Κάτω από τον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης, βρίσκεται η κρύπτη του πολιούχου της.
Σύμφωνα με την παράδοση, εκεί φυλακίστηκε ο Δημήτριος, εκεί θανατώθηκε και εκεί ανεγέρθηκε ο πρώτος ναός προς τη χάρη του στα μέσα του 5ου αιώνα από τον έπαρχο Ιλλυρικού, Λεόντιο.
Η μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε μεταξύ των ετών 629-639, κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος του ναού ο οποίος ξαναχτίστηκε έπειτα από ενέργειες του επισκόπου Ιωάννη.
Το 1493 ο ιερός ναός μετατρέπεται σε τζαμί ως το 1912 που απελευθερώθηκε η πόλη. Την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η Κρύπτη του αγίου επιχωματώθηκε, καταχώθηκε και ξεχάστηκε για αιώνες.
Αποκαλύφθηκε έπειτα από την μεγάλη πυρκαγιά τον Αύγουστο του 1917, η οποία κατέστρεψε τα 2/3 της πόλης. Από το μένος της δεν γλύτωσε ούτε ο ναός, ο οποίος καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς. Τότε έγιναν εργασίες αναστήλωσης του ναού και αποκαλύπτεται η Κρύπτη.
Η προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Πέλλας και Θεσσαλονίκης, Μπετίνα Τσιγαρίδα, μίλησε στο Ράδιο Θεσσαλονίκη και τη Θεοδώρα Καρακιουλάχ για την Κρύπτη του Αγίου Δημητρίου.
Δείτε το video
Ο επισκέπτης θα κατέβει τα σκαλιά δίπλα ακριβώς από το Ιερό Βήμα και θα βρεθεί σε ένα σύμπλεγμα διαδρόμων με πεσσούς.
Εκεί βρίσκεται το εξαγωνικό κιβώριο στο κεντρικό κλίτος, η Κρύπτη με την κρήνη, το παρεκκλήσιο με διάτρητο άνοιγμα στην ανατολική κόγχη του και διάφορα θραύσματα και αντικείμενα.
Στο σημείο όπου βρίσκεται η κρύπτη, ήταν οι ρωμαϊκές θέρμες, τα λουτρά, που βρίσκονταν δίπλα στο στάδιο.
Η κρύπτη συνδέεται με το μύρο που ανάβλυζε η κρήνη και αποδίδεται στη χάρη του Αγίου Δημητρίου και τη θαυματουργή παρουσία του.
