ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΥΘΟΣ || mythos@eroticos.gr
Ηθοποιός και σκηνοθέτης. Επέλεξε να «πηγαίνει» ο ίδιος τη ζωή και αναλαμβάνει το κόστος. Οι φίλοι του τον περιγράφουν σεμνό, ταπεινό, τίμιο και γενναιόδωρο. Ο Γιάννης Μπέζος μιλάει ανοιχτά για την κατάσταση στην Ελλάδα, τη νέα του παράσταση και ξεκαθαρίζει τις πρόσφατες δηλώσεις του
Με αφορμή τη μουσική παράσταση «Τα τραγούδια που χάιδεψε ο χρόνος…» στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, ισχύει ο τίτλος; Τα τραγούδια μένουν;
Από τη στιγμή που τα λέμε, τα θυμόμαστε και τα ανακαλούμε αυτά τα τραγούδια, ναι, τα χαϊδεύει ο χρόνος. Ενώ άλλα τα έχει ξεχάσει. Δεν είναι μόνο νοσταλγικά, τα καλά πράγματα στην τέχνη δεν συνομιλούν με τον καιρό, συνομιλούν με τον χρόνο. Μπορούμε όλοι να τα χρησιμοποιήσουμε σαν να γράφτηκαν χθες. Τα καλά πράγματα δεν έχουν ηλικία. Κι αυτές οι μελωδίες, με τέτοιους στίχους μέσα, έχει αποδειχθεί ότι δεν έχουν ηλικία. Όταν ενδιαφέρονται όλοι γι’ αυτά, όταν μας θυμίζουν και μας αποκαλύπτουν κάτι από τον εαυτό μας, θα είναι πάντα ζωντανά.
Εσείς τι νοσταλγείτε;
Τα νιάτα μου. Αυτό που νοσταλγούν όλοι που είναι μεγαλύτερης ηλικίας. Είναι αυτό που λέμε «παλιά ήταν καλύτερα»…
Νομίζω, βέβαια, ότι αυτό το λένε και οι νέοι σήμερα…
Όταν είσαι νέος, δεν σε νοιάζουν αυτά ή απλά δεν βλέπεις αυτά που συμβαίνουν δίπλα σου. Όταν μαζεύονται τα χρόνια και συσσωρεύεται η εμπειρία, παίρνεις και κάποιες αποστάσεις από τα γεγονότα και καταλαβαίνεις ότι σχεδόν πάντα ίδια ήταν τα πράγματα. Οι νέοι τώρα έχουν μια πρόκληση μπροστά τους. Τη μεγάλη κρίση, η οποία δεν είναι μόνο οικονομική, είναι μια κρίση γενικότερη. Υπάρχει και μια παγκόσμια κρίση που μας ταλανίζει, βλέπετε ότι οι πολιτισμοί συμπλέκονται. Αυτά όλα δημιουργούν μια εντός εισαγωγικών πολεμική κατάσταση. Από την οποία οι άνθρωποι, με όλες τις απώλειές τους, βγαίνουν πάντα κερδισμένοι στο τέλος. Κάτι νέο γεννιέται, μια ελπίδα, ένας νέος ορίζοντας. Τώρα είναι λίγο σκοτεινά τα πράγματα, αλλά λίγο – λίγο θα δημιουργηθεί.
Αισιόδοξα τα λέτε.
Δεν θα μπορούσα αλλιώς. Θα έπρεπε να κάνω άλλη δουλειά.
Η τέχνη στην κρίση;
Η τέχνη καλά θα κάνει να κάνει τη δουλειά της σωστά και να μη μιλάει πολύ. Δεν μιλάω για την τέχνη, οι ιερείς της τέχνης φταίνε. Οι οποίοι την εκμεταλλεύονται είτε για να πολιτικολογήσουν, είτε για να ρίξουν κανένα σύνθημα, είτε για να προβάλουν τον εαυτό τους. Η τέχνη από μόνη της δεν έχει τέτοια ανάγκη. Είναι μια αξία παγιωμένη. Πολλές φορές την εκμεταλλευόμαστε, άλλοτε τη χρησιμοποιούμε «αλά καρτ», αλλά οι άνθρωποι οι οποίοι ασχολούμεθα με αυτά καλό είναι σε αυτούς τους καιρούς να κάνουμε τη δουλειά μας σωστά, να ανεβάζουμε τον πήχη και να μιλούμε λιγότερο.
Οι άνθρωποι, ξέρετε, θέλουν να τους δίνεις το παράδειγμα, κακά τα ψέματα. Δεν θέλουν επιχειρήματα και λόγια. Από λόγια χορτάσανε. Καλό είναι λοιπόν να είμαστε παρόντες, όταν καλούμε τους συμπατριώτες μας να μας δούνε ή όταν βγαίνουμε στην τηλεόραση και απευθυνόμαστε σε εκατομμύρια μάτια, να έχουμε συναίσθηση πού βρισκόμαστε και τι κάνουμε. Και δια του παραδείγματος θα ακολουθήσουν ή θα εμπνευστούν ή θα γελάσουν ή θα συγκινηθούνε. Πάντως, πρέπει να παραδειγματίζουμε.
