THESSNEWS-DESK
Η ζωή στο Νιούκαστλ της Αγγλίας φαίνεται πως ήταν αυτό που ονειρευόταν. Σκηνοθεσία ντοκιμαντέρ, διακρίσεις σε διεθνή φεστιβάλ, ακαδημαϊκή καριέρα.
Δεν είναι στα σχέδιά του να επιστέψει στη γενέτειρά του τη Θεσσαλονίκη αλλά όπως και ο ίδιος σημειώνει: «ποτέ μη λες ποτέ»…
Αγαπά τα αληθινά πρόσωπα και του αρέσει να λέει τις ιστορίες τους. Ιστορίες μέσα από βλέμματα, συναισθήματα, σιωπές…
Ο σκηνοθέτης Ευριπίδης Καρύδης μίλησε στη Thessnews.gr και τη Μαρία Ζαφειρίου για τη ζωή και τα έργα του.
Γιατί επιλέξατε τα ντοκιμαντέρ και όχι τις ταινίες;
Ο Άλφρεντ Χίτσκοκ είχε πει πως «Στις ταινίες μυθοπλασίας ο σκηνοθέτης είναι ο Θεός. Στο ντοκιμαντέρ ο Θεός είναι ο σκηνοθέτης». Μου αρέσει το αληθινό, το απρόοπτο. Στο ντοκιμαντέρ δεν υπάρχει σενάριο. Είναι σαν θέατρο χωρίς ηθοποιούς. Με εξιτάρει αυτή η δυνατότητα να μπορείς να παρακολουθείς ζωές ανθρώπων, να ακούς τις ιστορίες τους και στο τέλος να δίνεις τη δυνατότητα στο κοινό να βγάζει τα δικά του συμπεράσματα χωρίς κάποιος να προσπαθεί να του επιβάλλει το τί να σκεφτεί. Μόλις σου περιέγραψα το κίνημα του Direct Cinema, ντοκιμαντέρ παρακολούθησης του οποίου είμαι μεγάλος φαν και στο οποίο επάνω έχω στηρίξει και στηρίζω την δουλειά μου σαν κινηματογραφιστής. Κάθε άνθρωπος έχει μία ιστορία να πει. Εγώ απλά του δίνω την ευκαιρία.
Ποιές είναι οι διακρίσεις που έχετε λάβει σε διεθνή φεστιβάλ;
Αισθάνομαι πολύ τυχερός μόνο με το γεγονός ότι έχω καταφέρει να δείξω την δουλειά μου σε φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση από το να βλέπεις και να ακούς τις αντιδράσεις του κοινού την στιγμή που παρακολουθούν τις ταινίες σου στην μεγάλη οθόνη. Όσο για διακρίσεις, τα ντοκιμαντέρ μου έχουν λάβει βραβεία σε φεστιβάλ σε Μόσχα και Βαρκελώνη.
Μιλήστε μου για το «Freedom through Football», το πρώτο σας ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους.
Το «Freedom through Football» ξεκίνησε σαν ιδέα το 2014 όταν έψαχνα να βρω θέμα για την ενδεχόμενη διδακτορική μου εργασία στο πανεπιστήμιο του Νιούκαστλ στη Μεγάλη Βρετανία. Το ντοκιμαντέρ μελετά τον ακτιβισμό μέσα από το ποδόσφαιρο, στην ουσία τα κίνητρα μιας ομάδας νεαρών ανθρώπων που προσπαθεί να πετύχει αλλαγή χρησιμοποιώντας το ποδόσφαιρο ως μέσο.
Τα γυρίσματα έγιναν σε Θεσσαλονίκη και Αμβούργο καθώς τα παιδιά αυτά έχουν τον σύνδεσμο της Στ. Πάουλι στην Θεσσαλονίκη. Για όσους δεν γνωρίζουν η ομάδα αυτή δεν είναι πολύ γνωστή για τίτλους και διακρίσεις αλλά έχει ένα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό. Την αριστερή ιδεολογία στις τάξεις των οπαδών της. Ο πυρήνας των οπαδών είναι πολιτικοποιημένος και μέσα από το ποδόσφαιρο προσπαθούν με κάθε τρόπο να καταπολεμήσουν φασισμό, ρατσισμό, ομοφοβία, βία κατά των γυναικών κα.
Το ντοκιμαντέρ αυτό μεταξύ άλλων προσπαθεί να αλλάξει την λανθασμένη εικόνα που περνάνε κυρίως τα mainstream ΜΜΕ ότι όλοι οι οργανωμένοι οπαδοί είναι άμυαλες ορδές χουλιγκάνων που το μόνο που έχουν στο μυαλό τους είναι να καταστρέφουν.
Η όλη διαδικασία ολοκλήρωσης του φιλμ διήρκησε περίπου 5 χρόνια και σύντομα ευελπιστώ να προβληθεί σε κάποια μεγάλη οθόνη. Κάποιες προβολές έχουν γίνει βέβαια σε Αγγλία και Σουηδία αλλά ήταν εκπαιδευτικού τύπου, σε γκρουπ ακτιβιστών ή σε ακαδημαϊκά συνέδρια.
