Το κόπκιτ, οι πύραυλοι, τεχνολογίες και καινοτομίες
Ο Άντονι Κουίν, η Miss USA 1964, οι αστροναύτες και η τιμώμενη χώρα
Αστροναύτες, πύραυλοι, μαγικά σπίτια, αεροσκάφη, πυρηνική ενέργεια και νέες τεχνολογίες ξαφνιάζουν τους επισκέπτες της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, σε μια περίοδο που η Ελλάδα βγαίνει από τον εμφύλιο και μαζεύει τα κομμάτια της από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η παρουσία των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής στη μεταπολεμική ΔΕΘ φαντάζει σαν ταινία του Hollywood, καθώς έχει να επιδείξει καινοτομίες για την καθημερινή ζωή των Αμερικανών, που η Ελλάδα τότε ούτε που μπορούσε να φανταστεί.
Το όραμα του εμπνευστή της ΔΕΘ, Νικόλαου Γερμανού, το 1925, φαίνεται στη διάρκεια των χρόνων να διαμορφώνει τη Θεσσαλονίκη σε παγκόσμια πόλη που συγκεντρώνει κάθε χρόνο το ενδιαφέρον όλου του κόσμου όχι μόνο σε νέες τεχνολογίες και προϊόντα, αλλά και σε σημαντικές προσωπικότητες.
Η «χρυσή» εποχή: Η συμμετοχή των ΗΠΑ σηματοδοτεί τη χρυσή περίοδο για τη ΔΕΘ 1951 -1974.
Η Ελλάδα αδύναμη, σε μια ασταθή πολιτική περίοδο, κατά τη διάρκεια της 17ης ΔΕΘ το 1952, παρακολουθεί σε έναν τεράστιο εκθετήριο χώρο περίπου 1200 τ.μ, στο νότιο τμήμα του εκθεσιακού κέντρου μέσα σε 4 ρυμουλκούμενα βαγόνια, την κινητή έκθεση του ΝΑΤΟ. Με τη μεγάλη επιγραφή στην είσοδο του περιπτέρου «Η Ελλάς στο Ατλαντικό Σύμφωνο», το ΝΑΤΟ είχε στόχο να παρουσιάσει τη θέληση των κρατών της ατλαντικής κοινότητας για ειρήνη, ελευθερία και ανεξαρτησία.
Προηγήθηκε το 1951 η συμμετοχή της Υπηρεσίας Πληροφοριών παρά την εν Ελλάδι Αμερικανική Αποστολή της Διοικήσεως Οικονομικής Συνεργασίας, που με κινηματογραφικές προβολές, διανομή εντύπων και διοργάνωση μουσικών προγραμμάτων, παρουσίασε στους επισκέπτες το έργο που συντελούσε στην Ελλάδα. Εκείνη τη χρονιά ο αρχηγός της εν Ελλάδι αποστολής του σχεδίου Μάρσαλ, Ρότζερ Λαπάμ, μίλησε σε εκπροσώπους βιομηχάνων, εργατών και αγροτών στο αμερικανικό θέατρο εντός της ΔΕΘ.
Η «μαγική χείρα», το «μαγικό σπίτι» και ο Αμερικανός αγρότης
Η «μαγική χείρα» το 1954 παρουσιάζει στη ΔΕΘ, σε ειδικό περίπτερο για τα είδη της ατομικής ενέργειας, τον τρόπο που οι επιστήμονες κάνουν πειράματα από μακριά χωρίς να έχουν επαφή με τη ραδιενέργεια. Η αμερικανική κουζίνα στο ίδιο περίπτερο τίθεται σε πλήρη λειτουργία, ενώ το κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να δουν για πρώτη φορά τον εαυτό τους στην οθόνη.
Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να ξαφνιάζουν ευχάριστα τους επισκέπτες και η παρουσία τους στη ΔΕΘ προκαλεί τον θαυμασμό με τις καινοτομίες και τις νέες τεχνολογίες. Το 1955 παρουσιάστηκε συσκευή τηλεόρασης για διδασκαλία εκτός χειρουργείου στους φοιτητές, οι οποίοι μπορούσαν να παρακολουθήσουν με κάθε λεπτομέρεια και την παραμικρή κίνηση. Παράλληλα, η ζωή του Αμερικανού αγρότη επιδεικνύει πρότυπα αγροκτήματα σε μικρογραφία αλλά και την πρόοδο της Αμερικής στην πυρηνική επιστήμη και τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Την ίδια χρονιά στις 4 Σεπτεμβρίου γιορτάζεται στο αμερικανικό περίπτερο η «Αμερικανική Ημέρα Εργασίας», με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, να αναφέρει «…χαρακτηρίζοντας τα εκθέματά μας “Καρποί της Ελευθερίας”, αναγνωρίζουμε μετ΄ ευγνωμοσύνης την προς την Ελλάδα οφειλήν μας δια το δώρον της Δημοκρατίας».
Το «μαγικό σπίτι» έρχεται στη ΔΕΘ το 1957, παρουσιάζοντας αυτοματισμούς που λειτουργούν με φωνητική εντολή, ενώ τα κύρια εκθέματα στην ειδική πρωτότυπη κατασκευή περιπτέρου από μεταλλικό σκελετό και πλαστική στέγη, παρουσιάζουν το υψηλό επίπεδο της καθημερινής αμερικάνικης ζωής, με συστήματα ηλιακής ενέργειας και οικιακής θέρμανσης.
Σε ένα περίπτερο έκτασης 5.000 τ.μ, το 1959, με τίτλο «Θεματική Αντίληψη», οι Αμερικανοί παρουσιάζουν θεματικά πεδία που αφορούσαν τον τουρισμό, τον αθλητισμό, την κηπουρική, την κτηνοτροφία και την ψυχαγωγία.
Ταξίδι στο διάστημα
Η δεκαετία του ’60 ταξιδεύει τη ΔΕΘ στο διάστημα. Οι Αμερικανοί αστροναύτες Gordon Cooper και Charles Conrad, που ταξίδεψαν στο διάστημα με το διαστημόπλοιο “Gemini”, επισκέπτονται την 30η ΔΕΘ, ενώ παράλληλα Σοβιετικοί αστροναύτες δίνουν και αυτοί δυναμική παρουσία.
Τα βλέμματα των επισκεπτών τραβούν το ομοίωμα του δορυφόρου «SYNKOM 2», ο θαλαμίσκος του διαστημοπλοίου «Σίγμα 7», με το οποίο ο αστροναύτης Ουόλτερ Σιρά πραγματοποίησε πτήση στην τροχιά της Γης στις 3 Οκτωβρίου του 1962, εκθέματα πυραύλων, διαστημόπλοιων καθώς και η διαστημική τροφή. Το πιο εντυπωσιακό όμως όλων ήταν το δείγμα σεληνιακού πετρώματος που συλλέχτηκε από το «Απόλλων 11» στην περιοχή της «Θαλάσσης της Ηρεμίας» τον Ιούλιο του 1969.
Νέες τεχνολογίες και προϊόντα
Η διαστημική εποχή της έκθεσης τελειώνει στην αρχή της δεκαετίας του ’70 και τη θέση της παίρνουν οι νέες τεχνολογίες και τα προϊόντα αιχμής, όπως όταν το 1975 παρουσιάζονται τα αεροσκάφη «Ντάγκλας», «Μπόινγκ» και «Λόκχιντ». Οι τεχνολογίες στον τομέα της ιατρικής και των ηλεκτρονικών υπολογιστών κυριαρχούν ως το 1977, που το περίπτερο των ΗΠΑ στεγάζεται σε χώρο 1.300τ.μ, στον οποίο συμμετέχουν 51 επιχειρήσεις. Τότε στο μήνυμά του ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζίμι Κάρτερ, σημείωνε: «Η έκθεσή σας, της Θεσσαλονίκης, έχει γίνει ξακουστή για την αρτιότητά της και συμβολίζει τον ρόλο της Ελλάδος στο διεθνές εμπόριο».
Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να λαμβάνουν μέρος στην έκθεση ως το 2008. Στην 73η ΔΕΘ για πρώτη φορά μετά από παρουσία πολλών ετών, οι ΗΠΑ δεν συμμετέχουν μέσω του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου, δηλώνοντας ότι πλέον έχει μειωμένο εμπορικό ενδιαφέρον.
Οι ΗΠΑ τιμώμενη χώρα στην 83η ΔΕΘ
Φέτος στην 83η ΔΕΘ, οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής επιστρέφουν δυναμικά και η ΔΕΘ –Helexpo τούς υποδέχεται ως τιμώμενη χώρα. Στο επίκεντρο της αμερικανικής παρουσίας θα βρεθεί η υψηλή τεχνολογία, ενώ κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης θα παρουσιαστούν καινοτομίες επιχειρήσεων από τις ΗΠΑ, που εκτίθενται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και ίσως και στην Ευρώπη. Οι αμερικανικές επιχειρήσεις που θα συμμετάσχουν θα προέρχονται από τους κλάδους της τεχνολογίας, της υγείας, της εκπαίδευσης, της ενέργειας κ.ά.
Τη συμμετοχή των ΗΠΑ θα πλαισιώσουν σειρά παράλληλων εκδηλώσεων, μεταξύ των οποίων επιχειρηματικά fora καθώς και πολιτιστικές και άλλες εκδηλώσεις.
Ήδη έχουν ανταποκριθεί και θα είναι παρόντες στην έκθεση αμερικανικοί επιχειρηματικοί κολοσσοί, όπως η Microsoft, η Coca-Cola, η Google και η Cisco, ενώ και άλλοι ισχυροί βιομηχανικοί όμιλοι, όπως η Lockheed Martin, καθώς και μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις όπως η Intralot, έχουν ανταποκριθεί στην πρόσκληση για συμμετοχή στην 83η ΔΕΘ στο πλαίσιο της Τιμώμενης Χώρας. Παρών θα είναι ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ, Wilbur Ross.
«Η παρουσία των ΗΠΑ για πολλά χρόνια υπήρξε πολύ σημαντική, φέρνοντας την τεχνολογία και την καινοτομία στη ΔΕΘ. Κάτι αντίστοιχο θα γίνει και φέτος, που εστιάζει και πάλι στην τεχνολογία, προβάλλοντάς την στο μέλλον. Θα δούμε πράγματα που δεν τα έχουμε συναντήσει μέχρι σήμερα, ούτε εμείς αλλά ούτε και η Ευρώπη» επισημαίνει ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΘ –HELEXPO, Κυριάκος Ποζρικίδης, και συγγραφέας του βιβλίου «Ιστορίες της ΔΕΘ», 2013, εκδότης ΔΕΘ-HelexpoA.E, στο οποίο και βασίστηκε το αφιέρωμα του ThessHistory στη διαχρονική παρουσία των ΗΠΑ στη ΔΕΘ.
Δείτε φωτογραφικό αφιέρωμα:
1952: η Ελλάς στο Ατλαντικό Σύμφωνο
1955: Το περίπτερο των ΗΠΑ στη ΔΕΘ
1963 : Έκθεση αυτοκινήτου
1963: Το κόπκιτ του διαστημικού αεροσκάφους «Σίγμα 7»
1964: Η Μις USA το 1964 στη ΔΕΘ
1965: Οι αστροναύτες Cooper και Conrad επισκέφθηκαν τη ΔΕΘ το 1965
1985: Το περίπτερο των ΗΠΑ τη χρονιά του 1985
Lyndon Johnson: ο 36ος πρόεδρος των ΗΠΑ, Lyndon Johnson, συνομιλεί με τους επισκέπτες της ΔΕΘ
Quinn: Ο υπέροχος Άντονι Κουίν, ο κινηματογραφικός Ζορμπάς, με την παρέα του