Δεν φοβάστε να μιλήσετε γενικά. Να εκτεθείτε.
Ποτέ δεν φοβήθηκα. Και είχα ευκαιρίες να μιλήσω. Το θέμα δεν είναι απλώς να μιλάς. Το θέμα είναι να πεις κάτι και να μετρήσει. Τώρα είναι οι εποχές που μιλούν όλοι. Βλέπετε με το διαδίκτυο τι συμβαίνει και με όλη αυτήν την επικοινωνία που υπάρχει. Η οποία δεν είναι επικοινωνία, είναι μια πράξη εκτόνωσης. Η επικοινωνία έχει άλλες απαιτήσεις. Θα περάσει όμως και αυτό.
Παρακολουθήσαμε τις προηγούμενες μέρες κάποιες δηλώσεις σας που προκάλεσαν όμως.
Αυτό θα ήθελα να το ξεκαθαρίσω. Για το θέμα της αμοιβής που τέθηκε, ξέρουν όλοι ότι αυτά είναι στη Διαύγεια. Δεν τίθεται τέτοιο θέμα και είναι αστείο να το συζητάμε, γι’ αυτό και απάντησα έτσι ειρωνικά. Δεν θα απαντούσα σε άλλη περίπτωση, αλλά επειδή πρόκειται για δημόσιο χρήμα, γι’ αυτό και το κάνω τώρα. Κατά καιρούς, ξέρετε, έχουν ακουστεί διάφορα αλλά όχι τέτοιου είδους, γιατί αυτό είναι συκοφαντικό. Μιλάμε για κιτρινισμό άνευ προηγουμένου. Η τηλεόραση έχει έναν όγκο θεατών τεράστιο σε σχέση με το διαδίκτυο. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι είναι αφελείς, άλλοι που παραμυθιάζονται, που αγανακτούν από το πρωί μέχρι το βράδυ. Τους ανθρώπους τους δικαιολογώ. Δεν με ενοχλεί, να σας πω την αλήθεια. Δεν μου αρέσει αλλά δεν κατηγορώ κανέναν γι’ αυτό. Αλλά αυτοί που κάνουν τη δουλειά τους δημόσια με εικόνα από την τηλεόραση έχουν μια μεγάλη ευθύνη.
Είναι λογικό, βέβαια, σε μια Ελλάδα που τραβάει όλο αυτό το ζόρι να υπάρχουν τέτοιες αντιδράσεις.
Ήτανε δηλώσεις του καλοκαιριού σε μια παράσταση τότε και το χρησιμοποιήσανε τώρα. Γιατί απλά θέλανε να λαϊκίσουν. Είναι και άλλα θέματα από πίσω. Επειδή θέλουν να χτυπήσουν και την ΕΡΤ. Υπάρχουν πίσω από αυτό θέματα πολιτικά. Εάν δεν ήταν θέμα δημοσίου χρήματος, θα ήταν φαιδρό. Αλλά επειδή εδώ είναι συκοφαντικό και πρόκειται για την ΕΡΤ, γι’ αυτό και ασχολούμαι. Ήδη η ΕΡΤ τούς είπε για τη Διαύγεια, έστειλε και τα οικονομικά στοιχεία, τι άλλο δηλαδή να κάνουμε; Χυδαιότητα.
Πάμε στα τραγούδια. Το τραγούδι το έχουμε ανάγκη.
Τα τραγούδια που θα πούμε στη Θεσσαλονίκη είναι τραγούδια της εποχής του ‘40, ’50, τα οποία δεν είναι στη σφαίρα του λαϊκού, όπως τα εννοούμε εμείς. Λαϊκά είναι και αυτά τα τραγούδια αλλά όχι με τον όρο του μπουζουκιού. Έχουμε συνηθίσει να ονομάζουμε λαϊκό ό,τι είναι βαρύ και ασήκωτο. Δεν είναι ούτε βαριά ούτε ασήκωτα, είναι τραγούδια που αναφέρονται σε προσωπικά βιώματα με ερωτική διάθεση και δεν έχουν να κάνουν με τον ψεύτη ντουνιά. Βαρέθηκα με αυτά. Μου αρέσουν ορισμένα, αλλά το να αναπαράγεις μία ρεμπετολαγνεία, από τη στιγμή που ο ίδιος ο λαός παύει να είναι λαϊκός, καταντάει γελοίο.
Ο λαός τι έχει ανάγκη δηλαδή;
Την αλήθεια. Την αλήθεια μας. Αυτό που πιστεύουμε και αυτό που μπορούμε να κάνουμε να έχουμε καθαρή ματιά να του το πούμε. Το ότι κάποιοι θα διαφωνήσουν σημαίνει ότι κάνει τη δουλειά της η αλήθεια.
