Η πλατεία που περπατήθηκε από εκατομμύρια κόσμου, που έζησε μεγάλες πολιτικές στιγμές και ομιλίες, έγινε σημείο συνάντησης για χιλιάδες ζευγάρια, τραγουδήθηκε, αγαπήθηκε, έγινε τόπος έλξης, «φωνάζει» ότι χρειάζεται «λίφτινγκ». Η συζήτηση για ανάπλαση μόλις ξεκίνησε.
Ολοκληρώθηκε ο διαγωνισμός για την ανάπλαση του άξονα και της πλατείας Αριστοτέλους. Δεκατρείς συμμετοχές, τρία βραβεία, τρεις ισόποσες εξαγορές. Η πρόταση που κέρδισε ομόφωνα το πρώτο βραβείο της κριτικής επιτροπής του διεθνούς διαγωνισμού τον οποίο προκήρυξε ο Δήμος Θεσσαλονίκης, προσδίδει στην Αριστοτέλους μια νέα ταυτότητα που σέβεται το παρελθόν και την ίδια ώρα στρέφεται στο μέλλον.
«Ήλθε η στιγμή να μιλήσουμε για τη νέα Αριστοτέλους, που σηματοδοτεί μια νέα εποχή για την πόλη μας με αισιοδοξία και φιλοδοξίες. Αναβαθμίζουμε μια από τις πιο γνωστές πλατείες της Ευρώπης, αλλάζοντας την εικόνα της Θεσσαλονίκης στον κόσμο» ανέφερε μεταξύ άλλων σε δήλωσή του ο δήμαρχος Κωνσταντίνος Ζέρβας.
Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΠΟΥ ΚΕΡΔΙΣΕ
Στην πρόταση που έλαβε ομόφωνα το πρώτο βραβείο, η Αριστοτέλους, μέσα από μια καθαρή οργάνωση χαράξεων και υλικών της νέας δαπεδόστρωσης, μετασχηματίζεται σε άξονα περιπάτου μητροπολιτικού χαρακτήρα, με το σύνολο της κεντρικής ζώνης να αποδίδεται στους πεζούς. Ίχνη του παλαιού ιστού της πόλης, πριν την πυρκαγιά του 1917, ενσωματώνονται στον σχεδιασμό ως «νήματα μνήμης», που προβάλλονται στο έδαφος διακριτικά.
Με μια σύγχρονη αρχιτεκτονική προσέγγιση δημιουργείται μια νέα ιδιαίτερη ταυτότητα στις δύο πλατείες που οριοθετούν τη διασύνδεση της περιοχής μελέτης με την πόλη και τη θάλασσα:
1. Η νέα Πλατεία Αριστοτέλους μετασχηματίζεται σε «καθρέπτη της πόλης», που ανακλά διαφορετικές εκδοχές της ανάλογα με την εποχή, την ώρα και τις δράσεις που υποδέχεται. Ένα ελαφρά υποβαθμισμένο κεντρικό τμήμα, που επισημαίνεται με διαφορετική δαπεδόστρωση, δύναται να πάρει διαφορετικές μορφές. Παραμένοντας στεγνό εξασφαλίζει τη βασική λειτουργία της πλατείας ως «σκηνής» πρόσφορης για εκδηλώσεις κατά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, ενώ σημειακοί εκτοξευτήρες νερού μπορούν να τη μετασχηματίσουν, δημιουργώντας ένα σύννεφο τεχνητού δροσισμού και παιχνιδιού κατά τους θερμούς μήνες ή ένα λεπτό φιλμ νερού που λειτουργεί ως ανακλαστική επιφάνεια, διπλασιάζοντας τα είδωλα των κτιρίων.
2. Από την πλευρά της οδού Εγνατίας η νέα πλατεία προτείνεται ως «το δωμάτιο με φοίνικες», όπου υψίκορμοι φοίνικες σε αυστηρό γεωμετρικό κάναβο προσφέρουν μια φυσική οροφή σκίασης και
ανεμπόδιστη θέα προς τον άξονα της Αριστοτέλους, τη θάλασσα και τον Όλυμπο.
Μια ενιαία βατή επιφάνεια από πατημένο χώμα και χαμηλές φυτεύσεις με καθιστικά εξασφαλίζουν την ομαλή μετάβαση από την όχληση της Εγνατίας στο πεζοδρομημένο τμήμα της πόλης. Το άγαλμα του Αριστοτέλη προτείνεται να μεταφερθεί αξονικά μπροστά από το άλσος, βλέποντας προς τη θάλασσα.
Παράλληλα, επιμέρους ενότητες–«δωμάτια» δημιουργούν τοπικές διαφοροποιήσεις στον υπόλοιπο άξονα, οι οποίες συσχετίζονται με τα επιμέρους χαρακτηριστικά της περιβάλλουσας περιοχής. Είναι: 1.
Το δωμάτιο του νερού – Εφήμερη αγορά (Βατικιώτου – Ερμού). 2. Το δωμάτιο με τις Μανόλιες (Ερμού – Βασιλέως Ηρακλείου). 3. Το δωμάτιο του χρόνου – Εφήμερη γλυπταποθήκη (Βασιλέως Ηρακλείου – Τσιμισκή). Το τμήμα αυτό ενσωματώνει το διατηρητέο ρολόι επί της Τσιμισκή, που ανασχεδιάζεται. 4. Το κατώφλι της πλατείας Αριστοτέλους (Τσιμισκή – Μητροπόλεως).
ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΧΑΣΤΟΥΝ ΣΤΑ ΣΥΡΤΑΡΙΑ
Αξιόλογες ιδέες και προτάσεις για την Αριστοτέλους που θέλουμε στο μέλλον έχουν και οι άλλες δύο προτάσεις που έλαβαν το δεύτερο και το τρίτο βραβείο.
Η ThessNews προτείνει στοιχεία από τις δύο προτάσεις που δεν πρέπει να ξεχαστούν στα συρτάρια. Άλλωστε η τελική μελέτη και πρόταση μπορεί να συγκεράσει απόψεις όπως και να απορρίψει στοιχεία της βραβευθείσας πρότασης.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο νυχτερινός φωτισμός (φωτό) που προτείνει η ομάδα που πήρε το τρίτο βραβείο. Εστιάζει στην ανάδειξη των κιόνων και των αψιδωτών περασμάτων στο ισόγειο επίπεδο, και των αψιδωτών εσωτερικών εξωστών στους άνω ορόφους.
Τα φωτιστικά του συνόλου των κτιρίων θα είναι διαχειρίσιμα ως προς την έντασή τους, ώστε να δίνεται η δυνατότητα λειτουργίας εξοικονόμησης ενέργειας. Ειδικά για τις όψεις των κτιρίων της πλατείας Αριστοτέλους προβλέφθηκε σενάριο λειτουργίας με αφορμή την ηλιακή δύση ακολουθώντας την χρωματική παλέτα της σκέδασης του ηλιακού φωτός, καθώς και σενάριο εορταστικού φωτισμού. Τα φωτιστικά ιστού που επιλέχθηκαν για την πλατεία Αριστοτέλους, έχουν δυνατότητα σεναρίων με δημιουργία φωτεινών πάτερν στο δάπεδο (εορταστικός φωτισμός).
Στο δεύτερο βραβείο εξαιρετική ιδέα είναι ο κυκλικός, εσωστρεφής κήπος (φωτό) με έντονη φύτευση στο πάνω άκρο του άξονα που υπενθυμίζει την ύπαρξη του φυσικού στοιχείου μέσα στην αστικότητα του άξονα.
Παράλληλα δημιουργεί μία σχέση αντίστιξης με την τετράγωνη πλατεία στο κάτω άκρο της επέμβασης. Από τη μία ο κύκλος που στρέφεται προς το εσωτερικό του, περικλείει το πράσινο και αφήνει τον έξω χώρο σχεδόν άδειο και κενό – φέρνει κατά μία έννοια το έξω-μέσα. Από την άλλη το τετράγωνο, κενό στο εσωτερικό του, αφήνει το φυσικό στοιχείο εκτός του να το περιβάλει.
Σηματοδοτούν και τα δύο την αρχή και το τέλος μίας κίνησης και μίας πορείας, μόνο που οι θέσεις αυτές, της αφετηρίας και του τερματισμού, μπορούν να εναλλάσσονται.
Το πρώτο βραβείο έλαβε η Ομάδα Μελέτης: ΑΡΙΑΔΝΗ ΒΟΖΑΝΗ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΦΑΝΟΥ (Αρχιτέκτονες Μηχανικοί) και οι συνεργάτες: Γρηγόρης Βουτουφιανάκης – Πετρόπουλος, Θεοδοσία Ευδωρη Παναγιωτοπούλου (αρχιτέκτονες), Γιώργος Ρέτσος (φοιτητής αρχιτεκτονικής).
Το δεύτερο βραβείο έλαβε η Ομάδα Μελέτης: ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΟΥΡΔΟΥΚΗΣ, ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΤΡΙΦΩΝΙΔΟΥ, (Αρχιτέκτονες Μηχανικοί) και οι συνεργάτες: Ευαγγελία Παπασπύρου, Χρυσούλα Τσαουσίδου, Ιωάννης Αντωνιάδης, Μαρίνα Νέστωρα (φοιτητές αρχιτεκτονικής).
Το τρίτο βραβείο έλαβε η ομάδα Μελέτης: ΕΥΘΥΜΙΑ ΚΑΡΥΩΤΗ (αρχιτέκτων μηχανικός), ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΖΕΡΒΑΣ (πολιτικός μηχανικός), ΑΘΗΝΑ ΣΙΒΗ (ηλεκτρολόγος Μηχανικός) και οι συνεργάτες: Ελένη Σαμαρά (αρχιτέκτων μηχανικός), Θωμάς Παντελής (πολιτικός & τοπογράφος μηχανικός) και οι φοιτητές
αρχιτεκτονικής: Φάνης Γεωργιάδης, Ελένη Αντωνιάδου, Ελένη Λαζαρίνα, Σωτήριος Γρηγορόπουλος.
Σύμβουλοι οι Κρίστα Λήβεν Αντωνίου (βιολόγος), Αλέξανδρος Λαμπράκης (συγκοινωνιολόγος) Άγγελος Παπαγεωργίου (αρχιτέκτων).
Σε ειδική εκδήλωση ο Δήμος Θεσσαλονίκης θα απονείμει τα τρία βραβεία συνολικής αξίας 125.488 € (με ΦΠΑ) και τις τρεις ισόποσες εξαγορές αξίας 5.580 € (με ΦΠΑ) η καθεμία. Για τη χρηματοδότηση της μελέτης ανάπλασης του μνημειακού άξονα της Αριστοτέλους ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση από το Υπουργείο Τουρισμού.
