Συνέντευξη στην ΜΑΡΙΑ ΣΑΜΟΛΑΔΑ || maria_samolada@yahoo.gr
Οι περισσότεροι τον αποκαλούν «δάσκαλο» και μάλλον όχι άδικα. Ο λόγος του, τα βιβλία του αποτελούν διαχρονικά αντικείμενο σκέψης και προβληματισμού, γεγονός που τον καθιστά έναν από τους πλέον αναγνωρίσιμους διανοούμενους Έλληνες.
Ταυτόχρονα είναι ένας από τους πιο ανατρεπτικούς «πολιτικούς» ή, όπως ο ίδιος λέει, «πολιτειολόγος». Ο σημερινός υφυπουργός Παιδείας, Κώστας Ζουράρις, «τολμά» να κυκλοφορήσει το νέο του βιβλίο με τίτλο «Το γενναίον ψεύδος. Μύηση στην Πολιτική Επιστήμη της Ψευτιάς».
Με αφορμή την παρουσίασή του την ερχόμενη Δευτέρα 18 Δεκεμβρίου στον κινηματογράφο «Αλέξανδρος» στη Θεσσαλονίκη, ο κ. Κ. Ζουράρις μιλά αποκλειστικά στην ThessNews για το πολιτικό ψέμα.
Πότε ξεκινήσατε να γράφετε το τελευταίο σας βιβλίο «Το γενναίον ψεύδος» και τι ήταν εκείνο που σας ενέπνευσε;
Αφορμήθηκα από την ανακοίνωσή μου στο πανελλήνιο συνέδριο που επιμελήθηκε η Φιλοσοφική Θεσσαλονίκης με τον τίτλο «Αλήθεια και πολιτική». Την ιδέα μού έδωσε ο συνάδελφος Καθηγητής Σωκράτης Δεληβογιατζής, λέγοντάς μου «μην έλθεις ως ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός, αλλά ως πολιτειολόγος».
Η ψευτιά είναι επιστήμη;
Η ψευτιά είναι το μόνιμο μόριο στην πολιτική συνύπαρξη. Επιστήμη, βεβαίως, είναι το «επίσταμαι», η εμπειρία και η λεπτομερής «εβάπτιση» των παικτών μέσα στο όλον της πολιτικής τους έριδας, ώστε να μπορέσουν με πειστικότητα, δηλαδή με «αλήθεια» αληθοφανή, να ασκήσουν το κατιτί του ψεύδους μέσα στο μείγμα, στο συνεχώς «ανάμεικτο» της πολιτικής πράξης-συγκρούσεως.
Πώς μπορεί να «μυηθεί» κάποιος στην Πολιτική Επιστήμη της ψευτιάς;
Η ψευτιά δεν είναι λοιπόν επιστήμη. Είναι σχέση. Συνεπαφή και στοιχείο καλής και κακής συναντήσεως με τον ανταγωνιστή. Επιστήμη χρειάζεται για το πώς της ψευτιάς: για την αληθοφάνειά της.
Δεν θεωρείτε ότι είναι οξύμωρο, εσείς να ανήκετε σε μια κυβέρνηση ως υπουργός, η οποία κατηγορείται για μεγάλα ψέματα, και την ίδια στιγμή να κυκλοφορεί το βιβλίο σας με μια τέτοια θεματολογία;
Ουδόλως οξύμωρο. Από τότε που υπάρχουν οι άνθρωποι μέσα στην κοινωνική συνύπαρξη-έριδα, όλοι τους κατηγορούν τους άλλους (και τανάπαλιν) ότι είναι ψεύτες και ότι λένε και πράττουν «ψεύδεα». Κι αυτό θα γίνεται «έως αν η αυτή φύσις των ανθρώπων» θα υπάρχει ως φύση τους τέτοια. Σε οποιοδήποτε καθεστώς. Διότι το ψέμα είναι πάντοτε μόριο-μικρό ή μεγάλο-της πολιτικής.
Ποιος από τους Έλληνες πολιτικούς ήταν ο πιο χαρισματικός ψεύτης και γιατί;
Επειδή το ψέμα στην πολιτική (κι όχι στην ιδιωτική ζωή) είναι «σχέση» ανάμεσα στους ανταγωνιστές-στριες, η αμφιβολία επικρατεί. Στη «νόμιμη», σχετικώς ήρεμη πολιτική, δεν είναι ευκρινές ποίος-ποία είναι πιο ψευταράς από τον συμπαίκτη. Τα πολιτικά είναι ευκολότερα, ως προς την ανίχνευση του ψεύδους, στα έκρυθμα, στα ανώμαλα καθεστώτα, όπως π.χ. με τη χούντα των συνταγματαρχών, 1967-1974. Εκεί, περίπου τα πάντα ήταν ψέματα: ούτε «ηρεμία» υπήρχε, διότι καθημερινώς η δικτατορία τους βασάνιζε χιλιάδες παιδιά, φοιτητές, αντιφρονούντες, ούτε «Ελλάς, Ελλήνων, Χριστιανών» λειτουργούσε, διότι τι το χριστιανικό είχαν οι χιλιάδες φυλακισμένοι και τα χιλιάδες βασανιστήρια στα παιδιά καθώς και η παράδοση της μισής Κύπρου στους Τούρκους;
Τι συνέπειες μπορεί να έχει στους πολίτες ένα πολιτικό ψέμα;
Και καλή και κακή συνέπεια. Εξαρτάται από την ποσολογία μέσα στο συνολικό πολιτικό μείγμα. Αν υπάρχει το ψέμα εκεί μέσα, ως το «γενναίον ψεύδος» του Πλάτωνος, τότε, ναι, καλόν. Αν το ψέμα είναι για τη μάσα και την εξουσία του ψεύτη, τότε όχι καλόν. Εξαρτάται. Αν είναι «για το καλό τους», τότε ναι. Βεβαίως, στην πολιτική, η οποία συνήθως διαψεύδει τον Πλάτωνα, διότι επικρατεί πάντοτε ο Θουκυδίδης, το «άλυτο» είναι, ποιος λέει ότι λέω ψέματα πολιτικά «για το καλό σας» (414β «Πολιτεία» του Πλάτωνος), πώς αυτό το παίρνουν οι άλλοι, κι αν αυτό το ψέμα «για το καλό σας» είναι κυρίως για το καλό μου. Δύσκολα αινίγματα. Γι’ αυτό και, πάντοτε, η «Τραγωδία» ο Θουκυδίδης, οι καλλιτέχνες, ερμηνεύουν σωστότερα την πολιτική από εμάς τους επαγγελματίες επιστήμονες της Πολιτικής Επιστήμης. Έτσι μπορεί, πάντοτε, ο μέγας Μακρυγιάννης, εντελώς αγράμματος δε, να εκφέρει τον απόλυτο «Νομοκάνονα» για την πολιτική: «Εγώ έχω δύο τζέπες, στην μία έχω ψέματα και στην άλλη αλήθειες. Τώρα, τι επιθυμεί η Μεγαλειτότη σου;» Ο άνθρωπος στην πολιτική κι η πολιτική συνύπαρξη-έριδα-ειρήνευση είναι πάντοτε, και για τον αιώνα τον άπαντα, οι δύο τζέπες του Μακρυγιάννη.
Από το φύλλο της THESSNEWS #84 (16/12/2017-17/12/2017)
