Ζει ζει ο Τεμπονέρας ζει
με Πέτρουλα, Λαμπράκη μας οδηγεί
Το όνομά του φωνάζουν χιλιάδες διαδηλωτές έχοντάς τον ταυτίσει με τους αγώνες για τη δωρεάν και δημόσια Παιδεία. Τον λέγαν Νίκο Τεμπονέρα, ήταν καθηγητής Mαθηματικών, και μια μέρα σαν τη σημερινή θα έπεφτε νεκρός από τον σιδερολοστό του (παρα)κράτους.
Το πολυνομοσχέδιο -κόλαφος
Ήδη από το φθινόπωρο του 1990, όταν η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη με υπουργό παιδείας τον Βασίλη Κοντογιαννόπουλο, ανακοίνωσε το πολυνομοσχέδιο για τη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση, θύελλα αντιδράσεων είχε προκληθεί στους κόλπους της μαθητικής και φοιτητικής κοινότητας.
Το πολυνομοσχέδιο προέβλεπε, μεταξύ άλλων, τη λειτουργία ιδιωτικών ΑΕΙ, την κατάργηση των δωρεάν συγγραμμάτων, την επιβολή χρονικού ορίου φοίτησης, τον περιορισμό του πανεπιστημιακού ασύλου, την κατάργηση των αδικαιολόγητων απουσιών, την επιβολή ομοιόμορφης ενδυμασίας.
Οι αντιδράσεις
Πάνω από το 70% των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της χώρας τελούσαν υπό κατάληψη στα μέσα του Δεκέμβρη του 1991 ενώ τα συχνά και μαζικότατα συλλαλητήρια στους δρόμους των μεγάλων πόλεων ήταν καθημερινά.
Το δεκαπενθήμερο των Χριστουγέννων δεν εκτόνωσε τη λαϊκή οργή, όπως ανέμενε η κυβέρνηση, αλλά ούτε και η ανακοίνωση του υπουργού Παιδείας για προσωρινό «πάγωμα» του πολυνομοσχεδίου.
Η καταστολή
Με το άνοιγμα των σχολείων Οι εγκύκλιοι του ΥΠΕΠΘ προς τους διευθυντές των κατειλημμένων σχολείων ήταν σαφείς: τα σχολεία ν’ ανοίξουν με οποιοδήποτε τρόπο, τα μαθήματα να συνεχίσουν πάραυτα, και να κρατηθεί κανονικά απουσιολόγιο.
Στα κατασταλτικά -τιμωρητικά μέτρα της κυβέρνησης, ο λαός απάντησε ακόμα πιο οργανωμένα και δυναμικά, με ομάδες περιφρούρησης έξω από τα σχολεία, κοινά συντονιστικά μαθητών-φοιτητών, και την ΕΛΜΕ (Ένωση Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης) να στέκεται αλληλέγγυα στο πλευρό των διαδηλωτών.
Βίντεο-ντοκουμέντο της εποχής
Οι «Κένταυροι» της ΟΝΝΕΔ
Η ΟΝΝΕΔ (Οργάνωση Νέων Νέας Δημοκρατίας) από την πρώτη στιγμή έκανε σαφή την υπονομευτική στάση της απέναντι στον πανεκπαιδευτικό αγώνα που ήταν σε εξέλιξη. Οι «ομάδες κρούσης» της δρούσαν απροκάλυπτα τραμπουκίζοντας όσους συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις.
Το απόγευμα της 7ης Ιανουαρίου στην Πάτρα, οι «Κένταυροι», ομάδα κρούσης με επικεφαλής τον Γιάννη Καλαμπόκα, ξεκίνησε επιχείρηση για την ανακατάληψη των σχολείων της πόλης. Ήταν εξοπλισμένοι με τσεκούρια, καδρόνια και λοστούς.
Πρώτη τους στάση ήταν στο Πολυκλαδικό Πάτρας, όπου στεγάζονταν και τα γραφεία της ΕΛΜΕ. Εκεί, έλαβαν τόπο εκτενή επεισόδια μεταξύ ΟΝΝΕΔιτών και καθηγητών.
Στα Ψηλά Αλώνια
Οι ΟΝΝΕΔίτες συνέχισαν προς το 3ο & 7ο Γυμνάσιο-Λύκειο στην περιοχή Ψηλά Αλώνια όπου κατάφεραν να μπουν στο εσωτερικό του σχολείου, ξυλοκοπώντας και εκδιώχνοντας τους μαθητές που βρίσκονταν μέσα.
Η είδηση κυκλοφόρησε ταχύτατα με πλήθος αλληλέγγυου κόσμου να συρρέει στο σχολείο. Τα ραδιόφωνα της πόλης κάναν λόγο για «ταραχές στο σχολικό συγκρότημα της πλατείας Βουδ» και ερωτήματα προκαλεί το γεγονός ότι η αστυνομία άργησε δραματικά να επέμβει.
Το χτύπημα
Μέλη της ΕΛΜΕ, με τον Νίκο Τεμπονέρα μέσα σ’ αυτούς, έφτασαν στο σχολείο και πλησιάζοντας στην πόρτα, ΟΝΝΕΔίτες τους επιτέθηκαν λυσσαλέα με καρέκλες και λοστούς.
Ο Τεμπονέρας σωριάστηκε αιμόφυρτος μετά από χτύπημα με σιδερολοστό στο κεφάλι ενώ οι δράστες τράπηκαν σε φυγή. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο «Αγ. Ανδρέας» με σοβαρές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, και από εκεί στο Πανεπιστημιακό νοσοκομείο του Ρίου, όπου ανακοινώθηκε και ο θάνατος του. Αργότερα αποδείχθηκε ότι ήταν ο ίδιος ο Καλαμπόκας ο δολοφόνος.
Σύμβολο
Η κηδεία του Νίκου Τεμπονέρα στις 8 Γενάρη 1991 μετατράπηκε σε μαζικό συλλαλητήριο καταδίκης της κυβερνητικής πολιτικής. Οι μέρες που ακολούθησαν συνοδεύτηκαν από ογκώδεις διαδηλώσεις και άγρια καταστολή από την αστυνομία που θα κορυφωνόταν στις 10 Ιανουαρίου με τραγικό απολογισμό.
Για την ιστορία, ο υπουργός Παιδείας παραιτήθηκε, ανέλαβε νέος υπουργός ο Γ. Σουφλιάς ο οποίος και απέσυρε το πολυνομοσχέδιο. Για τον θάνατο του Νίκου Τεμπονέρα καταδικάστηκε ο Γιάννης Καλαμπόκας ο οποίος μετά από εφτά χρόνια αφέθηκε ελεύθερος συνεχίζοντας τη ζωή του σε διευθυντική θέση σε παράρτημα της Εθνικής Τράπεζας στο Βόλο.