Ποιά διαδρομή ονειρεύεστε για το «The First Year»;
Έχουμε μεγάλα όνειρα για το «The First Year». Έχουμε ήδη στείλει το ντοκιμαντέρ μας σε αξιόλογα φεστιβάλ από τα οποία και περιμένουμε απάντηση. Ένα από αυτά είναι και το Sheffield Doc Fest. Ευελπιστούμε σε μια καλή πορεία στο δίκτυο των φεστιβάλ παγκοσμίως. Βέβαια το γεγονός πως το φιλμ είναι καθαρά ντοκιμαντέρ παρακολούθησης με τοπικό χαρακτήρα (ακολουθεί την πρώτη χρονιά του νέου Δημάρχου του Νιουκάστλ) κάνει το ζητούμενο επιλογής σε φεστιβάλ ακόμα πιο δύσκολο αλλά δεν μας εμποδίζει να ονειρευόμαστε…
Γιατί δεν σας εκφράζει η μυθοπλασία;
Μου την κάνουν συχνά αυτήν την ερώτηση. Έχω την αίσθηση πως το να δουλεύεις με σενάριο και ηθοποιούς είναι κάτι που δεν με εκφράζει. Προτιμώ το να κινηματογραφώ αληθινά πρόσωπα και να λέω τις ιστορίες τους. Σε αυτό βρίσκω ευχαρίστηση. Βέβαια ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να γίνει στο μέλλον.
Το σύγχρονο ελληνικό ντοκιμαντέρ έχει τη θέση που του αξίζει διεθνώς;
Υπάρχουν αξιόλογοι Έλληνες κινηματογραφιστές οι οποίοι διαπρέπουν με τις δουλειές τους σε διεθνή φεστιβάλ. Είμαι μεγάλος φαν της δουλειάς της Ευαγγελίας Κρανιώτη και του Μάρκο Γκαστίν. Βέβαια, όπως και σε άλλους τομείς στη χώρα μας, δυστυχώς οι χρηματοδοτήσεις δεν είναι αυτές που θα έπρεπε με αποτέλεσμα πολλοί δημιουργοί να μην έχουν την οικονομική άνεση να ολοκληρώσουν τα φιλμ τους. Είναι λυπηρό.
Αποφοιτήσατε από το Πανεπιστήμιο του Νιούκαστλ και σήμερα διδάσκετε στο προπτυχιακό πρόγραμμα του τμήματος Φιλμ και Ντοκιμαντέρ. Η ακαδημαϊκή καριέρα ήταν πάντα στα σχέδια σας;
Πάντα υπήρχε στο πίσω μέρος του κεφαλιού μου. Μου αρέσει πολύ το να διδάσκω σε νέα παιδιά το ντοκιμαντέρ. Αυτό που βρίσκω πολύ ενδιαφέρον είναι αυτή η μεταμόρφωση που επιτυγχάνεται στους φοιτητές μας, από πρωτοετείς, μιλάμε για ηλικίες 18 χρονών, με μια πολύ μικρή ιδέα του τι είναι το ντοκιμαντέρ σε ολοκληρωμένους σκηνοθέτες, μετά από 3 χρόνια σπουδών, εξοπλισμένους με πρακτικές αλλά και θεωρητικές βάσεις. Σε προσωπικό επίπεδο μαθαίνω κάθε μέρα. Κάθε βιβλίο, κάθε ακαδημαϊκό άρθρο που διαβάζω ή κάθε ντοκιμαντέρ που παρακολουθώ με κάνει καλύτερο στη δουλειά μου.
Πόσο άλλαξε τη ζωή σας η πανδημία;
Η πανδημία έφερε τα πάνω κάτω σε όλους τους τομείς. Βέβαια μπροστά στην απώλεια της ανθρώπινης ζωής το να βάλεις στον ‘’πάγο’’ μια ιδέα για φιλμ ή το να μην μπορείς να κάνεις πράγματα που έκανες πριν από ένα χρόνο δεν συγκρίνεται. Αλλά ναι όπως όλος ο κόσμος, έτσι και στη δική μου περίπτωση όλα έπρεπε να σταματήσουν.
Η περίοδος του λοκντάουν είναι δημιουργική;
Μέσα από την πανδημία ξεπήδησαν πολλά ντοκιμαντέρ με θέμα κυρίως… την πανδημία. Τί εννοώ; Πολλοί σκηνοθέτες βρήκαν την ευκαιρία να δείξουν την δημιουργική τους ικανότητα και με μοναδικό όπλο τους μια κάμερα κατάφεραν να παρουσιάσουν φιλμ με αντικείμενο τη ζωή μέσα στην καραντίνα. Και μπορώ να πω πως έχω δει εκπληκτικές δουλειές. Το συμπέρασμα είναι πως η δημιουργία δεν βάζει φρένο ποτέ.
Η επιστροφή στην Ελλάδα είναι στις σκέψεις σας;
Η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου δολαρίων ή λιρών μιας και είμαι στην Αγγλία. Δεν είναι στα άμεσα πλάνα μου να γυρίσω πίσω. Έχω κάνει μια μεγάλη προσπάθεια να καθιερωθώ εδώ που βρίσκομαι και αν γυρνούσα πίσω τώρα θα ήταν σαν να μην είχε γίνει τίποτα. Δεν νομίζω πως τα πράγματα έχουν αλλάξει και πολύ στην Ελλάδα. Τουλάχιστον όχι τόσο όσο τα παρουσιάζουν οι πολιτικοί. Θέλει πολλή δουλειά πιστεύω ακόμα. Όλα είναι θέμα νοοτροπίας. Δεν μου λείπει η Ελλάδα σαν χώρα. Μου λείπουν μόνο πρόσωπα. Οπότε για να σου απαντήσω τώρα όχι δεν σκέφτομαι να γυρίσω, αλλά ποτέ μην λες ποτέ.
Ντοκιμαντέρ του Ευριπίδη Καρύδη μπορείτε να δείτε στο vimeo.com/evripidisss
