Στο thessnews μίλησαν ο Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Απόστολος Χρονόπουλος καθώς και η Instagramer Αφροδίτη Κράβαρη, οι οποίοι με ειδικές γνώσεις και προσωπικές εμπειρίες, αντίστοιχα, βοηθούν να ξεδιαλύνει το «τοπίο» από συγχύσεις που μπορεί να υπάρχουν γύρω από το θέμα της υπερφαγίας.
Ας δούμε λοιπόν πώς μπορούμε να διακρίνουμε την εμφάνιση υπερφαγικών επεισοδίων, προκειμένου να προχωρήσουμε και στην κατάλληλη αντιμετώπιση και θεραπεία.
Πότε η υπερφαγία ορίζεται ως διαταραχή; Πώς διακρίνεται από την περιστασιακή ή μη, κατανάλωση μεγαλύτερης ποσότητας τροφής από τη συνηθισμένη που καταναλώνει το άτομο;
«Αυτή η διαταραχή περιλαμβάνει επεισόδια υπερφαγίας, όπου το άτομο καταναλώνει μεγάλη ποσότητα τροφής, με το χαρακτηριστικό ότι χάνει την αίσθηση του ελέγχου. Επιπλέον, υπάρχει αυξημένο άγχος σε σχέση με τη διατροφή, τα επεισόδια συμβαίνουν τουλάχιστον δυο φορές την εβδομάδα και για τουλάχιστον με διάρκεια τριών μηνών. Τέλος, δε χρησιμοποιούνται εκκαθαριστικές μέθοδοι ή ασιτία» εξηγεί ο κ. Χρονόπουλος αναφορικά με τα χαρακτηριστικά της εν λόγω διαταραχής.
Ποια τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που εμφανίζουν επεισόδια;
Σύμφωνα με τον κ. Χρονόπουλο, «στη συμπεριφορά του ατόμου παρατηρούνται ταυτόχρονα 2 ή 3 από τις εξής συνήθειες:
- Φαγητό στα κρυφά
- Κατανάλωση τροφής μέχρι την αίσθηση της δυσφορίας
- Κατανάλωση τροφής πιο γρήγορα από το συνηθισμένο
- Κατανάλωση τροφής, χωρίς την αίσθηση της πείνας
- Ενοχές ή άγχος μετά το υπερφαγικό επεισόδιο.
Πώς ξεκινούν συνήθως τα υπερφαγικά επεισόδια;
«Συνήθως είναι επακόλουθο δίαιτας. Για κάποιους άλλους, όμως, το φαγητό χρησιμεύει ως ένα συναισθηματικό εργαλείο για την αντιμετώπιση του στρες, της λύπης ή για την αποφόρτιση μιας δύσκολης ημέρας. Η κατανάλωση τροφής όταν αντιμετωπίζουμε κάποια συναισθηματική δυσκολία μπορεί να λειτουργήσει καταπραϋντικά, αλλά όταν αυτό συμβαίνει συνέχεια και με κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων φαγητού, τότε ξεκινούν οι τύψεις και οι αρνητικές σκέψεις. Το αρνητικό συναίσθημα που βιώναμε επιστρέφει με την ίδια ή με άλλη μορφή και τότε ξεκινά ο φαύλος κύκλος της συναισθηματικής υπερκατανάλωσης τροφής».
Σε τι διαφέρει από άλλες διαταραχές;
Στο σημείο αυτό είναι χρήσιμο να τονίσουμε πως η υπερφαγία διαφέρει από άλλες διαταραχές, όπως π.χ. την βουλιμία, καθώς στη δεύτερη, το άτομο εμφανίζει αντισταθμιστικές συμπεριφορές, όπως είναι ο εμετός ή η χρήση καθαρκτικών. Εξαιτίας αυτού, τα άτομα με υπερφαγικά επεισόδια παλεύουν συνεχώς και με το αυξημένο βάρος.
Πού πρέπει να απευθυνθεί κάποιος που εμφανίζει συμπτώματα;
«Όπως όλες οι διατροφικές διαταραχές, έτσι και η υπερφαγία αντιμετωπίζεται με την βοήθεια ειδικού ψυχικής υγείας σε συνδυασμό με διατροφολόγο. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει το άτομο να αναγνωρίσει τα συμπτώματα, να καταλάβει ότι αυτή η κατάσταση δεν βοηθά τη ζωή του και να απευθυνθεί στους ειδικούς» καταλήγει ο Κλινικός Διατροφολόγος.
Για τη δική της εμπειρία με τα υπερφαγικά επεισόδια, που έκαναν την εμφάνισή τους το 2016, μιλά η Αφροδίτη Κράβαρη.
Όλα ξεκίνησαν όταν ήμουν «πολύ βαθιά μέσα στην ανορεξία», όπως εξομολογείται η Αφροδίτη, για την εποχή που είχε φτάσει να ζυγίζει μόλις 44 κιλά.
