ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΥΘΟΣ || mythos@eroticos.gr
Ηθοποιός στο θέατρο, την τηλεόραση και τον κινηματογράφο, πατέρας δύο παιδιών που του έχουν αλλάξει τη ζωή και την οπτική του στα πράγματα, ο Γιάννης Στάνκογλου αναπολεί τα χρόνια της καλής τηλεόρασης και μιλάει στην ThessΝews για τη ζωή του και την παράσταση στην οποία πρωταγωνιστεί…
Διαβάζω σπουδαίες κριτικές, κύριε Στάνκογλου, για το «Επτά επί Θήβας»…
Έχει πάρα πολύ κόσμο σε όλες τις παραστάσεις και αρέσει. Είναι ενθουσιασμένοι, κόσμος ο οποίος στο τέλος χειροκροτάει όρθιος και φωνάζει «μπράβο», οπότε είναι όντως μεγάλη χαρά για μας με ένα τόσο δύσκολο έργο.
Ζούμε σε μια εποχή, ξέρετε, που για πολλά πράγματα, και ειδικά στον χώρο μας, γράφονται καλές κριτικές πριν ακόμα παρουσιαστεί η παράσταση. Εμείς δεν ξεκινήσαμε με καλούς οιωνούς, παρόλα αυτά βρήκε το κοινό της, έχει μιληθεί στόμα με στόμα και νομίζω ότι αυτή είναι η μεγάλη επιτυχία. Γιατί εδώ μιλάει ο κόσμος και όχι μόνο οι κριτικοί. Που πολλές φορές κάνουν κριτική όχι τόσο σωστή ή τέλος πάντων δεν διαβάζουν το έργο όπως θα έπρεπε να το διαβάσουν.
Σας πειράζει αυτό; Διαβάζετε τις άσχημες κριτικές;
Όχι, όχι, καθόλου. Αν δεν είναι κακεντρεχείς, δεν με πειράζει. Ίσα ίσα που ανακαλύπτω και πράγματα και προσπαθώ να τα διορθώσω. Όταν πω, βέβαια, ότι όντως, μπορεί να έχει και δίκιο όπως τα γράφει αυτός ο άνθρωπος. Αλλά όταν νιώθω ότι αυτό το πράγμα έχει κακεντρέχεια ή όταν νιώθω ότι ο άλλος δεν έχει καταλάβει τίποτα από την παράσταση που κάνουμε ή απλά το έχει κάνει προσωπικό και μιλάει με τους δικούς του κανόνες και όρους, εκεί δεν δίνω σημασία καθόλου.
Ο Ετεοκλής είναι ο μοναχικός κεντρικός ήρωας της τραγωδίας. Πόσο μοναχικός είναι στην πραγματικότητα ο Γιάννης Στάνκογλου;
Όχι και τόσο θα έλεγα. Είμαι κοινωνικός ως άνθρωπος, αλλά την ίδια στιγμή κάνω δύσκολα φίλους. Αλλά όταν τους κάνω, θα είναι φίλοι που θα είναι για πάντα με κάποιον τρόπο. Ο Ετεοκλής είναι ένα άλλο πράγμα, ένα άλλο κομμάτι. Είναι ο πρώτος μοναχικός ήρωας στην ιστορία της δραματουργίας. Ένας χαρακτήρας που γνωρίζει ότι για να σώσει την πόλη του, πρέπει να ακολουθήσει το πεπρωμένο του, που δεν είναι άλλο από την κακιά κατάρα του πατέρα του, του Οιδίποδα, ότι δηλαδή πρέπει να πεθάνουν τα δύο αδέρφια για να σωθεί η πόλη. Και ξέροντας αυτό, οδεύει προς τα εκεί. Δεν προσπαθεί να υπεκφύγει από αυτό το πράγμα.
