προς τον Αρειανισμό και εκδήλωνε την έχθρα του προς τον Βασίλειο και το «ποίμνιό» του σε κάθε ευκαιρία.
Όταν επέβαλε βαριά φορολογία, οι κάτοικοι της Καισάρειας αντέδρασαν και ο άτεγκτος έπαρχος απείλησε να λεηλατήσει την πόλη αν δεν συγκεντρωνόταν το ποσό που ζητούσε.
Ο Βασίλειος ζήτησε από τους κατοίκους της Καισάρειας να μαζέψουν όσα χρυσαφικά και χρήματα μπορούσαν προκειμένου να τα παραδώσουν στον έπαρχο για ν’ αποφύγουν την καταστροφή.
Προμηθευτείτε τη βασιλόπιτά σας φέτος με εκπτωτικό κουπόνι Gooddeals εδώ!
Πράγματι συγκεντρώθηκαν πολλά τιμαλφή και ένα ποσό ικανό να κάμψει τις απειλές του Μόδεστου. Την τελευταία στιγμή (κατ’ άλλους εκ θαύματος του Αγίου Μερκουρίου) ο έπαρχος το μετάνιωσε και απέσυρε το στρατό του χωρίς να πάρει τα «λύτρα».
Το τέχνασμα του Βασιλείου
Οι κάτοικοι της Καισάρειας ήταν πανευτυχείς από το ανέλπιστο που συνέβη! Ο Βασίλειος προκειμένου να επιστρέψει τα τιμαλφή και τα φλουριά, μη γνωρίζοντας σε ποιον κάτοικο ανήκει τι, παρήγγειλε να παρασκευαστούν μικρά ψωμιά στο καθένα από τα οποία τοποθετήθηκαν φλουριά.Την επομένη του εκκλησιασμού, μοίρασε τυχαία τα ψωμάκια στους κατοίκους.
Ο Βασίλειος πέθανε την 1η Ιανουαρίου του 379. Τη μέρα του θανάτου του, καθιερώθηκε η αναβίωση αυτού του εθίμου που συναρπάζει μικρούς και μεγάλους!