«Όλη αυτή η στέρηση φαγητού με την νευρική ανορεξία, κάποια στιγμή ξέσπασε. Η περίοδος εκείνη ήταν από μόνη της ζοφερή. Προσπαθούσα να διαχειριστώ ισχυρά συναισθήματα που έβγαιναν στην επιφάνεια όπως άγχος, φόβος, ατέρμονη θλίψη, απελπισία. Οπότε ήταν σίγουρα συνδυασμός των δύο, δηλαδή πείνας και συναισθημάτων που έβρισκαν διέξοδο στο φαγητό. Μου πήρε πολύ καιρό να τα διαχωρίσω, να καταλάβω πότε πεινάω, πότε τρώω συναισθηματικά, πότε συμβαίνουν παράλληλα και τα δυο».
«Ακόμα θεωρώ ότι δεν το πιστεύουν αλλά αυτή είναι η αλήθεια»
«Μετά την ανορεξία έβαλα απότομα κιλά λόγω των υπερφαγικών επεισοδίων, κάτι το οποίο με έκανε να νιώθω άσχημα. Έτρωγα ασύλληπτες ποσότητες. Από την άλλη, οι γονείς μου, χαρούμενοι που επιτέλους έβαλα κιλά μετά την ανορεξία, δεν είχαν ιδέα για το τι περνούσα και με επιβράβευαν. Η κύρια ανησυχία όλων ήταν η επανάκτηση του βάρους μου στο φυσιολογικό. Εστίαζαν σ’ αυτό και δεν έδιναν βάση στο πώς αυτό μπορεί να προκύπτει. Κρατούσα επτασφράγιστο μυστικό το τι περνούσα ψυχικά. Κρυβόμουν πολύ καλά, οπότε όταν μίλησα για την υπερφαγία, όλοι ξαφνιάστηκαν. Ακόμα θεωρώ ότι δεν το πιστεύουν αλλά αυτή είναι η αλήθεια.
«Σκεφτόμουν, τί θα έκανε ένας απλός άνθρωπος;»
«Κάτι που έχω συνέχεια στο μυαλό μου είναι, τί θα έκανε ένας άνθρωπος που δεν έχει περάσει κάτι παρόμοιο; Θα έτρωγε κανονικά αυτό που θα ήθελε και θα λιγουρευόταν; Τις περισσότερες φορές, όταν γυρνούσα από έξοδο εμφάνιζα επεισόδιο. Γιατί έξω θα έτρωγα κάτι πολύ απλό, όπως μία σαλάτα, και δε θα είχα αγγίξει τίποτα από όσα θα είχε παραγγείλει η παρέα».
Ψυχοθεραπεία: Η αρχή της ίασης
Φέτος κλείνω 3 χρόνια απ’ όταν αποφάσισα να μπω βαθιά στο πρόβλημα μέσω της ψυχοθεραπείας. Η δουλειά που έχει γίνει είναι αξιοθαύμαστη. Αναμοχλεύω τα γεγονότα και αν με ρωτούσες πριν 3 χρόνια ακριβώς αν πίστευα ότι θα έτρωγα αυτό που επιθυμούσα, αυτό που είχα όρεξη, ό,τι και η παρέα μου, δε θα το πίστευα ποτέ!
«Τον χειμώνα εμφάνισα μικροεπεισόδια μετά από πολλούς μήνες. Παρόλα αυτά έχω μάθει να τα διαχειρίζομαι και να πηγαίνω παρακάτω και αυτό είναι το μεγαλύτερο μάθημα, όχι να προσπαθείς να τα αποτρέψεις, αλλά αν συμβούν για τον χ, ψ λόγο, να μπορείς να πας παρακάτω γιατί ανθρώπινο είναι μέσα σε μια δύσκολη καθημερινότητα, συναισθηματικά να ξεσπάμε στο φαγητό κάποιες φορές ως άμεση πηγή ευχαρίστησης. Έχω μάθει να μην κατακεραυνώνω τον εαυτό μου, να μην τον τιμωρώ σε τέτοιες περιπτώσεις, ίσα-ίσα να τον αγκαλιάζω και να πηγαίνω παρακάτω. Άλλωστε ο φόβος του «α, να μη μου συμβεί, να μη μου συμβεί» γυρνάει μπούμερανγκ».
Η διατροφολόγος μου είπε «πήγαινε φάε ένα μπέργκερ»
«Σε όλη αυτήν την διαδικασία είναι σημαντικό να μην στερείσαι κάποιο φαγητό, γιατί αν στερείσαι θα ξεσπάς. Κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπείας εμφάνισα επεισόδιο και ένιωσα τύψεις. Όταν λοιπόν ρώτησα τη διατροφολόγο μου τι να κάνω, εκείνη μου απάντησε “πήγαινε φάε ένα μπέργκερ”. Μου είπε ότι μόνο έτσι θα κλείσει ο κύκλος. Αν κλείσει και το κομμάτι της στέρησης.»