Ο Τσέζαρις Γκραουζίνις, που είναι και ο σκηνοθέτης της παράστασης «Επτά επί Θήβας», γράφει: «Χρειαζόμαστε μια τραγωδία, προκειμένου να ανακαλύψουμε ξανά ότι είμαστε άνθρωποι και ότι μας ενώνει η κοινή ανθρώπινη μοίρα…»
Και εγώ όταν το διάβασα, ενθουσιάστηκα. Κοιτάξτε, αυτά τα κείμενα είναι τόσο βαθιά, τόσο ουσιαστικά, τόσο πανανθρώπινα, και δεν είναι τυχαίο ότι ανεβαίνουν κάθε χρόνο σε όλες τις χώρες. Είναι κείμενα που μιλάνε για τον άνθρωπο τόσο ουσιαστικά και γι’ αυτό είναι και κλασικά. Και κάθε φορά που πιάνεις τέτοια κείμενα και ασχολείσαι, σίγουρα κάτι παίρνεις και κάτι μαθαίνεις… Θα έπρεπε με κάποιον τρόπο να εμβαθύνουμε περισσότερο σε αυτά και να μάθουμε από αυτά. Η αλήθεια είναι ότι όταν ήμασταν μικροί στο σχολείο, όταν διδασκόμασταν αυτά τα κείμενα, δεν το κάναμε με τέτοιον τρόπο ώστε να μας ενθουσιάσουν τόσο και να μας βάλουν στη διαδικασία αργότερα να ψαχτούμε. Ο καθένας πρέπει να το κάνει μόνος του.
Για να το λέτε έτσι, προφανώς προσπαθείτε να τα περάσετε στα παιδιά σας…
Προσπαθώ. Καταρχήν τα παιδιά μου βλέπουνε, αν όχι όλες τις παραστάσεις, τις μισές. Οπότε η κόρη μου ξέρει σχεδόν όλο το κείμενο απ’ έξω. Και σίγουρα κατανοεί και αντιλαμβάνεται κάποια πράγματα στα 8 της διαφορετικά. Είναι πρακτικό όλο αυτό για την ίδια. Στο σχολείο δεν συμβαίνει αυτό. Αν δεν είχε πατέρα που να ασχολείται με αυτό το πράγμα, δεν θα το ακουμπούσε με αυτόν τον τρόπο. Είναι στο χέρι του δασκάλου όλο αυτό τελικά.
Πώς αντιλαμβάνεται η κόρη τον πατέρα της;
Προσπαθώ να της εμφυσήσω ότι δεν είναι κάτι ξεχωριστό αυτό που κάνω. Είναι μια δουλειά απλά δύσκολη. Γι’ αυτό και δύο καλοκαίρια την έχω μαζί μου. Την έχω μαζί μου για να δει πόσο δύσκολο είναι αυτό το πράγμα. Να μπορείς να θυμηθείς, να είσαι 100% εκεί, οτιδήποτε και να έχεις, να σου πονάει το κεφάλι, ό,τι στεναχώρια και να έχεις, όλα αυτά τα συζητάμε. Οπότε τα καταλαβαίνει και περνάει μια φάση που μαθαίνει πράγματα μέσα απ’ όλο αυτό.
Δύσκολο πράγμα τελικά να μεγαλώνεις μικρά παιδιά το 2017…
Δύσκολο μεν, αλλά τις δυσκολίες τις βάζεις σε δεύτερο πλάνο και προσπαθείς να κάνεις ό,τι μπορείς καλύτερο. Οπότε σου δίνει και σένα μια ενέργεια να ξεχνιέσαι απ’ όλη αυτή τη σκατίλα που υπάρχει γύρω μας. Θεωρώ ότι είναι και ένας λόγος που παραμένω ακόμα άνθρωπος. Αυτή η σχέση με τα παιδιά μου.
Σας απασχολεί η κατάσταση στην Ελλάδα με δύο μικρά παιδιά;
Σίγουρα προβληματίζομαι, αλλά φαντάζομαι οι περισσότεροι γονείς. Δεν δίνω όμως τόσο βάση σε όλο αυτό που συμβαίνει γύρω μας με την κρίση. Πιστεύω πως αν ένα παιδί πάρει αγάπη, ελευθερία, δύναμη και εμπιστοσύνη, μπορεί να τα καταφέρει. Από μόνο του. Διαβάζοντας, κάνοντας πράγματα, μπορεί να ανακαλύψει αυτό που θέλει να κάνει. Και από εκεί και πέρα να το παλέψει και να το ακολουθήσει. Είτε είμαστε σε κρίση είτε όχι, πιστεύω ότι ο καθένας μπορεί να τα καταφέρει.
