Η πρόταση δυσπιστίας, ή αλλιώς πρόταση μομφής, είναι ένα από τα σημαντικότερα κοινοβουλευτικά εργαλεία που διαθέτει η αντιπολίτευση, προκειμένου να αμφισβητήσει τη νομιμοποίηση της κυβέρνησης. Είναι μια διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε πτώση της κυβέρνησης αν συγκεντρώσει την απαραίτητη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Η πρόταση μομφής κατατίθεται σε κρίσιμες πολιτικές στιγμές, όπως σκάνδαλα, διαχείριση σοβαρών κρίσεων ή κυβερνητικές αποφάσεις που προκαλούν έντονες αντιδράσεις.
Τι είναι η πρόταση δυσπιστίας και ποιος μπορεί να την καταθέσει;
Σύμφωνα με το άρθρο 84 του Ελληνικού Συντάγματος και το άρθρο 142 του Κανονισμού της Βουλής, η πρόταση δυσπιστίας είναι ένας μηχανισμός μέσω του οποίου η Βουλή των Ελλήνων μπορεί να αποσύρει την εμπιστοσύνη της προς την κυβέρνηση ή κάποιο μέλος της.
Τη διαδικασία μπορούν να κινήσουν τουλάχιστον 50 βουλευτές (δηλαδή το 1/6 του συνόλου των 300 εδρών). Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης συνήθως αναλαμβάνει να την καταθέσει.
Η πρόταση πρέπει να περιλαμβάνει ξεκάθαρους λόγους για τους οποίους οι βουλευτές προτείνουν την άρση της εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση ή ένα μέλος της.
Μόλις κατατεθεί, ακολουθείται μια αυστηρά καθορισμένη κοινοβουλευτική διαδικασία. Η Βουλή σταματά κάθε άλλη συζήτηση για δύο ημέρες, εκτός αν η κυβέρνηση ζητήσει να ξεκινήσει αμέσως η συζήτηση. Η συζήτηση διαρκεί έως τρεις ημέρες, όπου κάθε κόμμα εκφράζει τη θέση του. Στη διαδικασία μιλούν οι πολιτικοί αρχηγοί, υπουργοί, εισηγητές των κομμάτων και άλλοι βουλευτές. Μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης, διεξάγεται ονομαστική ψηφοφορία.
Για να γίνει δεκτή η πρόταση δυσπιστίας, απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών (δηλαδή 151 ψήφοι από τους 300).
Τι συμβαίνει αν υπερψηφιστεί η πρόταση δυσπιστίας;
Αν η πρόταση δυσπιστίας λάβει 151 ψήφους ή περισσότερες, η κυβέρνηση χάνει την εμπιστοσύνη της Βουλής.
Στην περίπτωση αυτή, ο Πρωθυπουργός έχει δύο επιλογές:
- Να παραιτηθεί, και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να ξεκινήσει διερευνητικές εντολές για σχηματισμό νέας κυβέρνησης.
- Να προκηρύξει εκλογές, αν δεν μπορεί να σχηματιστεί νέα κυβέρνηση εντός της υπάρχουσας Βουλής.
Αν η πρόταση δυσπιστίας δεν συγκεντρώσει 151 ψήφους, τότε η κυβέρνηση συνεχίζει να ασκεί τα καθήκοντά της κανονικά και η αντιπολίτευση δεν μπορεί να καταθέσει νέα πρόταση δυσπιστίας για τους επόμενους έξι μήνες, εκτός αν τη ζητήσει η ίδια η κυβέρνηση.
Η σημερινή πρόταση δυσπιστίας κατατέθηκε με την ολοκλήρωση των πρωτολογιών της προ ημερησίας διατάξεως συζήτησης που διεξήχθη σήμερα (5/3/2025). Την υπογραφούν 85 βουλευτές, εκ των οποίων 33 ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, 26 ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, 11 Νέα Αριστερά, 6 Πλεύση Ελευθερίας, 6 ανεξάρτητοι που πρόσκεινται στο Κίνημα Δημοκρατίας και οι ανεξάρτητοι Μπουρχάν Μπαράν, Ευάγγελος Αποστολάκης και Γιάννης Σαρακιώτης.
Η συζήτηση επί της πρότασης δυσπιστίας θα διαρκέσει τρεις μέρες. Η έναρξη των συζητήσεων την Πέμπτη και την Παρασκευή ορίστηκε για τις 09:00.
Χρονοδιάγραμμα της διαδικασίας:
- 5 Μαρτίου: Κατάθεση πρότασης δυσπιστίας από 85 βουλευτές.
- 6-8 Μαρτίου: Συζήτηση στη Βουλή με τοποθετήσεις πολιτικών αρχηγών και βουλευτών.
- 8 Μαρτίου (μεσάνυχτα): Ονομαστική ψηφοφορία για την πρόταση δυσπιστίας.
Η κυβέρνηση αναμένεται να εξασφαλίσει τις απαιτούμενες 151 ψήφους, οπότε δεν θα περάσει – εκτός απροόπτου – η πρόταση δυσπιστίας, ωστόσο η συζήτηση θα αποτελέσει σημείο σκληρής πολιτικής αντιπαράθεσης.
Comments are closed.