Μέσα στους διαδρόμους της γυναικείας φυλακής Tochigi, βόρεια του Τόκιο, η εικόνα δεν θυμίζει σε τίποτα ένα παραδοσιακό σωφρονιστικό ίδρυμα. Γυναίκες μεγάλης ηλικίας, ορισμένες με μπαστούνια ή πι, κινούνται αργά, ενώ το προσωπικό τις βοηθά να φάνε, να πλυθούν και να πάρουν τα φάρμακά τους. Όμως, δεν πρόκειται για γηροκομείο. Είναι η μεγαλύτερη γυναικεία φυλακή της Ιαπωνίας, ένας μικρόκοσμος της γηράσκουσας ιαπωνικής κοινωνίας.
Η γήρανση πίσω από τα κάγκελα
Η Akiyo, 81 ετών, είναι μία από τις κρατούμενες της φυλακής. Εκτίει ποινή για κλοπή τροφίμων – το πιο συχνό έγκλημα ανάμεσα στις ηλικιωμένες γυναίκες κρατούμενες. Με κοντά γκρίζα μαλλιά και ταλαιπωρημένα χέρια, η Akiyo μιλά στο CNN για τη ζωή στη φυλακή.
«Ίσως αυτή η ζωή να είναι η πιο σταθερή για μένα», δηλώνει. Η Akiyo ζει την καθημερινότητά της με τακτικά γεύματα, δωρεάν ιατρική περίθαλψη και τη συντροφικότητα που της έλειπε εκτός φυλακής.
Η πραγματικότητα για πολλές ηλικιωμένες γυναίκες στην Ιαπωνία είναι ζοφερή. Σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία, το 20% των ατόμων άνω των 65 ετών ζει σε συνθήκες φτώχειας, ποσοστό πολύ υψηλότερο από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Η έλλειψη πόρων και κοινωνικής υποστήριξης οδηγεί πολλές σε μικροκλοπές για λόγους επιβίωσης.
Η φυλακή ως καταφύγιο
Για κάποιες κρατούμενες, η φυλακή δεν είναι απλώς ένας χώρος κράτησης, αλλά ένας τόπος ασφάλειας. Η Takayoshi Shiranaga, αξιωματικός της φυλακής Tochigi, εξηγεί: «Υπάρχουν άνθρωποι που λένε ότι θα πλήρωναν για να ζήσουν εδώ για πάντα. Εδώ δεν νιώθουν μόνοι».
Αυτό επιβεβαιώνει και η 51χρονη Yoko, μια επαναλαμβανόμενη κρατούμενη για υποθέσεις ναρκωτικών. «Κάθε φορά που επιστρέφω, ο πληθυσμός της φυλακής φαίνεται να γερνάει περισσότερο», λέει. Οι φυλακές προσφέρουν σταθερότητα και φροντίδα που λείπουν από την καθημερινότητα πολλών ηλικιωμένων.
Οι κοινωνικές προκλήσεις
Το φαινόμενο της γήρανσης του πληθυσμού αλλάζει τη φύση των φυλακών στην Ιαπωνία. Στο Tochigi, το 20% των κρατουμένων είναι άνω των 65 ετών. «Τώρα πια μοιάζει περισσότερο με γηροκομείο. Πρέπει να αλλάζουμε πάνες, να βοηθάμε με το μπάνιο και το φαγητό», αναφέρει η Shiranaga.
Η κυβέρνηση έχει αρχίσει να αναγνωρίζει το πρόβλημα. Έχει δημιουργήσει προγράμματα υποστήριξης για την επανένταξη πρώην κρατουμένων, ενώ εξετάζει μέτρα όπως η αύξηση των επιδομάτων στέγασης για ηλικιωμένους.
Μια ζωή χωρίς ελπίδα
Η Akiyo, που αποφυλακίστηκε πρόσφατα, παραδέχεται πως φοβάται την επιστροφή στην κοινωνία. «Νιώθω ντροπή για όσα έκανα, αλλά δεν είχα άλλη επιλογή», λέει. Με περιορισμένους πόρους και αποξενωμένη από την οικογένειά της, αντιμετωπίζει το μέλλον με αβεβαιότητα.
Αναζητώντας λύσεις
Η γηράσκουσα κοινωνία της Ιαπωνίας αναδεικνύει τις προκλήσεις ενός συστήματος που δεν έχει ακόμη προσαρμοστεί στις ανάγκες των ηλικιωμένων. Η έλλειψη υποστήριξης εκτός φυλακής καθιστά τη ζωή πολλών αβέβαιη, ενώ η μοναξιά τους οδηγεί σε πράξεις απόγνωσης.
Η ιστορία της Akiyo και άλλων ηλικιωμένων κρατουμένων μας υπενθυμίζει ότι η φροντίδα και η συντροφικότητα δεν πρέπει να είναι προνόμιο – πρέπει να είναι δικαίωμα.
Comments are closed.