Συμβαδίζετε με την εποχή για χάρη των παιδιών;
Το κάνω όσο μπορώ λιγότερο. Για παράδειγμα, σπίτι μας δεν έχουμε τηλεόραση. Δεν βλέπουμε τηλεόραση. Οπότε όταν θα μπούνε στο τάμπλετ ή στον υπολογιστή, θα μπούνε για να δούνε μια ωραία ταινία κινουμένων σχεδίων. Όχι όμως να περάσουν άπειρες ώρες μπροστά σε αυτό.
Ένας άνθρωπος που βγήκε από την τηλεόραση δεν έχει σπίτι του τηλεόραση. Μου κάνει εντύπωση αυτό.
Κάποια στιγμή που ήρθε το ψηφιακό σήμα, είπα να μη βάλω τηλεόραση. Και τελικά σώθηκα. Ανακάλυψα περισσότερο χρόνο στη ζωή μου, έπιασα τα βιβλία και ασχολήθηκα με άλλα πράγματα. Κινηματογράφο βλέπω φανατικά, ταινίες θα δω στον υπολογιστή, αλλά δεν μου αρέσουν αυτά που έβλεπα στην τηλεόραση, είναι η αλήθεια. Και επειδή είμαι από τους τυχερούς που έχω ζήσει και την ακμή και την παρακμή της τηλεόρασης, επειδή είμαι από αυτούς που έχω πάρει μέρος σε σειρές που ήταν αξιόλογες, κατέληξα ότι την τηλεόραση την αγαπάω, μ’ αρέσει. Αλλά μου αρέσει να την κάνω με τους δικούς μου όρους. Λίγο πιο σοβαρούς. Όχι κουλτουριάρικους, αλλά να έχει κάτι, να υπάρχει ένα σενάριο. Αυτό βλέπω τώρα, ότι κάνουν πράγματα χωρίς σενάριο.
Σας λείπει;
Μου λείπει «Το νησί» ας πούμε. Αν βρισκόμουν πάλι σε μια τέτοια παραγωγή, θα ήμουν χαρούμενος. Αλλά την ίδια στιγμή αγαπάω τόσο πολύ το θέατρο. Θεωρώ ότι αυτό είναι η δουλειά μου και είμαι ερωτευμένος με το σινεμά. Αν κάνω τηλεόραση, σημαίνει ότι δεν θα κάνω σινεμά. Αν βρεθεί κάτι που θα με εξιτάρει όμως, θα το κάνω. Δεν λέω όχι.
Σε δουλειές όμως έχετε πει «όχι».
Σε πάρα πολλά πράγματα. Απλά έχω πει και πολλά «ναι», γιατί γούσταρα να τα κάνω. Έχω πει όμως τα τριπλάσια «όχι». Αν πεις «όχι», ακολουθείς μια πορεία που εσύ θέλεις και όχι μια πορεία που οι άλλοι θέλουν για σένα. Θα μου ήταν εύκολο τα τελευταία 7-8 χρόνια να ήμουν μόνο στην τηλεόραση και να έβγαζα εύκολα χρήματα. Δεν είναι αυτό όμως που με ενδιαφέρει. Με ενδιαφέρει να εξελίσσω την τέχνη μου και εμένα ως άνθρωπο. Και με ενδιαφέρει να κάνω δουλειές που μετά από 10-15 χρόνια να νιώθω περήφανος που τις έκανα και να μην ανοίξω την τηλεόραση και δω μια σειρά και πω: «Παναγία μου, τι ήταν αυτό που έκανα…»
Αν πει η κόρη σας μια μέρα «Θέλω να γίνω ηθοποιός»;
Με χαρά. Αρκεί να έχει δοκιμάσει κι άλλα πράγματα και να μην το κάνει γιατί απλά το έχει κάνει ο μπαμπάς. Αρκεί να είναι ανάγκη της. Αν είναι ανάγκη της και πραγματικά το πιστεύει και θέλει να το κάνει, γιατί όχι; Είναι ωραίο το επάγγελμά μας. Δύσκολο αλλά ωραίο.
Από το φύλλο της THESSNEWS #65 (05/08/2017-06/08/2017)