Εκτός από την αλήθεια;
Δύο πράγματα. Να βάλουμε πρώτον το μυαλό μας περισσότερο μπρος. Επειδή είμαστε ένας λαός του παραμυθιού και του αισθήματος, θα πρέπει να προτάξουμε τη σκέψη μας και το μυαλό μας και τότε και το αίσθημά μας θα γίνει καλύτερο. Το δεύτερο είναι να πάρουμε απόφαση να εφαρμόζουμε τους νόμους. Όλοι μας.
Να φέρουμε δηλαδή μια Ελλάδα τούμπα;
Δεν θέλει να τη φέρεις τούμπα, μια απόφαση είναι. Και το πολιτικό σύστημα και δεν εννοώ μόνο τους κυβερνώντες, εννοώ όλους. Γιατί κανείς δεν είναι άμοιρος ευθυνών. Όλους, και τους πολίτες. Και εμάς. Να πάρουμε απόφαση ότι δεν μπορούμε να ζούμε μέσα στην παραβατικότητα και την κομπίνα. Την οποία όταν μας συμφέρει τη βαφτίζουμε λαϊκό αγώνα, όταν την κάνουν οι άλλοι τη θεωρούμε παρανομία και ανθρώπους της CIA. Απλά πράγματα είναι, αλλά δεν καταλαβαίνω τι περιμένουμε.
Να μη ρωτήσω αν θα μπαίνατε στη διαδικασία να ασχοληθείτε;
Όχι, δεν θα μπω σε καμία διαδικασία. Υπάρχουν άνθρωποι να τα κάνουν και μάλιστα υπάρχουν άνθρωποι ικανοί, σας βεβαιώ γι’ αυτό. Αρκεί να πλειοψηφήσουν και να ακουστούν. Ικανοί και εγγράμματοι άνθρωποι. Δυστυχώς η Ελλάδα συμπαθούσε πάντα και τροφοδοτούσε τους θορυβώδεις. Μια περίοδο συμπαθούσε και τους κομπιναδόρους. Είχανε γίνει σταρ. Τα περάσαμε αυτά, τα πληρώσαμε τώρα, κάποια στιγμή θα πληρώσουμε και τον έντονο λαϊκισμό. Και για να μην παρεξηγηθώ, δεν ταυτίζω τον λαϊκισμό με συγκεκριμένα κόμματα. Όλοι λαϊκίζουν.
Νοσταλγούμε την παλιά τηλεόραση.
Πέρασε αυτή. Πέρασε και έγιναν πράγματα δημιουργικά, γίνανε σαφώς και ανοησίες πολλές και το ξέρουμε όλοι, αλλά μείνανε αυτά που έχουν κάτι να μας πούνε, όπως λέγαμε και νωρίτερα με τα τραγούδια. Αυτά καλό είναι να μη μας «κάθονται στον σβέρκο» αλλά να λειτουργούν ως ένας οπλισμός ώστε να πάμε παρακάτω. Και είμαι βέβαιος ότι θα πάμε παρακάτω, μπορεί να μη γίνουν φέτος και του χρόνου αλλά λίγο – λίγο θα γίνουν.
Το ίδιο ισχύει και με τα παλιά τραγούδια;
Αυτά τα τραγούδια γράφτηκαν από ανθρώπους με ταλέντο. Και είναι ωραίο να τα ακούμε από τα στόματα νέων ανθρώπων. Σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι με ταλέντο και τώρα. Αλλά θα καταγραφούνε σε δέκα χρόνια από σήμερα. Τώρα- και όταν λέμε τώρα εννοούμε εδώ και έξι χρόνια- ζούμε σε μια περίοδο πανικού. Δεν είναι εύκολο μέσα στον πανικό να γίνουν πράγματα. Είμαστε ακόμα μέσα στην πληγή. Δεν μπορεί να γίνει από τον έναν μήνα στον άλλον. Όπως καμιά φορά ακούω σε συζητήσεις να λένε: «Δεν μιλούνε οι πνευματικοί άνθρωποι», εγώ σας λέω ότι μιλούν. Ποιος θα τους ακούσει; Δεν είναι να μιλάς μόνο, το θέμα είναι και σε τι γήπεδο παίζεις. Πρέπει να ξέρεις πότε μιλάς, και πώς μιλάς και σαφώς τι λες. Θέλει και ένα ακροατήριο να είναι έτοιμο να ακούσει. Και εμάς δεν είναι. Είναι ακόμα σε πανικό, ταλαιπωρημένο και δικαίως. Είναι ευθύνη μεγάλη του πολιτικού συστήματος και ευθύνη όλων μας. Επιμένω στο «όλων μας». Πρέπει όλοι μαζί να κάνουμε τη δουλειά μας καλά. Δεν το λένε πολλοί, γιατί ενοχλεί. Δεν καταλαβαίνουν ότι επειδή δεν ενοχληθήκαμε φτάσαμε εδώ που φτάσαμε…
Από το φύλλο της THESSNEWS #20(24-25/09/2016)
